پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,839 |
| تعداد مقالات | 73,820 |
| تعداد مشاهده مقاله | 136,306,130 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 106,117,301 |
واکاوی شاخصه‌های سبک زندگی قرآنی در محیط خانواده با تکیه بر پژوهش‌های مرتبط در ایران | ||
| قرآن و روانشناسی | ||
| مقاله 6، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 2، خرداد 1402، صفحه 120-95 اصل مقاله (2.28 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله مروری | ||
| نویسنده | ||
| صدیقه حیدری* | ||
| گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه امیرالمومنین(ع) اهواز، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| نظر به اینکه شاخصه‌های سبک زندگی قرآنی در محیط خانواده شاهراه رسیدن به سبک زندگی سالم است؛ از این‌رو، هدف مطالعه حاضر واکاوی شاخصه‌های سبک زندگی قرآنی در محیط خانواده با مرور پژوهش‌های مرتبط در ایران بود. این مطالعه از نوع بررسی‌های ثانویه بوده و با توجه به روش اجرا، مرور نظام‌مند تلقی می‌شود. جهت گردآوری داده‌ها از روش تحلیل اسنادی استفاده گردید، که شامل تمامی پژوهش‌های مرتبط با سبک زندگی قرآنی منتشر شده در بازه زمانی 1402-1397 بوده و جمعاً 42 پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. آنچه از بررسی مقالات بدست آمد، این بود که آیات قرآنی در‌برگیرنده اصول و شاخصه‌هایی است که تقریباً همه جنبه‌های زندگی انسان را دربرمی‌گیرد و براساس توحیدمداری بنا شده‌اند؛ اما در بین آن‌ها بیشترین تاکید بر اعتقاد دینی، عقل‌گرایی و خردورزی، تحکیم بنیان خانواده، تفکر توحیدی و توحیدمحوری (هر کدام با 7 فراوانی)، مسئولیت‌پذیری (با فراوانی 6)؛ ایمان، حق‌محوری و عدالت، رضامندی جنسی زوجین، نگرش مثبت، انتخاب همسر (هر کدام با فراوانی 5)، تقوا، توجه به دیگران و خیرخواهی، فرزندآوری و تربیت نسل (هر کدام با فراوانی 4) در قالب 3 اصل اعتقادی، اخلاقی و احکام است. با توجه به هماهنگی و سازگاری این اصول و شاخصه‌ها، آموزش و تربیت نسل مسلمان براساس سبک زندگی قرآنی برای مؤمن‌سازی مسلمان و تبدیل شدن به انسان کامل، مهم است؛ زیرا می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل اصلی تحکیم خانواده و تربیت صحیح فرزندان محسوب شود. در مجموع، قرآن با تأکید بر مؤلفه‌های متعدد، نقش مهمی در تبیین شاخص‌های یک جامعه سالم و دین‌محور ایفا می‌کند که بنیان آن از نهاد خانواده آغاز می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خانواده؛ سبک زندگی قرآنی؛ مرور نظام‌مند؛ همسران؛ روابط زناشویی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of the Characteristics of Qur’anic Lifestyle in the Family Environment with Emphasis on Related Research in Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sedighe Heydari | ||
| Department of Psychology, Faculty of Psychology, Amir al-Momenin (AS) University of Ahvaz, Ahvaz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Given that the characteristics of the Qur’anic lifestyle in the family environment constitute the main pathway to achieving a healthy lifestyle, the purpose of the present study was to analyze these characteristics through a review of related research conducted in Iran. This study is a secondary research and, based on its method of implementation, is considered a systematic review. For data collection, the documentary analysis method was employed, covering all studies related to the Qur’anic lifestyle published during the period 2018–2023 (1397–1402 AHS), totaling 42 studies. The findings of the reviewed articles revealed that Qur’anic verses encompass principles and characteristics that cover nearly all aspects of human life and are founded on monotheism; however, among them, the greatest emphasis was placed on religious belief, rationality and wisdom, strengthening the foundation of the family, monotheistic thinking and God-centeredness (each with a frequency of 7), responsibility (with a frequency of 6), faith, truth-centeredness and justice, sexual satisfaction of spouses, positive attitude, and spouse selection (each with a frequency of 5), piety (taqwā), concern for others and benevolence, childbearing and raising the next generation (each with a frequency of 4), all within the framework of three principles: doctrinal, ethical, and legal. Considering the coherence and consistency of these principles and characteristics, educating and nurturing the Muslim generation based on the Qur’anic lifestyle is of great importance for strengthening faith and achieving human perfection, as it can be regarded as one of the main factors in consolidating the family and properly raising children. Overall, the Qur’an, through emphasizing multiple components, plays a pivotal role in elucidating the indicators of a healthy and religiously oriented society, the foundation of which begins with the family institution. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Family, Qur’anic Lifestyle, Systematic Review, Spouses, Marital Relations | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آقاپور، رضا؛ ربیع نتاج، سید علی‌اکبر؛ موسوی، محسن (1400). شناسایی و تحلیل متغیرهای سبک زندگی موثر در حجاب و پوشش زنان براساس قرآن و حدیث. پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 9(1)، ص59-76.
ابراهیمی، عباس؛ نیکخو، سجاد؛ ابراهیمی، عبدالعلی (1401). دلالت‌های سیاستی مصرف در منظومه معنایی قرآن کریم مبتنی بر نظام خانواده. زن و جامعه، 13(50)، ص51-66.
ابوالحسنی نیارکی، فرشته (1399). آسیب‌‌شناسی رشد اخلاقی در زیست اجتماعی اسلامی از منظر قرآنی. پژوهشنامه سبک زندگی، 6(1)، ص91-116.
ابوالحسنی، منصوره (1401). بررسی مقایسه‌ای سبک زندگی متکبرین و شاکرین از منظر سوره مبارکه جاثیه (ارائه الگوی سبک زندگی سالم از منظر سوره مبارکه جاثیه). قرآن و روانشناسی، 1(1)، ص193-211.
استادی، مجید؛ سالاری‌فر، محمدرضا (1395). نقش عوامل عاطفی روانی در تحکیم خانواده از منظر آیات و روایات با رویکرد سبک زندگی اسلامی. پژوهشنامه سبک زندگی، 3(2)، ص45-64.
اسمعیلی، فاطمه؛ کرمی‌نیا، رضا؛ صرامی فروشانی، غلام‌رضا (1402). پیامدهای روانشناختی و تربیتی تجربه دعا و مناجات در قرآن. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 7(2)، ص127-137.
امین‌الدوله، فاطمه؛ حاجی‌عبدالباقی، مریم؛ میرخانی، عزت‌السادات؛ متینی صدر، محمدرضا (1402). نقش خودکنترلی تقوا در پیشگیری از آسیب‌های خانواده با توجه به آیات «ان خفتم». سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 7(1)، ص237-251.
برزگرنژاد، ثریا؛ حسینی، سید حمید (1400). واکاوی بازدارنده‌های سبک زندگی اسلامی در قرآن کریم. مطالعات قرآنی، 12(47)، ص483-503.
پرناک، زهرا؛ کریمی‌نیا، محمدمهدی؛ انصاری‌مقدم، مجتبی (1400). شاخص‌های تحکیم خانواده براساس سوره احزاب با تاکید بر اصول عاطفی. پژوهش و مطالعات اسلامی، 29(3)، ص128-147.
تهامی خلیل‌آباد، علی؛ صابری، حسین؛ حق‌پناه، رضا (1401). نقش و نحوه استناددهی امامان معصوم به آیات قرآن در احادیث فقهی باب طلاق در راستای حفظ بنیان خانواده. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 6(4)، ص340-350.
جعفری، بیتا؛ مطیع، مهدی؛ حاجی اسماعیلی، محمدرضا (1401). بررسی رابطه بین سطح امید به زندگی و نشاط درونی خانواده‌ها با قرائت و انس با قرآن در خانواده متعالی. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 6(2)، ص1-10.
جلائی‌نوبری، حسین (1399). بررسی شاخصه‌های سبک زندگی ایمانی از دیدگاه قرآن کریم. تحقیقات جدید در علوم انسانی، 62(4)، ص353-370.
حاجی پاشا، مرتضی؛ فلاح، ابراهیم؛ میریان، سید احمد (1402). اعتدال‌گرایی در سبک زندگی اسلامی و عوامل مؤثر بر آن از منظر قرآن و روایات. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۷(۳)، ص۴۳-۵۱.
حسنی، راضیه؛ رضائیان، زهرا (1400). مروری بر نکات اخلاقی- تربیتی حدیث کساء. مطالعات تربیتی و روانشناختی خانواده، 3(5)، ص97-116.
حیدرزاده، علیرضا؛ رضازاده جودی، مهدی (1401). بررسی تأثیر نگرش‌های کلی انسان بر سبک زندگی فردی و اجتماعی با تأکید بر آیات قرآن کریم. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۶(۴)، ص۵۷-۶۶.
خارستانی، اسماعیل؛ سیفی، فاطمه (1398). جایگاه خانواده در سبک زندگی اسلامی و ایجاد حیات طیبه از منظر قرآن کریم. مطالعات قرآن و حدیث سفینه، 64(16)، ص89-120.
خانی مقدم، مهیار (1402). برجسته‌ترین راهکارهای قرآنی- روایی افزایش رضامندی جنسی همسران. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۷(۱)، ص۳۳-۴۴.
رزاقی، رحمت؛ نورائی، محسن؛ حسینی، زینب‌السادات؛ موسوی، سید محسن؛ خجسته‌باقرزاده، حسن (1399). ترویج سبک زندگی اجتماعی با استناد بر قرآن و سنت و با تاکید بر هنرهای تصویری در رسانه. مطالعات هنر اسلامی، 39(17)، ص180-195.
رسا، امید؛ فراهانی، محمد (1400). علل و منشأ تفاوت سبک زندگی انسان‌ها از دیدگاه قرآن کریم. مطالعات قرآنی، 12(46)، ص125-144.
رستگار، مریم؛ صدقی‌الانق، محمد؛ پیرهادی، علی؛ عباسی، یعقوب (1400). واکاوی رابطه طرح قرآنی قوامیت مرد در خانه با آرامش خانواده با رویکرد روانشناسی مثبت. مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه، 5(9)، ص79-102. رضوی، سید محمد؛ صائمی، مرضیه (1401). سبک زندگی اسلامی با محوریت آیه 34 سوره مبارکه نساء. نشریه پژوهشنامه معارف اهل بیت(ع)، 1(2)، ص91-111.
ساکی، نانسی؛ گلستانی‌فر، علی (1401). بکارگیری مؤلفه‌های سبک زندگی اسلامی و تأثیر آن در تعالی روح انسان با تکیه بر آیات قرآن. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۶(۱)، ص65-72.
سهرابی، حمیدرضا؛ عسکری طیبی، فرزانه (1397). تاثیرات سبک زندگی اسلامی بر بهداشت روانی خانواده از منظر آیات و روایات اسلامی. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۳(۱)، ص۴۳-۵۱.
سهرابی، فاطمه (1398). سبک زندگی قرآنی و فعالیت‌های اقتصادی واجتماعی بانوان از منظر قرآن و روایات. قرآنی کوثر، 65(19)، ص95-118.
سیفعلی‌ئی، فاطمه؛ مروتی، سهراب (1402). مؤلفه‌ها، آسیب‌ها و راهبردهای ارتباط مطلوب اجتماعی در سبک زندگی اسلامی از منظر قرآن کریم. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، شماره ۷، ص۴۶۱-۴۷۰.
شحیطاوی، مریم؛ فرشادنیا، یوسف؛ کریمی‌نیا، محمدمهدی؛ انصاری‌مقدم، مجتبی (1400). بررسی زیست معنوی خانواده علوی- فاطمی و شناسایی شاخصه‌های تربیتی آن در سوره انسان. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 43(4)، ص9-17.
شیرین‌کام، اسحق؛ عباسی، عفت (1400). بررسی میزان توجه به سبک زندگی مثبت‌اندیشی در متون اسلامی و قرآن. مطالعات قرآنی، 12(47)، ص327-353.
عباسیان، علیرضا؛ حاجی‌زاد، محمد؛ میریان اکندی، سید احمد (1401). بررسی مبانی فلسفی تربیت انسان در قرآن کریم. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۶(۴)، ص۳۷۲-۳۸۱.
عسکری، الهام؛ معتمد، سارا؛ زارع‌نژاد، عباس؛ امانی، بابک (1400). بررسی سبک زندگی اسلامی و آفت‌های آن جهت ارائه راهکارهای اصلاح سبک زندگی در تحقق نظام پیشرفته اسلامی. رهیافت‌های نوین در مدیریت جهادی و حکمرانی اسلامی، 1(2)، ص25-40.
علی محمدی قلعه کهنه، مهدی؛ خواجه‌پور بنادکی، کمال؛ شمع‌ریزی، سید حمید (1401). تبیین اثرات محبت به اهل بیت(ع) در سبک زندگی فردی و اجتماعی از نگاه قرآن و روایات. نامه الهیات، 15(60)، ص50-70.
علیانسب، سید ضیاءالدین؛ فرزین، علی (1400). چالش‌های اطاعت از شوهر و راهکارهای برون‌رفت از آن در آیات و روایات. مطالعات قرآنی، 12(45)، ص313-337.
فاضلی، حمیدرضا؛ انصاری‌مقدم، مجتبی (1398). اصول و شاخصه‌های سبک زندگی قرآنی (مطالعه موردی هر یک از اعضاء خانواده). پژوهش و مطالعات اسلامی، 7(1)، ص91-106.
فرهادیان، فاطمه؛ افشار، نرگس (1400). تبیین الگوی خانواده در باروری با رویکرد تحلیلی و استناد برآموزه‌های قرآنی. پژوهش‌های میان‌رشته‌ای زنان، 7(2)، ص43.
قلی‌زاده، رامین (1397). مدل و سبک زندگی اسلامی با توسل به دیدگاه قرآن و سیره پیشوایان معصوم(ع). در: تهران: پنجمین همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران.
کاویانی آرانی، محمد (1398). سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن. تهران: انتشارات حوزه و دانشگاه.
محمد علی‌نژادعمران، روح‌اللهغ دهقانی، فرزاد؛ خروشی، عبدالعظیم (1400). حقوق خانواده در آیینه مدرنیته و سبک زندگی اسلامی. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۵(۲)، ص۱۰۸-۱۱۷.
مرویان حسینی، سید محمود؛ کرمی، علی (1399). نگرش مثبت در بحران‌های زندگی و تأثیر آن در بهبود روابط همسران از نگاه قرآن و حدیث. آموزه‌های قرآنی، 17(31)، ص53-76.
مظفری، یوسف؛ کوشا، سهیلا (1399). سبک زندگی قرآنی و فضای مجازی. مطالعات علوم اسلامی انسانی، 36(6)، ص13-23.
نادری، مژگان؛ حسینی، سید حمید؛ شرعیاتی، فاطمه (1401). بررسی عوامل تقویت و تثبیت جایگاه خانواده و تأثیر آن بر تعالی جامعه اسلامی از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۶(۳)، ص۴۲-۵۳.
نیلی‌پور، مهدی (1400). خانواده مهدوی(ع) از منظر قرآن و روایات. قرآنی کوثر، 70(21)، ص57-70.
یوسف‌زاده، حسن (1402). بسامدی واژگان مربوط و مرتبط با سبک زندگی در قرآن کریم. مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، 11(2)، ص105-128.
Booth, A., Sutton, A. & Papaioannou, D. (2021). Systematic approaches to a successful literature review (3rd ed.). Sage.
Fist, J. & Fist, G. (2017). Personality Theories. Translated by Y. Seyed Mohammadi. Ravan.
Pearson, A., White, H., Bath-Hextall, F., Salmond, S., Apostolo, J. & Kirkpatrick, P. (2015). A mixed-methods approach to systematic reviews. JBI Evidence Implementation, 13(3), p. 121-131. Thomas, J. & Harden, A. (2008). Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematic reviews. BMC Medical Research Methodology, 8(1), p. 1-10. https://doi.org/10.1186/1471-2288-8-45 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 76 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 20 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب