پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,708 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,012,553 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,696,190 |
نکته‌ای نویافته در دیوان خاقانی شروانی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 10، دوره 3، شماره 1، شهریور 1392، صفحه 169-180 اصل مقاله (227.33 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2013.35918 | ||
| نویسنده | ||
| احمد غنی‌پور ملکشاه* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| افضلالدّین بدیل خاقانی شروانی و نظامی گنجوی، دو تن از آن شاعران بزرگ و صاحب‌سبک هستند که بر بسیاری از شاعران بعد از خود تأثیر گذاشته‌اند. بخش عمده‌ای از اشعار خاقانی شروانی، ساده و روشن است، امّا درک خیلی از قصایدش برای افراد عادی و گاه درس‌خوانده، دشوار و دیریاب شده است. یکی از این دلایل، ساختن ترکیب‌های مختلف و به کار بردن اصطلاحات علوم گوناگون است، ولی آنچه بیش از همه، سروده‌های این شاعر را برای خوانندگان، سخت کرده است، استفاده از آیات قرآن، معارف اسلامی، داستان‌های پیامبران و به‌ویژه تلمیحات اسلامی نادر است که گاه سبب شده در برداشت از شعر او، راه خطا پیموده شود. تنوّع مایه‌های تلمیحی در حوزة داستان پیامبران، ناشی از وسعت اطّلاعات خاقانی در زمینة قرآن و تفسیر و حدیث و تنوّع مضمون‌های شعری و نیروی تخیّل اوست. وی در استفاده از داستان پیامبران و اشارات پندآموز در همان حدّی که قرآن بدان اشاره کرده است، اکتفا نکرده و به تفسیر قصص و اخذ آنها از منابع دیگر نیز پرداخته است. در این مقاله، تلاش می‌شود با استفاده از پژوهش‌های استادان و محقّقان، دو تلمیح نادر در دیوان خاقانی بررسی و تحلیلی شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خاقانی؛ موسی(ع)؛ آدم(ع)؛ محمّد(ص)؛ دلالت؛ شفاعت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A New-found Issue in the Divan of Khaghani Shervani | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Ghanipour Malekshah | ||
| چکیده [English] | ||
| Afzalodin Badil Khaghani Shervani and Nezami Ganjavi are two major stylist poets who had profound influences on later poets. Most of the Khaghani’s poems are lucid and uncomplicated; but many ordinary people, and sometimes some of educated ones find it hard to understand some of his ballades because of different linguistic combinations and scientific terms he used in them. Although, what makes his poetry hardly comprehended is his tendency to use different Quranic verses, Islamic cognitions, stories of the prophets, and especially rare allusions to Islamic events and sources. The diversity of allegorical sources in prophets stories roots back to Khaghani’s vast information about Quran, interpretation of Quranic concepts and hadith and above all, to his powerful imagination. Using the stories of the prophets, he goes beyond the stories of Quran and interprets them referring other sources. Concentrating on different researches have been conducted by scholars on Khaghani, present article attempts to study two allusions have been used in his Divan. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khaghani, Moses, Adam, Mohammad, reasoning, Intercession | ||
| مراجع | ||
|
اردلان جوان، سیّد علی (1367)، تجلّی شاعرانة اساطیر و روایات تاریخی و دینی در اشعار خاقانی، آستان قدس رضوی. استعلامی، محمّد (1387)، نقد و شرح قصاید خاقانی، بر اساس تقریرات استاد فروزانفر، چاپ اوّل، زوّار. برزگر خالقی، محمّدرضا (1387)، شرح دیوان خاقانی، چاپ اوّل، تهران، زوّار. برزگر خالقی، محمّدرضا و محمّدحسین محمّدی (1379)، مرثیه‌خوان مداین، چاپ اوّل، زوّار. جرجانی، ابوالمحاسن الحسین بن الحسن (1337)، جلاء الاذهان و جلاء الاحزان (تفسیر گازر)، چاپ اوّل، دانشگاه تهران. حاکم نیشابوری (بی‌تا)، المستدرک علی الصّحیحین، جلد دوم، بیروت. خاقانی شروانی، افضلالدّین بدیل (1368)، دیوان خاقانی شروانی، به کوشش سیّد ضیاءالدّین سجّادی، چاپ سوم، زوّار. خزاعی نیشابوری، حسین بن علی بن محمّد بن احمد (1371)، رَوضُ الجِنان وَ رَوحُ الجَنان فی تفسیر القرآن، مشهور به تفسیر شیخ ابوالفتوح رازی، جلد یکم، تصحیح دکتر محمّدجعفر یاحقّی و دکتر محمّدمهدی ناصح، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. رسولی محلاتی، سیّد هاشم (1384)، قصص انبیا، قصص قرآن از آدم تا خاتم‌النّبیّین، چاپ شانزدهم، قم، بوستان کتاب. سجّادی، سیّد ضیاءالدّین (1373)، شاعر صبح، پژوهشی در شعر خاقانی، چاپ دوم، تهران، سخن. سمهودی، نورالدّین علی بن عبدالله (1422 ق./2001 م.)، وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، جلد سوم، چاپ اوّل، مدینه، مؤسّسه الفرقان للثّرات الاسلامی. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1380)، ادوار شعر فارسی از مشروطیّت تا سقوط سلطنت، چاپ اوّل (ویرایش دوم)، تهران، سخن. شمیسا، سیروس (1369)، فرهنگ تلمیحات، چاپ سوم، تهران، فردوس. ـــــــــــــــ (1382)، سبک‌شناسی شعر، تهران، فردوس. صفا، ذبیح‌الله (1366)، تاریخ ادبیّات در ایران، جلد دوم، چاپ هفتم، تهران، فردوس. طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن (1350)، تفسیر مجمع البیان، چاپ اوّل، تهران، فراهانی. عتیق نیشابوری، ابوبکر (1370)، قصص قرآن مجید، به اهتمام یحیی مهدوی، چاپ سوم، تهران، خوارزمی. ــــــــــــــــــــــ (1381)، تفسیر سورآبادی، به تصحیح سعیدی سیرجانی، چاپ اوّل، تهران، فرهنگ نشر نو. علوی شادی‌آبادی، محمّد بن داوود بن محمّد بن محمود (فو. 1032 ق.)، شرح اشعار خاقانی، نسخة خطّی، بی‌جا. غلامرضایی، محمّد (1387)، سبک‌شناسی شعر پارسی از رودکی تا شاملو، چاپ سوم، تهران، جامی. غنی‌پور ملکشاه، احمد (1389)، نگارستان راهب، چاپ اوّل، بابل، راز دانش. کاشانی، ملّافتح‌الله، (1344)، تفسیر منهج الصّادقین فی الزام المخاطبین، چاپ دوم، تهران، کتابفروشی اسلامیّه. کزّازی، میر جلال‌الدّین (1376)، سراچة آوا و رنگ، چاپ اوّل، تهران، سمت. ـــــــــــــــــــــــ (1378)، گزارش دشواری‌های دیوان خاقانی، چاپ اوّل، تهران، مرکز. ماحوزی، مهدی (1383)، آتش اندر چنگ، چاپ اوّل، تهران، زوّار. ماهیار، عبّاس (1388)، مالک مُلک سخن، شرح قصاید خاقانی، چاپ اوّل، تهران، سخن. مجلسی، محمّدباقر (1388)، حیات القلوب: تاریخ پیامبران و بعضی از قصّه‌های قرآنی، به تحقیق سیّد علی امامیان، چاپ هشتم، سرور. معدن‌کن، معصومه (1372)، بزم دیرینه‌عروس، چاپ اوّل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. موسوی همدانی، سیّد محمّدباقر (1363)، ترجمة تفسیر المیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعة مدرّسین حوزة علمیّة قم. مهدوی‌فر، سعید (1390)، «درنگی بر کتاب مالک مُلک سخن (شرح قصاید خاقانی) نوشتة دکتر عبّاس ماهیار»، کتاب ماه ادبیّات، سال پنجم، شمارة 54 (پیاپی 168). میبدی، ابوالفضل رشیدالدّین (1357)، کشف الاسرار و عُدّة الابرار، به اهتمام علی‌اصغر حکمت، جلد اوّل، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8,176 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,025 |
||