پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,689,369 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,918,599 |
تحلیل پسوندهای – انی – ایی – ال زبان فارسی بر اساس ساختواژه شناختی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 26، دی 1403، صفحه 71-97 اصل مقاله (770.44 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2024.380137.666891 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا حسن‌پوران* ؛ شهلا شریفی | ||
| گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف ما در مقاله حاضر، تحلیل چندمعناییِ سه پسوند «انی – ایی و – ال» در زبان فارسی با رویکرد ساختواژه ساختی است. این تحلیل، در چارچوب نظریۀ ساختواژۀ ساختی بوی (2010، 2016) صورت می‌گیرد که ریشه در مکتب زبان‌شناسی‌شناختی و به خصوص نظریۀ دستور شناختی (لانگاکر، 2008، 2009) دارد. در رویکرد ساختواژۀ ساختی بوی (2010، 2016)، واژگان زبان به منزلۀ «ساخت» هایی هستند که یک مؤلفه مهم در بررسی ساختواژی آنها، معنا است. وندهای اشتقاقی زبان فارسی که شامل پسوند و پیشوند می‌شوند و پرتعداد نیز هستند، ظرفیت خوبی برای افزودن معانی جدید به کل ساخت و ایجاد یک واژۀ مشتق دارند. داده‌های پژوهش حاضر از فرهنگ فارسی زانسو (کشانی، 1372) استخراج شده‌اند. برای بررسی چندمعنایی این پسوندها، ابتدا طرح‌واره‌ها و زیر طرح‌واره‌های ساختی ناظر بر واژه‌های حاوی سه پسوند یادشده را مشخص‌کرده، سپس شبکۀ چندمعنایی آنها را ترسیم نموده‌ایم. بررسی داده‌های پژوهش نشان‌داد که واژه‌های حاوی هر یک از این سه پسوند اشتقاقی که از لحاظ معنایی با هم تفاوت و موجب چندمعنایی پسوندهای نام‌برده شده‌اند، درواقع حاصل طرح‌واره‌ها و زیر طرح‌واره‌های متفاوتی هستند که از لحاظ صوری و معنایی متفاوت‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در پایین‌ترین سطح شبکه طرح‌واره‌ای پسوند «-انی»، پنج زیر طرح‌واره متفاوت قرار دارد که دو مورد از آنها دارای پایۀ اسمی است. دو زیر طرح‌وارۀ بعدی پایۀ حرف اضافه‌ای دارند و در نهایت، زیر طرح‌وارۀ آخر دارای پایۀ صفتی است. در پایین‌ترین سطح شبکه طرح‌واره‌ای پسوند «-ال»، چهار زیر طرح‌واره وجود دارد که پایه‌های آنها از مقوله اسم، صفت یا ستاک حال فعل است. این در حالی است که پسوند «-ایی» تنها دو زیر طرح‌واره دارد که یکی دارای پایۀ اسمی و دیگری دارای پایۀ صفتی است. بر اساس نظریۀ ساختواژۀ ساختی بوی (2010، 2016)، چندمعنایی این پسوندها را نمی‌توان در سطح واژه‌های عینی تبیین نمود؛ بلکه این چندمعنایی را باید مربوط به سطح طرح‌واره‌های ساختی دانست که انتزاعی‌تر از واژه‌های عینی زبان هستند | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صرف ساختی؛ پسوند؛ طرح‌واره ساختی؛ اشتقاق؛ واژه‌سازی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Examining Persian Suffixes -ani, -ayi, and -al Based on Cognitive Morphology | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Hasanpuran؛ Shahla Sharifi | ||
| Linguistics Department, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The aim of this article is to analyze the polysemy of the three suffixes "-ani, -ayi and -al" in Persian language with construction morphology framework. This analysis is based on Booij construction morphology theory (2010, 2016) which is rooted in the cognitive linguistics school and especially the cognitive grammar theory (Langacker, 2008, 2009). In Booij’s (2010, 2016) construction morphology approach, language words are "constructions" whose meaning is the most important component in their structural analysis. Derivational affixes of Persian language, which include suffixes and prefixes and are numerous, have a good capacity to add new meanings to basic constructions and create a derivative word. The research data is extracted from Zansu Persian dictionary (Keshani, 1993). In order to investigate the polysemy of these suffixes, first we have designated the construction schemas and sub-schemes of the words containing the three mentioned suffixes, and then we have designed their polysemy network. Examining the research data showed that the words containing each of these three derivational suffixes, which are different from each other in terms of meaning and caused the polysemy of the named suffixes, are actually the result of different schemas and sub-schemas that are different in terms of form and meaning. The results of the research show that at the lowest level of the schema network of the "-ani" suffix, there are five different sub-schemas, two of which have a nominal base. Next two sub-schemas have prepositional base and at last, the last sub-schema has adjective base. At the lowest level of the schema network of the "-al" suffix, there are four sub-schemas which bases are from the categories of nouns, adjectives, or verb present stem. While the suffix "-ayi" has only two sub-schemes, one of which has a nominal base and the other has an adjective base. According to Booij’s (2010, 2016) construction morphology theory, the polysemy of these suffixes cannot be explained at the level of concrete words; Rather, this polysemy should be considered related to the level of constructional schemas, which are more abstract than the concrete words of the language | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Construction Morphology, Suffix, Construction Schema, Derivation, Word Formation | ||
| مراجع | ||
|
بامشادی، پارسا و داوری اردکانی، نگار. (1396). رویکردی ساختی-شناختی به پسوند «-ار» در زبان فارسی، جستارهای زبانی، 4 (پیاپی 58)، 735-766. بامشادی، پارسا و داوری اردکانی، نگار. (1397). رویکردی ساختی-شناختی به پسوند «-گار» در زبان فارسی، پژوهشهای زبانی، 2، 45-66. بامشادی، پارسا و قطره، فریبا. (1396). چندمعنایی پسوند «- ی» فارسی: کندوکاوی در چارچوب ساختواژۀ ساختی. جستارهای زبانی، دورۀ 8، شمارۀ 7 (پیاپی 42)، 289-265. بامشادی، پارسا و انصاریان، شادی و داوری اردکانی، نگار. (1397). چندمعنایی پسوند «- انه» فارسی: رویکرد ساختواژۀ ساختی. مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران، دورۀ 6، شمارۀ 22، 39-21. بامشادی، پارسا و انصاریان، شادی و داوری اردکانی، نگار. (1398). پسوندهای اشتقاقی «- ین» و «- ینه» در چارچوب ساختواژۀ ساختی. زبان فارسی و گویش‌های ایرانی، سال 4، شمارۀ 2 (پیاپی 8)، 144-121. رفیعی، عادل و حدائق رضایی. (1398). ساخت اسامی مشتق از پسوند «-گر» از منظر صرف ساختی. جستارهای زبانی، 3 (پیاپی 51)، 71-94. عظیم دخت، زلیخا و رفیعی، عادل و حدائق رضایی (1397). تنوعات معنایی واژه‌های مرکب مختوم به ستاک حال «یاب» در زبان فارسی: رویکرد صرف ساختی. پژوهشهای زبان‌شناسی، دورۀ 10، شمارۀ 2 (پیاپی 19)، 83-102.
Bamshadi, Parsa, and Davari Ardakani, Negar. (2017). A Structural-Cognitive Approach to the Suffix "-ar" in the Persian Language, Linguistic Essays, 4 (Issue 58), 735-766. Bamshadi, Parsa, and Davari Ardakani, Negar. (2018). A Structural-Cognitive Approach to the Suffix "-gar" in the Persian Language, Language Research, 2, 45-66. [In Persian]. Bamshadi, Parsa, and Ghatreh, Fariba. (2017). The Polysemy of the Persian Suffix "-i": An Exploration within the Framework of Structural Morphology. Linguistic Essays, Volume 8, Issue 7 (Issue 42), 289-265. Bamshadi, Parsa, Ansarian, Shadi, and Davari Ardakani, Negar. (2018). The Polysemy of the Persian Suffix "-aneh": A Structural Morphological Approach. Studies in Language and Dialects of Western Iran, Volume 6, Issue 22, 39-21. [In Persian]. Arcodia, G. F. (2011). “A Construction Morphology Account of Derivation in Mandarin Chinese”. Morphology, 21, 89–130. Azimdokht, Zoleikha, Rafa'i, Adel, and Hadaeq Razai. (2018). Semantic Variations of Compound Words Ending with the Base "yab" in the Persian Language: A Structural Morphological Approach. Linguistic Research, Volume 10, Issue 2 (Issue 19), 83-102.[In Persian]. Bamshadi, Parsa, Ansarian, Shadi, and Davari Ardakani, Negar. (2019). Derivational Suffixes "-in" and "-ineh" within the Framework of Structural Morphology. Persian Language and Iranian Dialects, Year 4, Issue 2 (Issue 8), 144-121. [In Persian]. Booij, G. (2009). “Phrasal names: a constructionist analysis”. Word Structure, 2, 219-240. Booij, G. (2010). Construction morphology. Oxford: Oxford University Press. Booij, G. (2013). “Morphology in Construction Grammar”. In T. Hoffmann & G. Trousdale (eds.), The Oxford Handbook of Construction Grammar (pp. 255-274). Oxford: Oxford University Press. Booij, G. (2016). “Construction Morphology”. In A. Hippisley & G.T. Stump (eds.), The Cambridge Handbook of Morphology (pp. 424-448). Cambridge: Cambridge University Press. Booij, G. (ed.) (2018). The Construction of Words: Advances in Construction Morphology. Cham: Springer. Booij, G. and M. Hüning (2014). “Affixoids and constructional idioms”. In R. Boogaart, T. Colleman and G. Rutten (eds.), Extending the scope of Construction Grammar (pp. 77-105). Berlin: De Gruyter Mouton Goldberg, A.E. (1995). Constructions: A Construction Grammar approach to argument structure. Chicago: University of Chicago Press. Langacker, R.W. (2008). Cognitive grammar: A basic introduction. Oxford: Oxford University Press. Langacker, R.W. (2009). Investigations in cognitive grammar. Berlin: Mouton de Gruyter. Rafa'i, Adel, and Hadaeq Razai. (2019). The Structure of Nouns Derived from the Suffix "-gar" from a Structural Morphological Perspective. Linguistic Essays, 3 (Issue 51), 71-94. [In Persian]. Retz-Schmidt, G. (1988). Various views on spatial prepositions. Al Magazine, 9(2), 95-105. Wang, J. L., Jackson, L. A., Zhang, D. J., & Su, Z. Q. (2012). The relationships among the Big Five Personality factors, self-esteem, narcissism, and sensation-seeking to Chinese University students’ uses of social networking sites (SNSs). Computers in Human Behavior, 28(6), 2313-2319. Woodrow, L. (2011). College English writing affect: Self-efficacy and anxiety. System, 39(4), 510-522. https://doi.org/10.1016/j.system.2011.10.017 Zhang, X., & McEneaney, J. E. (2020). What is the influence of peer feedback and author response on Chinese University students’ English writing performance? Reading Research Quarterly, 55(1), 123–146. https://doi.org/10.1002/rrq.259 Zhang, Y., & Guo, H. (2012). A study of English writing and domain-specific motivation and self-efficacy of Chinese EFL learners. Journal of Pan-Pacific Association of Applied Linguistics, 16(2), 101-121. Zou, D., Wang, M., Xie, H., Cheng, G., Wang, F. L., & Lee, L. K. (2021). A comparative study on linguistic theories for modeling EFL learners: facilitating personalized vocabulary learning via task recommendations. Interactive Learning Environments, 29(2), 270-282. https://doi.org/10.1080/10494820.2020.1789178 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 60 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب