پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,757 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,112,059 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,874,019 |
بررسی تأثیر گروه‌های شیعۀ عراق بر عدم موفقیت طرح خاورمیانۀ جدید | ||
| فصلنامه سیاست | ||
| مقاله 8، دوره 45، شماره 3، مهر 1394، صفحه 655-677 اصل مقاله (299.31 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2015.55581 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد دوست محمدی* 1؛ محمد سالم الغبان2 | ||
| 1دانشیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| س ایالات متحدة آمریکا به‌مثابة یکی از بازیگران اصلی منطقة خاورمیانه که پس از فروپاشی شوروی، مدعی رهبری نظام تک‌قطبی جهان شده، طی دو دهة گذشته تلاش کرده است عامل مؤثری در شکل دادن به منطقة خاورمیانه باشد؛ برای این منظور، طرحی را با عنوان خاورمیانة جدید در جهت حضور و تداوم سلطة خود بر این منطقة راهبردی با هدف تأمین و کنترل منابع انرژی، مهار بیداری اسلامی ملت‌های منطقه و تجزیه و تضعیف دولت‌های منطقه به‌منظور حفظ امنیت و برتری رژیم غاصب اسرائیل، به‌اجرا درآورده است. آمریکا برای اجرای طرح خاورمیانة جدید، عراق را نقطة آغاز قرار داد و با سرنگونی رژیم صدام در سال 2003 قصد داشت با ایجاد نظام جدید مطابق الگوی غربی و تأمین‌کنندة منافع غرب، نظام‌های منطقه را در چارچوب آن طرح دگرگون کند؛ اما پس از گذشت 9 سال از حضور آمریکا در عراق، شیعیان عراق که در رأس آنها گروه‌های اسلام‌گرا قرار دارند، برخلاف میل و خواستة آمریکا به‌قدرت رسیدند و در نتیجة آن، آمریکایی‌ها نه‌فقط به اهداف طرح خاورمیانة جدید دست نیافتند، بلکه در پایان سال 2012، به خروج از عراق مجبور شدند. پرسش اصلی این مقاله این است که «گروه‌های شیعة عراق در عدم موفقیت طرح خاورمیانة جدید آمریکا چه تأثیری داشتند؟». فرضیة ما این است که گروه‌های شیعة عراق با عملکرد مثبت و هم‌افزایی و به‌کارگیری عنصر مرجعیت که در مراحل مختلف، محوریت پیدا کرده بود، موفق شدند قدرت را در عراق در دست گرفته، از این راه طرح آمریکایی خاورمیانة جدید در عراق را با عدم موفقیت روبه‌رو کنند. در این پژوهش، افزون بر بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، از روش میدانی شامل مصاحبه با صاحب‌نظران کلیدی گروه‌ها و جریان‌های شیعی عراق و نیز مشاهد‌ه‌ها و تجربه‌های شخصی استفاده شده است و با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی داده‌های اسنادی و گردآوری‌شده از تحقیقات میدانی، تجزیه و تحلیل شده است تا در جهت رد یا اثبات فرضیة یادشده نتایج به‌دست آید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایالات متحدة آمریکا؛ طرح خاورمیانة جدید؛ گروه‌های شیعة عراق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Impact of Iraqi Shiite Groups on Failure of the New Middle East Plan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Doostmohammadi1؛ Mohammad Salem Al Ghabun2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Regional Studies of Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Iran | ||
| 2Ph.D Candidate, Field of MiddleEast and North Africa, Department of Regional Studies, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Following the collapse of USSR, the USA, as a key player of the Middle East region, claimed the leadership of the world unipolar system and, during the last two decades has attempted to restructure the region. To this end, the US has tried to put into practice a plan under the name the New Middle East, inorder to maintain its presence and dominance over this strategic region with the aim of securing and conrolling energy sources, containing Islamic revival and awakening and assuring the security and superiority of Israeli regime in the region. To carry out the plan, the US started out from Iraq, and, upon the downfall of Saddam in 2003, intended to bring about a new order on the basis of Western style and interests and restructure the region in the context of the plan. But, after 9 years of American presence in Iraq, the Iraqi Shiite, on the top of Islamist groups, against American desire and will, controlled the power and, as a result, the US, not only failed to implements its plan, but also, by the end the year 2012, was forced to withdraw its forces from Iraq. The main question of this article is what was the role Iraqi Shiite groups in deafting American new Middle East plan? Our hypothesis is that the Iraqi Shiite groups, thought playing a positive and constructive role, coordination and applying the element of Marjaeyyat, that is, following the line of supreme Shiite religio-political leader, that had played the key role in the entire phases, succeeded in rising to power and nullifying American plan for New Middle East. In this work, we will refer to library sources, conduct field studies and interview with key Iraqi Shiite groups personalities' and experts, employ personal experiences and observation to establish our hypothesis. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| New Middle East plan, USA and Iraq Shiite Groups | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی 1. ابراهیمی، نبی‌الله (1389). «چشم‌انداز مناسبات نظامی- امنیتی عراق و آمریکا». فصلنامة مطالعات راهبردی. بهار. ش1 :175- 151. 2. بخشی، امیررضا (1391). «جریان‌شناسی سیاسی شیعیان عراق نوین». افکار نو. دی 1390. http://www.afkarenow.com/mataleb/iraq.htm بهروزشده در تاریخ 12/10/1391. 3. تلاشان، حسن (1391). «دورنمای ژئوپلیتیک شیعه در عراق». شیعه نیوز، تاریخ انتشار: 17 ادیبهشت 1391. http://www.shia-news.com/fa/news/34727 بهروزشده در تاریخ 22 دی 1391. 4. ثقفی عامری، ناصر و ایزدی، پیروز (1391). «عراق جدید: تغییرات ژئوپولیتیک (1)». مرکز هم‌اندیشی استادان و نخبگان دانشگاهی، http://hamandishi.net/2010/componet/content/article/195-1388-09-10-11-07-59/1090---html بهروزشده در تاریخ 20 دی 1391. 5. حاجی‌یوسفی، امیر‌محمد و سلطانی‌نژاد، احمد (1386). سامان سیاسی در عراق جدید. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. 6. حاجی‌یوسفی، امیر‌محمد و عارف‌نژاد، ابوالقاسم (1390). «نشانه‌شناسی گفتمان اسلام سیاسی مردم‌سالار آیت‌الله سیستانی». پژوهشنامة علوم سیاسی، دورة 6. ش4. آذر. http://www.ipsajournal.ir/?_action=articleInfo&article=157 تاریخ بازدید: 24 دی 1391. 7. حق‌پناه، جعفر (1391). «شکل‌بندی اپوزیسیون جدید: بررسی روابط و مناسبات احزاب سیاسی در عراق». ماهنامة سیاسی- تحلیلی همشهری دپلماتیک. تیر. ش61: 105-103. 8. دارمی، سلیمه (1389). کتاب خاورمیانه (7): ویژة تحولات عراق. تهران: مؤسسة فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران. 9. دقیق، معین (2011). «وصدقت نبوءه رایس ... ریاح التغییر آتیه، ولکن...». اسلام تایمز http://islamtimes.org/vdcg7q9n.ak9tu4r,ra.html بهروزشده در تاریخ 10/12/2011. 10. دهشیار، حسین (1391). «آمریکا: مطلوبیت بی‌ثباتی در منطقة خاورمیانه». مرکز پژوهش‌های علمی و استراتژیک خاورمیانه. تاریخ انتشار 24/3/1391. http://fa.merc.ir/default.aspx?tabid=127&Arti 11. الرفاعی، رنا ابوظهر (2004). آمریکا و الشرق الاوسط الجدید. بیروت: دار الحرف العربی للطباعه و النشر و التوزیع. 12. سعدی، علی (1390). کمربند آتش: دیدگاه‌های دکتر ابراهیم جعفری دربارة مرجعیت، احزاب و گروه‌ها، فرقه‌گرایی، انتخابات، ائتلاف‌ها، اشغالگران، تجربة حکومت و ... در عراق». تهران: اندیشه‌سازان نور. 13. الشمری، محمد بدیوی (2011). تحولات الاسلام السیاسی فی العراق. بیروت: منتدی المعارف. 14. شیرازی، حبیب‌الله ابوالحسن، قربانی شیخ‌نشین، ارسلان و سیمبر، رضا (1391). سیاست و حکومت در خاورمیانه. تهران: سازمان مطالعات و تدوین (سمت) و مرکز تحقیقات و توسعة علوم انسانی. 15. الصالحی، عدنان (1391) «قراءه فی مستقبل العراق علی ضوء التحولات الدولیه». مرکز الامام الشیرازی للدراسات و البحوث.http://www.fcdrs.com/articles/p9 بهروزشده در تاریخ 24 دی 1391. 16. عبدالمهدی، عادل (1388). «شهید حکیم بسیاری از توطئه‌های آمریکا در عراق نقش برآب کرد». شاهد یاران، ش42: 42-41. http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/548155 بهروزشده در تاریخ 29 دی 1391. 17. عطوی، محمد عبدالرحمن (2003). الشرق الاوسط الجدید. بیروت: دار الهادی للطباعه و النشر و التوزیع. 18. غرایاق‌زندی، داوود (1389). «فرایند ملت-دولت‌سازی، شکل‌گیری هویت ملی و بازسازی در عراق: تجارت تاریخی و دورنمای آینده». فصلنامة مطالعات راهبردی، بهار. ش47: 35-5. 19. فراهانی، احمد (1384). «عراق:گام نخست در کوریدور خاورمیانة بزرگ». راهبرد. بهار. ش35: 104-83. 20. فوکویاما، فرانسیس (1993). نهایه التاریخ. ترجمة حسین احمد امین. مرکز الاهرام للترجمه و النشر. 21. قاسمی، محمد‌علی (1389). «بازیگران مؤثر بر عراق آینده: منافع و سناریوها». فصلنامة مطالعات راهبردی. بهار. ش47: 58-37. 22. لوئیس، برنارد (2004). الاسلام و ازمه العصر: حرب مقدسه و ارهاب غیرمقدس. ترجمة احمد هیکل. تقدیم و دراسه رئوف عباس. القاهره: مکتبه الاسره (المجلس الاعلی الثقافه). 23. محمود، نادیه (2008). «حول الدوله و دور الطبقه العامله فی العراق». الحوار المتدن، العدد: 2406. 16/9/2008. http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=147211 بهروزشده در تاریخ20 دی 1391. 24. المخادمی، عبدالقادر رزیق. (2005). مشروع الشرق الاوسط الکبیر. الجزائر: الدار العربیه للعلوم. المسیری، عبدالوهاب (2006). «الشرق الاوسط الجدید فی التصویر الامریکی الصهیونی». http://www.aljazeera.net/pointofview/pages/6deae7db-b26a-42d0-b95f-b8a758e1c2cd. بهروزشده در تاریخ 02/11/2006. 25. نبوی، سید عبدالامیر (1389). «اسلام‌گرایی رادیکال و "سنجش معنا" در حوزة سیاست». پژوهش حقوق و سیاست. پاییز. ش29: 296-277. http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/864643. 26. نصر، ولی‌رضا (1383). «پیامدهای منطقه‌ای تجدید حیات شیعه در عراق چیست؟». ترجمة وحید‌رضا نعیمی. ماهنامة همشهری دیپلماتیک.دی. ش34. 27. النقیب، عبدالرحمن (2009). مشروع الشرق الاوسط الکبیر. القاهره: دارالسلام للطباعه و النشر و التوزیع و الترجمه. 28. نهرا، فواد (2000). الشرق الاوسط الجدید فی الفکر السیاسی الامریکی. بیروت: مرکز الدراسات الاستراتیجیه و البحوث و التوثیق. 29. نیسان، موردخای (1993). النظام القدیم یولد من جدید، بیروت: مرکز الدراسات الاستراتیجیه و البحوث و التوثیق. 30. هفته‌نامة مصر. (2011). «جزئیات طرح برنارد لوئیس برای خاورمیانة جدید». پنجشنبه 27/1/2011. http://muntada.sawtalummah.com/newreply.php?s=bb1998e95aefc55c7d213d14ad85ee1d&do=newreply&p=8062 بهروزشده در تاریخ 12/12/1391. ب) مصاحبه‌ها 31. حمودی، شیخ همام (رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان عراق و رئیس کمیتة تدوین قانون اساسی عراق). تاریخ و محل مصاحبه: بغداد 24/12/2012. 32. شعبان، عبدالحسین (نویسنده و اندیشمند عراقی مقیم لندن). تاریخ و محل مصاحبه: بغداد 5/5/2013. 33. العامری، هادی (رئیس کمیسیون امنیت و دفاع دورة سابق مجلس نمایندگان عراق و وزیر کنونی حمل و نقل). تاریخ و محل مصاحبه: بغداد 2/3/2013.
ج) خارجی 34. Wood, Sara (2006). Rice: New Iraq will help stabilize Middle Eaest. USA, American Forces Press Service. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,831 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,002 |
||