پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,691 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,003,458 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,682,786 |
برآورد ضریب کیفیت امواج کدا در شمال‌شرق ایران | ||
| فیزیک زمین و فضا | ||
| مقاله 3، دوره 41، شماره 1، اردیبهشت 1394، صفحه 25-33 اصل مقاله (1.36 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2015.53420 | ||
| نویسندگان | ||
| عماد علیخانی1؛ حبیب رحیمی* 2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران | ||
| 2استادیار، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تضعیف امواج لرزهای یکی از خواص مهم ساختار زمین بشمار می‌‌رود. برای محاسبه تضعیف از ضریب کیفیت لرزهای استفاده می‌‌شود که از پارامترهای مهم علم زلزله‌شناسی است. همچنین برای برآورد واقع‌‌بینانه خطر زمین‌لرزه‌ها و شبیه‌‌سازی حرکات نیرومند زمین و از طرفی بررسی ساختار زمین برآورد پارامتر جذب امواج لرزهای نقشی اساسی و اجتناب‌ناپذیر دارد. با توجه به لرزه‌خیز بودن همه نقاط کشور ایران، برآورد پارامترهای مرتبط با زمین‌لرزه در نواحی گوناگون آن ضروری است. در این بررسی ضریب کیفیت امواج کدا را در گستره شمال شرق ایران و با استفاده از روش تک‌پراکنش به عقب (اکی، 1980) برآورد کرده‌ایم. مقادیر بزرگ‌تر نشان‌دهنده همگنی بیشتر در لایههای کم‌عمق زمین است و لذا در بررسی‌های تحلیل خطر می‌‌توان از این نتایج بهره برد. برای این کار از نگاشتهای ثبت شده در شبکه مرکز لرزه‌نگاری کشوریدر ناحیه موردنظر با مختصات طولی 54 تا 61 و عرضی 32 تا 38 درجه استفاده شده است. همچنین در این بررسی نشان داده شد که امواج کدا عمق نفوذ بیش از200 کیلومتر دارند لذا از داده‌‌های با رومرکز زیر 200 کیلومتر استفاده شد. برای همه داده‌‌ها نسبت سیگنال به نوفه 2.5 اِعمال شد تا شکل موج‌های مناسب به کار گرفته شود و داده‌‌های خراب در محاسبات لحاظ نشود. بررسی امواج کدا در دو حالت جانبی و عمقی بررسی شد و درنهایت نتایج با منطقه‌‌ای دیگر از ایران مورد مقایسه قرار گرفت. برای بررسی تغییرات جانبی پس از اِعمال فیلتر میان‌‌گذر بر نگاشتهای لرزهای در 7 باند بسامدی، درنهایت میانگین مقادیر ضریب کیفیت و وابستگی بسامدی در منطقه به‌‌صورت زیر حاصل شد: . همچنین برای ارزیابی تغییرات عمقی ضریب کیفیت در منطقه، از 18 پنجره زمانی کدا از 5 تا 90 ثانیه و با گام 5 ثانیه استفاده شد که مقادیر کم Q0 در پنجره‌های ابتدایی کدا، نشانگر ناهمگنی شدید در لایههای کم‌عمق زمین است. همان‌طور که ملاحظه می‌‌شود، مقادیر مربوط به ایستگاه‌‌های مستقر در زون ایران مرکزی نسبت به ایستگاه‌‌های موجود در زون کپه‌داغ دارای مقادیر ضریب کیفیت بیشتر و درنتیجه تضعیف کمتر هستند که این امر با توجه به خصوصیات این دو زون منطقی به نظر می‌‌رسد. در ادامه با استفاده از روش پولی، حداکثر عمق پراکنش در منطقه به‌دست آمد. همچنین با مقایسه نتایج بین منطقه موردنظر و زون سندج –سیرجان مشاهده شد که ضریب کیفیت در منطقه مورد بررسی بزرگ‌تر از زون سنندج سیرجان است که این امر با توجه به ساختار زمین‌شناسی این دو منطقه نتیجه‌‌ای منطقی به‌نظر می‌‌رسد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ضریب کیفیت؛ امواج کدا؛ تک‌پراکنش به عقب؛ لرزه‌خیزی؛ تضعیف | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Estimation quality factor of Coda wave in the northeast of Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alikhani E1؛ Rahimi H2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Seismic waves when crossing the Earth in heterogeneous and anisotropic environments, having interaction. Recognizing the impact of these factors on the seismograms help us to find out more information about interior of the Earth. Coda waves are the main reason for the random heterogeneities in earth. Local earthquakes in the northeast region of Iran with epicentral distance less than 200 km is used with magnitude range of 2 - 6 recorded in period 2006 to 2013. Finally, data for five stations which have (15441 earthquakes) were chosen. In this study, the attenuation parameters, Q, were estimated using the single scattering models. Aki and Chouet (1975) proposed a single backscattering model to explain the coda waves as a superposition of secondary waves from randomly distributed heterogeneities. The decrease of coda wave amplitude with lapse time at a particular frequency is due to energy attenuation and geometrical spreading, and is independent of earthquake source, path effect and site amplification (Aki, 1969). Generally, the Q factor increases with frequency (Mitchell, 1981) following the relation where Q0 is the quality factor at the reference frequency f0 (generally 1 Hz) and n is the frequency parameter, which is close to 1 and varies from region to region depending on the heterogeneity of the medium (Aki, 1980). This relation indicates that the attenuation of seismic waves with the passage of time (distance from source) is different for different frequencies. Hence, the seismic data are first bandpass-filtered to calculate the attenuation. In the present study, the attenuation of the S-coda wave (Figure 5) is calculated at seven central frequencies after getting bandpass-filtered using a Butterworth four pole filter as given in Table 1. The amplitude of the coda wave at lapse time t seconds from the origin time for a bandpass-filtered seismogram at central frequency f is related to the attenuation parameter Q by the following equation: Where C(f) is the coda source factor at frequency f, which is independent of time and radiation pattern, α is the geometrical spreading parameter and is equal to 1.0, 0.5 or 0.75 for body waves, surface waves or diffusive waves, respectively (Sato and Fehler, 1998), Qc(f) is the quality factor of coda waves. As coda waves are backscattered body waves, α= 1. Equation (1) can then be rewritten as: is determined from the slope (b) of a least-squares straight-line fit between versus t, using the relation Shows different steps involved in the computation of Qc (f) from the RMS values of amplitude with time. According to Rautian and Khalturin (1978), the above relation is valid for lapse times greater than twice the S-wave travel time for avoiding the data of the direct S-wave. Sato (1977) introduced the source receiver offset in a single scattering model so that the coda analysis begins after the arrival of the shear wave. In the present study, the time envelope for the coda decay observation is taken at twice the time of S-wave (2ts) from the origin time of the event. Q0 and n values indicate the average values for each station in the surroundings of the station .As an outcome, average of quality factors and frequency-dependents, is given by: In addition, to evaluate the variation in depth direction, we used the quality factor of 18 Coda windows from five to 90 seconds by 5 seconds step. Low values of Q0 in the initial Q-coda windows, indicating strong heterogeneity in the shallow layers of the Earth. The results in studying region have been compared with another zone in Iran (SSZ) (Figure 8). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| quality factor, Q-coda, Single Back-Scattering, seismicity, Attenuation | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,442 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,326 |
||