تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,091,932 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,805 |
واکاوی اندیشه های فراماسونی آخوند زاده با تکیه بر نمایشنامه مسیو ژوردان | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 7، دوره 5، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 121-140 اصل مقاله (454.93 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2015.56615 | ||
نویسنده | ||
خدایار صائب* | ||
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان | ||
چکیده | ||
در مقالة حاضر، با بررسی گرایش میرزا فتحعلی آخوندزادهبه انجمن فراماسونری و ارتباطش با اعضای فراموشخانة ملکمخان، به نمایشنامهنویسی او از منظر این ارتباط پرداختهایم. در این پژوهش ابتدا گرایش آخوندزاده به محافل فراماسونری در تفلیس و ارتباط او با فراموشخانة ملکمخان اثبات و به مؤلفههای فکری مشترک او با فراموشخانة ملکمخان و اعضای آن اشاره و سپس جایگاهِ نمایشنامه در اندیشة آخوندزاده تبیین شدهاست. همچنین نشان دادهایم چگونه انتخاب قالب نمایشنامه از جانب آخوندزاده، در هماهنگی و سازگاری با گرایشهای فراماسونری او بوده است. در همین زمینه نمایشنامة «حکایت مسیو ژوردان، حکیم نباتات و درویش مُستعلیشاه مشهور به جادوگر» تحلیل و بازتاب اندیشههای فراماسونری در آن نشان داده شده است.در این نمایشنامه مسیوژوردان، نمایندة بینش عقلانیای است که باب میل آخوندزاده و همفکرانش در فراموشخانه بود. شهبازبیگ هم که جوانی اهل دانش و شیفتة رفتن به فرنگ است، نمونهای از تحصیلکردگان زمان آخوندزاده است که خواهان بهرهگیری از علوم فرنگ هستند. در مقابل این جبهه، درویش مستعلیشاه و شخصیتهای زن داستان قراردارند که جهان توسعه نیافته و دور از عقلانیت را نمایندگی میکنند و از نظر آخوندزاده وجه بارز فرهنگ شرق هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
فراماسونری؛ آخوندزاده؛ اهداف اجتماعی؛ نمایشنامة مسیو ژوردان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of Freemasonic Thoughts of Akhoondzadeh Based on the Playwriting “Monsieur Jordan” | ||
نویسندگان [English] | ||
Khodāyār Sāeb | ||
چکیده [English] | ||
This article is to analyze the tendency of Mirza Fath’ali Akhoondzadeh to freemasonic circle, his relations to the members of Mirza Malkam khan’s freemasonry center and his playwriting on the basis of such relations. Initially, his tendency to freemasonic cycles in Tbilisi and his relations to Malkam khan’s freemasonry center have been proved and his common intellectual elements with Malkom Khan Freemasonry center and its members are being pointed out; and finally, the position of play in his opinion has been explained. It has been shown how his selection of playwriting was compatible with his freemasonic thoughts. So his play “The story of Monsieur Jordan, the herbalist physician and Dervish Most’ali-shah known as magician” has been scrutinized and its freemasonry thoughts have been reflected. Monsieur Jordan, in this play, is the representative of an intellectual insight which belonged to Akhoondzadeh and his colleagues in freemasonry center. Shahbaz-Beyk, a young scholar who loves to get Europe, is an example of educated people of Akhoondzadeh’s period who were insisted to take advantage of European sciences. At the other side, Dervish Most’ali-shah and female characters, who obviously represent the eastern culture, are symbols of undeveloped and irrational world from the point of Akhoondzade’s view. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Freemasonry, Akhoundzadeh, Social Aims, the Play of Monsieur Jordan | ||
مراجع | ||
آبراهامیان، یرواند (1389)، تاریخ ایران مدرن، ترجمة ابراهیم فتاحی، تهران، نی. آخوندزاده، فتحعلی (1351)، مقالات، گردآوردة باقر مؤمنی، تهران، آوا. (1349)، تمثیلات، ترجمة میرزا محمدجعفر قراچهداغی، تهران، اندیشه. (1350)، مکتوبات کمالالدوله، به کوشش محمد باقر مؤمنی، تهران، صدای معاصر. (1357)، الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش حمید محمدزاده، تبریز، احیاء. آدمیت، فریدون (1349)، اندیشههای میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران، خوارزمی. (1392)، اندیشة ترقی و حکومت قانون، تهران، خوارزمی. آرینپور، یحیی (1382)، از صبا تا نیما، ج1، تهران، زوار. آشوری، داریوش (1384)، دانشنامة سیاسی، تهران، مروارید. الگار، حامد (1369)، میرزا ملکمخان، ترجمة جهانگیر عظیما و مجید تفرشی، تهران، مدرس. امجد، حمید (1378)، تیاتر قرن سیزدهم، تهران، نیلا. بالایی، کریستف (1386)، پیدایش رمان فارسی، مترجمان مهوش قویمی و نسرین خطاط، تهران، معین- انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران. بهار، محمدتقی (1382)، سبکشناسی، ج 3، تهران، امیرکبیر. بویس، مری (1364)، «مانکجی لیمجی هاتریا در ایران»، ترجمة هاشم رضی، چیستا،سال سوم،شمارة 26، 424-432. پارسینژاد، ایرج (1374)، «میرزا فتحعلی آخوندزاده: بنیانگذار نقد ادبی در ایران»، ایراننامه، سال سیزدهم، شماره51، 301-320. تالاسو، آدولف (1391)، تئاتر پارسی نمایش ایرانی، ترجمة فائزه عبدی، تهران، بیدگل. حائری، عبدالهادی (1368)، تاریخ جنبشها و تکاپوهای فراماسونگری در کشورهای اسلامی، تهران، آستان قدس رضوی. (1380)، نخستین رویاروییهای اندیشهگران ایران با دو رویة تمدن بورژوازی غرب، تهران، امیرکبیر. رائین، اسماعیل (1347)، فراموشخانه و فراماسونری در ایران، ج 1، تهران، مؤسسة تحقیق رائین. سپهران، کامران (1388)، تئاترکراسی در عصر مشروطه، تهران، نیلوفر. شاهآبادی، حمیدرضا (1378)، تاریخ آغازین فراماسونری در ایران، ج 1، تهران، حوزة هنری. شوپنهاور، آرتور (1388)، در باب حکمت زندگی، ترجمة محمد مبشری، تهران، نیلوفر. شهبازی، عبدالله (1387)، زرسالارانِ یهودی و پارسی، استعمار بریتانیا و ایران، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی. (1379)، «ایرانشناسی؛ آریاییگرایی و تاریخنگاری(گفتگو با عبدالله شهبازی)»، مندرج در وبسایت شخصی: www.shahbazi.org/pages/Aryan_MythIranianStudies1.htm (1381) «اسطورهها و بنیانهای اندیشة سیاسی یهود»، مندرج در وبسایت شخصی: www.shahbazi.org/Articles/Myths.pdf کاتوزیان، محمدعلی همایون (1392)، دولت و جامعه در ایران، ترجمة حسن افشار، تهران، مرکز. کتیرایی، محمود (1347)، فراماسونری در ایران، تهران، اقبال. ملکپور، جمشید (1385)، ادبیات نمایشی در ایران، ج 1، تهران، توس. ملکمخان، میرزا (1381)، رسالههای میرزا ملکمخان ناظمالدوله، گردآوری و مقدمة حجتالله اصیل، تهران، نی. نورایی، فرشته (1352)، تحقیق در افکار میرزا ملکمخان ناظمالدوله، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی. هاتریا، مانکجی لیمجی (1280هـ. ق)، رسالة اظهار سیاحت، بمبئی، ایدوکیشن سوسایتی. یحیی، هارون (1392)، فراماسونری جهانی، ترجمة سید داوود میرترابی، تهران، المعی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,608 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,426 |