تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,031 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,500,866 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,763,926 |
بررسی منصرف و غیر منصرف از دیدگاه شریف جرجانی و رضی استرآبادی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 10، دوره 7، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 197-224 اصل مقاله (1.73 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2015.56695 | ||
نویسندگان | ||
امیر محمود کاشفی1؛ غلامعباس رضایی هفتادر2؛ شرافت کریمی* 3 | ||
1استادیار دانشگاه تهران | ||
2دانشیار دانشگاه تهران | ||
3استادیار دانشگاه کردستان | ||
چکیده | ||
شرح میر سید شریف جرجانی بر کافیة ابن حاجب معتبرترین شرح فارسی این کتاب است. جرجانی با اسلوبی فصیح و روان و زبانی استوار و منطقی، اصول علم نحو را بیان کرده است. بحث منصرف و غیر منصرف از مباحث مفصل و پیچیدة نحو است و جرجانی ابعاد مختلف این بحث را توضیح داده و آراء نحویان را آورده است. او در سبک و محتوا از رضی استرآبادی بسیار تأثیر پذیرفته است، و از آنجا که از ذهن منطقی و داشتههای علمی کافی در علوم عربی بهرهمند بوده و استقلال رأی داشته و در استفاده از استدلالهای تمثیلی توانا بوده است، این تأثیر پذیری جنبة ایجابی داشته و بر ارزش علمی و فنی شرح او افزوده است. در این مقاله ضمن بیان آراء جرجانی در بحث منصرف و غیر منصرف، به مقایسة آن با نظرات رضی پرداخته و تصویر روشنی از دیدگاههای هر دو شارح ارائه شده است تا با بررسی تطبیقی این دو شرح فارسی و عربی، علاقهمندان فارسی زبان، با آراء این دو عالم ایرانی در این مبحث و ابعاد مختلف آن آشنا شوند. همچنین جهت قابل فهم کردن مطالب برای عموم مخاطبان متن عربی شرح رضی ترجمه و متن فارسی شرح جرجانی در اغلب موارد نقل به معنا شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
شریف جرجانی؛ رضی استرآبادی؛ منصرف و غیر منصرف | ||
عنوان مقاله [English] | ||
An examination of triptote and diptote from the viewpoint of Sharif Jurjani and Razi Astar Abadi | ||
نویسندگان [English] | ||
Amir Mahmoud Kashefi1؛ Gholam Abbas Rezaee Haftador2؛ Sherafat Karimi3 | ||
1Assistant professor in university of Tehran | ||
2Associate Professor in university of Tehran | ||
3Assistant Professor, university of Kurdistan | ||
چکیده [English] | ||
The commentary of Mir Sayyed Sharif Jurjani on Ibn Hajib’s Kafaya is the most valid Persian commentary on this grammar book. Jurjani has expressed the Arabic grammar principles through an eloquent and simple language, yet in a robust and logical style. The discussion of triptote and diptote is among the most elaborate and complex topics of Arabic grammar. However, Jurjani has discussed different dimensions of this topic and has presented the opinions of different grammarians. Although Jurjani has been greatly affected by Razi Astar Abadi in style and content, but as he has had a logical mind, has been equipped with sufficient amount of knowledge in Arabic grammar, has had independent opinions, and has been a capable scholar in using analogical inferences, this effect has been a positive one which has added to the scientific and technical values of his commentary. This article presents Jurjani’s discussion of triptote and diptote and then, compares it with Razi’s assertions so as to present a vivid illustration of both commentators’ viewpoints. Through this comparative examination of the two Persian and Arabic commentaries, the lovers of Persian language can get familiar with the ideas of these two Iranian scholars regarding this discussion and its different dimensions. Moreover, in order to make it easy for the readers to understand the materials, the Arabic text of Razi’s commentary has been translated into Persian, and the Persian text of Jurjani’s commentary has been paraphrased in most cases. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Sharif Jurjani, Razi Astar Abadi, Triptote and Diptote | ||
مراجع | ||
قرآن کریم ابن جنی، أبو الفتح عثمان، الخصائص، تحقیق محمّدعلی النجّار، القاهرة، دارالکتب الـمصریة، ج3، 1952م. ابن الحاجب النحوی، جمال الدّین أبو عمرو عثمان بن عمر، الکافیة، شرح محمّد عبید الله أیوبی، تنسیق، أبو الـحسین عبد الـمجید الـمرادزهی الـخاشی، زاهدان، دار الفاروق الأعظم، الطبعة الأولی، 1427ق. ابن الـحاجب النحوی، جمال الدّین أبو عمرو عثمان بن عمر، کتاب الکافیة فی النحو، شرح: رضی الدین محمّد بن الحسن الإسترآباذی النحوی، حاشیه، میر سید شریف جرجانی، دار الکتب العلمیة، بیروت، چسوم، 1982م. ابن عقیل، بهاء الدّین عبدالله، شرح ابن عقیل علی ألفیة ابن مالک ج1-4، تحقیق محمّد محیی الدّین عبد الحمید. قم، انتشارات سید الشهداء، چاپ پنجم،1380ش. ابن منظور، جمال الدّین محمّد، لسان العرب، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات،الطبعة الأولی، 1426ق. البغدادی، عبد القادر بن عمر، خزانة الأدب و لبّ لباب لسان العرب، تحقیق عبد السلام محمّد هارون، القاهرة، دار الکتاب العربی، د.ط، 1967م. پور جوادی، رضا و شکیبا نیا، امیر، کتابشناسی آثار میر سید شریف جرجانی، تهران، مجلة معارف، دورة 19، شمارة 3 (آذر- اسفند)، 1381ش. جامی، نورالدّین عبد الرحمن، شرح ملا جامی، تصحیح رضا الیوسف آبادی و أبو الحسن قاسم فام و علی الـمیبدی، قم، مکتبة النهاوندی، چاپ اوّل، 1388ش. حاجی خلیفة، مصطفی بن عبدالله، کشف الظّنون عن أسامی الکتب و الفنون، بیروت، دار الفکر، الطبعة الثانیة، 1975م. دانش پژوه، محمّد تقی و علمی انواری، بهاء الدّین، فهرست کتابخانة مجلس شورای اسلامی، تهران، 1359ش. دانش پژوه، محمّد تقی، فهرست کتابخانة اهدایی سید محمّد مشکوة به کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اوّل، 1332ش. دانش پژوه، محمّد تقی، فهرست کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران،تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1332ش، ج2و3و4. درایتی، مصطفی. فهرستوارة دستنوشتههای ایران (دنا). تهران، کتابخانة موزه و مرکز اسناد کتابخانة مجلس شورای اسلامی، چاپ اوّل، 1386ش، ج6. دهخدا، علی أکبر، لغت نامه، زیر نظر جعفر شهیدی و محمد معین، تهران، مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، الطبعة الثانیة، 1377ش. رضایی هفتادر، غلامعباس و حفیدی، هیوا، بیان احوال و آثار میر سید شریف جرجانی و نگرشی نقدی بر مبنای روش شناختی بر المصباح فی شرح المفتاح، تهران، مجلة انجمن علمی ایرانی زبان و ادبیات عربی، شمارة 19 (تابستان90)، 1390ش. الرضی الأسترآبادی، محمّد بن الحسن، شرح الرضی علی الکافیة، تعلیق یوسف حسن عمر، تهران، مؤسسة الصّادق للطباعة و النشر، الطبعة الثالثة، 1384ش. الرضیالأسترآباذی، محمد بن الحسن، شرح شافیة ابن الحاجب، تحقیق محمد نور الحسن و الآخرین. بیروت، دار الکتب العلمیة، د.ط، 1975م. السَّخاوی، شمس الدین محمّد بن عبد الرحمن، الضّوء اللّامع لأهل القرن التاسع، القاهرة، مکتبة القدس، د.ط، 1354ق. سیبویه، أبو بشر عمرو، الکتاب، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، الطبعة الأولی، 1990م. طاش کبری زاده، أحمد بن مصطفی، مفتاح السَّعادة و مصباح السِّیادة، بیروت، دار الکتب العلمیة، د.ط، د.ت. الطنطاوی، شیخ محمّد، نشأة النّحو و تاریخ أشهر النُّحاة، القاهرة، دار المعارف، الطبعة الثانیة، 1995م. الغلایینی، مصطفی، جامع الدّروس العربیة، تنقیح عبدالمنعم خفاجة، بیروت، منشورات المکتبة العصریة، د.ط، 1985م مدرس تبریزی، میرزا محمّد علی، ریحانة الأدب فی تراجم المعروفین بالکنیة و اللقب، تهران، کتابفروشی خیام، 1369ش، ج: 3. معلوف، لویس، الـمنجد فی اللغة، قم، مؤسسة انتشارات دار العلم، چاپ دوم، 1384ش. میر سید شریف جرجانی، علی بن محمّد، شرح کافیه، تهران، کتابخانة مجلس شورای اسلامی، نسخة شمارة 1/7902. یاقوت الـحموی، شهاب الدین، معجم البلدان، بیروت، دار بیروت-دار صادر، د.ط، 1975م، ج2و5. یعقوب، إمیل بدیع، المعجم الـمفصّل فی شواهد النّحو الشّعریة، بیروت، دارالکتب العلمیة، د.ط، 1990م. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,386 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,643 |