پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,105,629 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,211,132 |
آموزش خوشنویسی، به مثابه نسخه کامل آموزش سنتی هنر | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 5، دوره 20، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 51-62 اصل مقاله (2.38 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2015.55509 | ||
| نویسنده | ||
| احد روان جو* | ||
| استادیاردانشکدههنر، دانشگاه شهید چمران اهواز، شاخه ی شوشتر، شوشتر، ایر ان. | ||
| چکیده | ||
| از نظام آموزش‌های سنتی در زمینه‌ی هنرهای تجسمی در دوره‌ی پیشامدرن آگاهی چندانی در دست نیست. آموزش خوشنویسی، را می‌توان از جمله آموزش‌های سنتی هنر دانست که آیین‌ها و متون آموزشی آن تقریباً دست نخورده باقی مانده‌است.آموزش آن به شیوه‌ی استاد ـ شاگردی صورت می‌گیرد. با مشق‌های گوناگون و راهنمایی‌های بی‌جایگزین استاد همراه می‌شود. سعی نگارنده در این نوشتار، تشریح آموزش خوشنویسی به مثابه‌ی نسخه‌ای کامل از آموزش سنتی هنر(تجسمی) است. پرسش بنیادین این مقاله، چگونگی شکل‌گیری آموزش سنتی هنر در حیطه‌ی هنرهای تجسمی و در قالب‌های مرسوم امروزی در دپارتمان‌های آموزشی هنر تواند بود. شیوه‌ی آموزش‌‌خوشنویسی می‌تواند در این زمینه، راه‌گشا باشد.در آموزش خوشنویسی هر کدام از مشق‌های نظری، قلمی و خیالی، شکلی از نیازهای آموزشی شاگرد را مرتفع می‌سازد، واژه‌ی مشق که بر تجربه‌کردن دلالت دارد، مقام سیر و سلوک شاگرد را نیز به یاد می‌آورد، و نیز به منزله‌ی زیربنای تجربی شیوه‌ی سنتی آموزش برای وصول به هنرخوشنویسی و نیکونویسی به‌شمار می‌‌آید.از آن جا که هنر خوشنویسی وجهی مقدس و معنوی دارد، خوشنویس باید نسبت به کسب ملکات نفسانی همت گمارد تا ٌُ در خط او آینه وار انعکاس یابد.از این لحاظ استادان خوشنویسرساله‌هایی را برای آموزش هنرجویان به فراخور حال آماده‌‌کرده‌اند که«آداب‌الخط یا آداب‌المشق» نامیده می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خوشنویسی؛ استاد؛ شاگرد؛ آداب‌المشق؛ مشق؛ اجازه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Instruction of Calligraphy as a Complete Version of Traditional Art Instruction | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Ravanjoo | ||
| Assistant Professor, College of Art, ShahidChamran University of Ahvaz, Shoushtar Branch, Shoushtar, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| There is not adequate information available about traditional instruction system in the field of visual arts in the pre-modern period. Instruction of calligraphy can be considered as traditional instruction of art in a way that its guidelines and instructional texts are remained almost intact. Instruction of calligraphy is implemented in aprofessor-student procedure and is accompanied with various assignments and unique and unreplaceableguidance of the professor. In the present study, the author tried to explain instruction of calligraphy as a complete version of traditional instruction of (visual) art. The fundamental question of the present study is that how traditional instruction of art in the field of visual art and in the today’s common formats could be formed in the art education Departments. The method of instructing calligraphy can be helpful in this regard. In the instruction of calligraphy, each one of the assignments, namely theoretical, calligraphy pen and imaginary, meets a part of the student’s different educational needs. In theoretical assignments, in addition to studying the calligraphy of the professor for the goal ofcalligraphy and visual literacy of the student,also paying attention to the hand of the professor at the time of practicing example and scraping the calligraphy pen will help him/her to mentally and visually understand calligraphy and enjoy it as well. After doing theoretical assignment,it is the time for practicing calligraphy-pen assignment and using professor’s examples. Thestudent should achieve enough expertise in recognizing seventeen elements and non-educational elements of calligraphy by practicing calligraphy-pen assignment. Therefore, the professor can convince himself that s/he is ready to learn the final stage of assignment, i.e., imaginary assignment. Then the professor applies imaginary assignment for the student in order to strengthen his/her creativity in forming sound compositions. At this stage, as long as the professor decides, various assignments will always be practiced and tried. In general, the theoretical assignment is used to develop the mental viewpoints of the trainee;calligraphy-pen assignment is usedfor making the theoretical instructions practical and operational, designing figure of calligraphy on paper with anefficient method and finding the style of writing in calligraphy; at the end, imaginary assignment is used to run the creative power of the student and develop innovativecompositions in calligraphy. Therefore, the calligrapher should try to achieve divine virtue until it reflects in his/her calligraphy like mirror. For the professor and the student avoiding immoral and evil features and getting close to God to achieve spiritual virtues are considered as the main issues for learning this art as the great calligraphers mentioned in their dissertations of ways of assignment that features of calligrapher will undoubtedly be reflected in his calligraphy.Its customs, assignments and instructional methods are sufficient to meet the educational needs of art students. The course of calligraphy instruction will be completed when the professorgives the graduation certificate of the student to him/her as a permission documentto work. In this regard, calligraphy professors have prepared dissertations for instructing students that are called “customs of calligraphy or customs of assignment”. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| calligraphy, Professor, Student, Customs of Assignment, Permission | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب (1389)، یاقوت مستعصمی، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، تهران.
آژند، یعقوب (1386)، سلطانعلی مشهدی، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، تهران.
ابن خلدون (1369)، مقدمه‌ی ابن خلدون، جلد دوم، ترجمه: محمدپروین‌گنابادی، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
اصفهانی، باباشاه(1372)، رساله‌ی آداب المشق در کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی، انتشارات مرکز پژوهش‌های آستان قدس رضوی، مشهد. بخاری، محمد(1372)، رساله فواِئدالخطوط درکتاب‌آرایی در تمدن اسلامی، مشهد، انتشارات مرکز پژوهش‌های آستان قدس رضوی، مشهد. بیانی، مهدی(1363)، احوال وآثار خوشنویسان، انتشارات علمی، تهران.
بیانی، مهدی(1368)، مرقع گلشن، سه رساله و چهار شرح احوال، انتشارات فرهنگسرا، تهران.
حافظ شیرازی، شمس‌الدین(1373)، حافظ به سعی سایه، به اهتمام هوشنگ ابتهاج، هـ . ا. سایه، نشر کارنامه، تهران.
حبیبی، عبدالحی(2535)، هنر عهد تیموریان و متفرعات آن، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران.
سبزواری، فتح‌الله(1372)، اصول و قواعد خطوط سته در کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی، انتشارات مرکز پژوهش‌های آستان قدس رضوی، مشهد.
سراج شیرازی، یعقوب بن‌حسن (1376)، تحفه‌المحبین در آیین خوشنویسی و لطایف معنوی‌آن، به اشراف محمدتقی دانش‌پژوه، به کوشش کرامت رعناحسینی و ایرج افشار، دفتر نشر میراث مکتوب و نشر نقطه، تهران.
صیرفی، عبدالله(1372)، گلزار صفا در کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی، مشهد، انتشارات مرکز پژوهش‌های آستان قدس رضوی، مشهد. فضایلی، حبیب‌الله(1350)، اطلس خط، انتشار انجمن آثار ملی، اصفهان. قلیچ خانی، حمیدرضا(1373)، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، انتشارات روزنه، تهران.
مایل هروی، نجیب(1372)، کتاب آرایی در تمدن اسلامی، انتشارات مرکز پژوهش‌های آستان قدس رضوی، مشهد.
هاشمی‌نژاد، علیرضا(1390)، مدخل خطاطی و عرفان ذیل خط و خوشنویسی در دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حدادعادل، انتشارات دانشنامه جهان اسلام، تهران.
تصاویر خوشنویسی در متن، از سایت Khoshnevisi.org به تاریخ 20/10/93 اخذ شده است. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,953 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,295 |
||