پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,698 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,007,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,688,431 |
نقش قرآن در جهان‌بینی عرفانی و تأثیر آن در مثنوی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 5، دوره 3، شماره 1، شهریور 1392، صفحه 73-90 اصل مقاله (216.13 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2013.35904 | ||
| نویسنده | ||
| محمّدحسین بیات | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه علّامه طباطبایی | ||
| چکیده | ||
| بخش عظیمی از معارف و علوم اسلامی، جویبارهایی از بحر بیکران قرآن مجیدند. عرفان اسلامی هم که هدفش فهم باطن قرآن است، یکی از این جویبارهاست که در سایة آیات این کتاب آسمانی بالیده است. مثنوی مولانا، شاهکار پیوند عرفان نظری و عملی، نیز هم از جهت صوری و ساختاری و هم از نظر محتوا، از این تأثیر بر کنار نمانده است. مثنوی چون قرآن برای بیان معانی بلند، تمثیل را برگزیده و علاوه بر آن، مولوی از نظر حجم هم به قرآن اقتدا کرده است. وی گاه قصّه‌ای را به شیوة اطناب بیان کرده همچون قصّة موسی، و گاه قصّه و تمثیلی را فقط یک بار و گاه مکرّر آورده که در تمام موارد، از الگوی قرآن پیروی کرده است. علاوه بر این، مولوی نوعی تأثیرپذیری نامرئی نیز از قرآن دارد که ظاهراً ردّ پایی از خود به‌جا نمی‌گذارد، ولی با تأمّل بیشتر می‌توان به آنها هم پی برد. در این مقاله، به موارد مختلف این‌گونه تأثیرپذیری ـ اعمّ از ساختار و محتوا و... ـ اشاره می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مولوی؛ قرآن؛ تأثیرپذیری؛ مثنوی؛ عرفان نظری؛ عرفان عملی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Role of Quran in genesis of Mystical Ideology and its Impact on Mathnavi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Muhammad Hussein Bayat | ||
| چکیده [English] | ||
| Most of the Islamic sciences and teachings root in deep knowledge of Quran. Islamic Mysticism which has glorified under the impact of Quranic verses, aims to understand the conscience of Quran. The Rumi’s Mathnavi, as a masterpiece which links theoretical and practical mysticism from the perspective of both structure and content, has been exposed under such efficacy. Just like Quran, Mathnavi uses allegory to express profound meanings and, in addition, its bulk is an imitation to Quran. In Mowlavi’s pattern, impressed by Quranic manner, the stories have been sometimes expressed redundantly, like the story of Moses, and sometimes have been repeated in a very short form. Furthermore, there is a kind of invisible influence of Quran on Rumi’s Mathnavi which is apparently untraceable but can be found through scrutinizing. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| : Mowlavi, Quran, Impressibility, Mathnavi, Theoretical and practical mysticism | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید. امام علی(1379)، نهج البلاغه، ترجمه و شرح فیض‌الاسلام، چاپ چهارم، تهران، فقیه. ابن سینا (1361)، الاشارات و التّنبیهات، تهران، دفتر نشر کتاب. بیات، محمّدحسین (1374)، مبانی عرفان و تصوف، تهران، دانشگاه علّامه طباطبایی. ـــــــــــــــــــ (1383)، «اتّحاد عاقل و معقول»، مجلّۀ زبان و ادب، شمارة بیست و یکم، تهران، دانشگاه علّامه طباطبایی. ـــــــــــــــــــ (1385)، «اشکال وجود شرور در نظام هستی»، مجموعه مقالات همایش استاد مطهّری، تهران، دانشگاه علّامه طباطبایی. ـــــــــــــــــــ (1385)، «لقاء الله»، مجموعه مقالات همایش اسماء، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی. حافظ، خواجه شمس‌الدّین محمّد (1367)، دیوان خواجه شمس‌الدّین محمّد حافظ شیرازی، به اهتمام محمّد قزوینی و قاسم غنی، چاپ پنجم، تهران، زوّار. خوارزمی، حسین (1368)، شرح فصوص الحکم ابن عربی، تهران، مولا. سبحانی، جعفر (1361)، جهان‌بینی اسلامی، قم، توحید. شیرازی، سیّد محمّد (1364)، شرح منظومة سبزواری، بیروت، مؤسّسۀ وفا. طباطبایی، سیّد محمّدحسین (1388)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، منشورات ذوی‌القربی. قیصری، داوود (بی تا)، مقدّمۀ قیصری، قم، بیدار. شیرازی، ملّاصدرا (بی تا)، الاسفار الاربعه، قم، علمیّه. موسوی خمینی، روح‌الله (1360)، شرح دعای سحر، بیروت، مؤسّسۀ وفا. مولوی، جلال‌الدّین محمّد، مثنوی معنوی (1368)، به تصحیح رنولد نیکلسون، تهران، طلوع. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7,241 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,033 |
||