تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,106,360 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,211,691 |
تحلیل معناشناختی دو نگاره از شاهنامۀ فردوسی بر اساس الگوی نشانهشناسی اجتماعی تصویر | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 1، دوره 20، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 5-12 اصل مقاله (1.12 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2015.55505 | ||
نویسندگان | ||
آذین حقایق* 1؛ فرزان سجودی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
2دانشیار دانشکده سینما تئاتر، دانشگاه هنر تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
شاهنامۀ فردوسی بیشتر از هر اثر ادبی دیگری در تاریخ نگارگری ایران مصور شدهاست. گسترۀ مطالعاتی که تاکنون بر روی نگارههای مذکور انجام شدهاست را میتوان به دو رویکرد عمده تقسیم کرد. در غالب این مطالعات، آثار صرفاً بازنمودی از متن مکتوب بشمار میآیند. تمرکز بررسیها بر فُرم، تکنیکهای اجرای آثار و دستهبندیهای مکتبی بودهاست. بخش دیگر، وارد حوزۀ معناشناسی آثار شدهاند و هدفشان دستیافتن به دلالتهای معنایی تصاویر بودهاست. در این پژوهش که در گروه دوم قرار میگیرد، دو نگاره از داستان اسکندر در شاهنامه فردوسی، انتخاب شدهاست؛ یکی متعلق به دوره ایلخانی و دیگری متعلق به دوره صفوی. تحلیل معنایی تصاویر با استناد به الگوی نشانهشناسی اجتماعی تصویر انجام شدهاست، این روش در جهت دریافت جنبهها و کارکردهای اجتماعی نشانههای تصویری بهکارگرفته میشود. در این شیوه، بررسی ترکیببندی در خدمت تفسیر دلالتهای معنایی به کار برده میشود؛ همچنین برای تشریح معنا به عوامل بیرون از متن، یعنی بافت فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و غیره رجوع میشود. در نهایت مشاهده میشود چگونه تصویر در همراهی با گفتمان مسلط جامعه به یک ابزار قدرت بدل میشود.یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که، این نگارهها که در کنار روایت مکتوب از شاهنامه قرار گرفتهاند، استقلال تألیفی دارند و تنها افزودهای بر متن نیستند؛ همچنین در دورۀ خود، کارکردهای اجتماعی داشتهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
داستان اسکندر در شاهنامه؛ نشانه شناسی تصویر؛ نقاشی ایرانی؛ تحلیل گفتمان انتقادی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Semantic Analysis of Two Paintings of Firdausi Shahnameh: An Analysis of the Cultural Semiotic Model | ||
نویسندگان [English] | ||
Azin Haghayegh1؛ Farzan Sojoodi2 | ||
1Ph.D.Student of Islamic Art, Faculty of Art, TarbiatModares University, Tehran, Iran | ||
2Associate Professor, Faculty of Dramatic Art, Art University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Firdausi Shahnameh has been illustrated more than any other literary work in the history of Persian paintings. So far, many studies have been carried out on these historical paintings of Shahnameh. Most of these studies have been formalistic and have been considered to be merely representational works of written text. Those studies have been focused on form, performing techniques and style classification. Another aspect has been the field of semantics and their aim has been to obtain the semantic signification of these images by usage of Iconology or Semiotics. This research that stay on second group, Tow paintings about Alexander story from Firdausi Shahnameh have been chosen one of them related to Mongol period and another one is from Safavid period. This legendry story is about a neighbor nation that asked help of Alexander to assist against the Yajoj and Majoj –a wild people- who rushing to their territory every time, at least Alexander in cooperation with them, built a steely barrier against the aggressors. According to subject of this story which focus on social and political relations between sovereign, people and neighboring nations; Social visual semiotics has been applied to analyze the pictures. Social visual semiotics is a method to get image's meanings, in social function concept. In this way, the composition is used to interpretation the semantic signification not aesthetics. In order to explain the meaning, it will be referred to external factors of the text such as, the cultural, social, political, and the other contexts too. Eventually, we want to consider how the image in relation to the dominant discourse becomes a mean of power. Governors in order to legitimize and stabilize their power, utilized the propaganda in different ways, Of course art was the one of important media for propaganda. On the other hand, Persian painting, artworks were created with time and result in high costs; Therefore artist was always in need of a powerful patron. In other words, the Persian painting was the court art, resulting in the formation of attitudes and desires of the dominant power that had affected. For example, Painters at both picture, apply the rhetoric devices in best way to show their sovereign instead of Alexander in metaphorically format. Findings of present article state that these paintings that are located contiguous the written narrative of the Shahnameh have independent synthetic and is not only added to the text; Also in their terms had have social functions. In fact, Results from studying this paintings showed that these pictures which are diachronic and intersemiotics translations of the written narrative of the Shahnameh in the rejection and attraction process of translations own up, those aspects of Alexander character that were desired. Scene selection and composition pattern were the targeted choices at the aim of transmission ideological message of producers of the text in order to legitimize and stabilize its power. Both of the pictures reproduce the same mythological story, but, by the difference between the selections of the visual signs and the composition, each of them proposes a different discourse that is agree with the patron's aims. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Alexander Story in Shahnameh, Visual Semiotics, Persian painting, critical discourse analysis | ||
مراجع | ||
آقاگل زاده، فردوس(1390)، تحلیل گفتمان انتقادی: تکوین تحلیل گفتمان در زبانشناسی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. اشراقی، احسان (1387)، اطلس تاریخ ایران، بخش صفویه، چاپخانه سازمان نقشهبرداری کشور، تهران.
افشار، ایرج(تیر1343)، حدیث اسکندر، مجله یغما، شماره؟؟؟؟؟؟؟؟ ، صص165-159.
امامی خوئی، محمد تقی(1387)، اطلس تاریخ ایران، بخش ایلخانان مغول، چاپخانه سازمان نقشهبرداری کشور، تهران.
جعفری، یعقوب(1382)، ذوالقرنین و قوم یأجوج و مأجوج، میراث جاویدان، سال دهم، شمارۀ42-41، صص101-92.
دهخدا، علی اکبر(1339)، لغتنامه دهخدا، دانشگاه تهران، تهران.
ریاحیزمین، زهرا و جباره ناصر، عظیم(1391)، بررسی کارکرد دیو در منظومههای پهلوانی پس از شاهنامه، مجلهی بوستان ادب دانشگاه شیراز، سال چهارم، شمارهی دوم، پیاپی 12، صص 99-129.
سجودی، فرزان(1387)، نشانهشناسی کاربردی، علم، تهران.
سودآور،ابوالعلاء(1380)، هنردربارهای ایران، ترجمۀ ناهید محمد شمیرانی، نشر کارنگ، تهران.
سیوری، راجر(1380)، درباب صفویان، ترجمه رمضان علی روحالهی، نشرمرکز، تهران.
شکرالله پور، فریبا(1389)، بررسی نقش سیمرغ و دیو از منظر شاهنامه، حافظ، شماره70، صص34-37.
فردوسی، ابوالقاسم(1380)، شاهنامۀ فردوسی براساس چاپ مسکو، کارنامۀ کتاب، تهران.
محمودی، فتانه(1387)، داستان اسکندر در مضامین تصویری شاهنامه بزرگ ایلخانی، فصلنامه هنر، شمارۀ77، صص202-223.
موزه هنرهای معاصر(1384)، شاهکارهای نگارگری ایران، تهران.
Carey, Jewitt & Rumiko, Oyama (2001),Handbook of visual analysis, Edited by Theo Van Leeuwenand CareyJewitt, British library, London. Gunter, Krres & Theo Van Leeuwen (2006), Reading images- the grammar of visual design, Taylor and Francis e- library, 2nded, london. http://www.smithsonian institution.edu/collections/arts of the Islamic word(12.feb.2013) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,372 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,939 |