پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,761 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,143,685 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,905,163 |
جایگاه سرمایۀ اجتماعی در ارتقای تعلق مکانی (مورد مطالعه: مناطق روستایی شهرستان زابل) | ||
| مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی" | ||
| مقاله 5، دوره 4، شماره 3، مهر 1396، صفحه 375-403 اصل مقاله (654.15 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jscm.2016.59966 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدشریف شریف‌زاده* 1؛ غلامحسین عبدالله زاده1؛ علیرضا اژدرپور2؛ مهنوش شریفی3 | ||
| 1دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
| 2کارشناسی‌ارشد توسعة کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
| 3دکتری ترویج کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه سرمایة اجتماعی در ارتقای تعلق مکانی در بین مردم روستایی انجام گرفت. این تحقیق شامل پیمایش پرسشنامه‌‌ای بود. جامعة آماری پژوهش شامل همة سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان زابل به تعداد 26010 نفر بود که از بین آن‌ها 310 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای با انتساب متناسب در میان هشت روستای مورد مطالعه انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه براساس نظر کارشناسان محلی و استادان دانشگاهی تأیید شده، و پایایی آن از طریق محاسبة ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس‌های مختلف تأیید شد. طبق یافته‌های تحقیق، نزدیک به 24 درصد پاسخ‌گویان دارای تعلق مکانی کم، 49 درصد دارای تعلق مکانی متوسط، و 27 درصد دارای تعلق مکانی زیاد بودند.با توجه به ضرایب همبستگی، بین سرمایة اجتماعی و تعلق مکانی پاسخ‌گویان رابطة معنادار وجود دارد.نتایج تحلیل مسیر نشان داد سرمایة اجتماعی بیشترین تأثیر را بر تعلق مکانی دارد (با میزان تأثیر کل 268/0+). متغیرهای وضعیت شغلی (249/0+)، بهره‌مندی از خدمات (207/0+)، عضویت در نهادهای روستایی (197/0+)، طول اقامت در روستا (195/0+)، مهاجرت اعضای خانواده (188/0-)، و رضایت از زندگی (156/0+) در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در مجموع، براساس یافته‌های تحقیق، بهره‌گیری از راهبردهای مشارکتی در راستای ارتقای سرمایة اجتماعی و پیشبرد توسعة یکپارچۀ محلی میتواند به افزایش تعلق مکانی و سکونت پایدار در مناطق روستایی شهرستان زابل منجر شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تعلق مکانی؛ خانوارهای روستایی؛ سرمایة اجتماعی؛ شهرستان زابل | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Role of social capital in promoting sense of place (Case: rural areas in Zaboul County) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Sharif Sharifzadeh1؛ Gholam Hossein Abdollahzadeh1؛ Ali Reza Azhdarpour2؛ Mehnoosh Sharifi3 | ||
| 1Associate Professor, Gorgan University of Agriculture and Natural Resource, Gorgan, Iran | ||
| 2M.Sc., Agricultural Development, Gorgan University of Agriculture and Natural Resource, Gorgan, Iran | ||
| 3Ph.D. of in Agricultural Extension, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This research aimed to investigate role of social capital in promoting sense of place and identify influencing factors on sense of place among rural people. This research was done by using questionnaire survey. The target population includes 26010 of rural people in Zabol County in which 310 people (heads of rural households) selected as samples of this research. The multi-stage cluster sampling technique with appropriate allocation among eight villages was used to select samples. The face and content validity of questionnaire as research tool was verified using comments of faculty members and local experts and its reliability was confirmed according to Cronbach's alpha coefficient which calculated for several scales of the questionnaire, including: sense of place (0.91), social capital (0.81) and life satisfaction (0.93). Results showed that the sense of place of 27 %of respondents was measured at high level, 49% at mediate level and 24% at low level. According to correlation coefficient, there is a significant relationship between social capital and sense of place of respondents. The results of path analysis showed that “social capital” (with path coefficient 0.268) have most impact on final dependent variable, sense of place. Some variables such “occupation situation (0.249)” “education (-0.216)”, “receiving social services (0.207)”, “experience of membership in local institutions (0.197)”, “years of residence in village (0.308)”, “immigration of family members (-0.188)”, and “life satisfaction (0.156)” are in next rank. Overall, according to the research findings, using participatory approach to promote social capital and to enhance integrated community development could be led to increase sense of place and sustainable settlement in the rural areas of Zabol County. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Emotional Ecosystem, Rural Households, Sense of Place, Social capital, Sustainable Habitation | ||
| مراجع | ||
|
بدیعی ازنداهی، مرجان، و پوینده، محمدهادی (1392). پدیدارشناسی و رابطة هویت و مکان در مقیاس‌های جغرافیایی. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال 5، شمارة 2، صفحات 19-1. بزی، خدارحم (1385). تحلیلی بر روند شهرنشینی و توسعة فیزیکی شهر زابل معصومه. مجلة مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی (چشم‌‌انداز جغرافیایی در مطالعات انسانی)، دورة 1، شمارة 2، صفحات 28-5. پیری، حبیب، و عمرانی، محمد (1389). سنجش توسعه‌یافتگی در مناطق روستایی استان سیستان و بلوچستان معصومه. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، دورة 2، شمارة 3، صفحات 143-125. توکلی، مرتضی، و موسوی، سید محمود (1388). تحلیل تأثیر حس تعلق مکانی زنان روستایی شیعة مرزنشین بر مهاجرت در منطقة سیستان. بانوان شیعه. سال 6، شمارة 21، صفحات 184-161. رهنما، محمدرحیم، و رضوی، محمدمحسن (1391). بررسی تأثیر حس تعلق مکانی بر سرمایة اجتماعی و مشارکت در محلات شهر مشهد. نشریةهنرهایزیبا - معماریوشهرسازی، دورة 17، شمارة 2، صفحات 29-36. زیاری، کرامت‌الله، شریفی، امیر، و نعیمی، کیومرث (1393). ارزیابی نقش توسعة اجتماعی در تحکیم حس مکانی؛ مطالعة موردی: محلات ناحیة10 شهر سنندج. آمایشجغرافیاییفضا، سال 4، صفحات 98-83. سردارنیا، خلیل‌الله (1390). اثر سرمایة اجتماعی بر حکمرانی خوب. ماهنامة اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره‌های 259-260، صفحات 145-132. شفیعا، محمدعلی، و شفیعا، سعید (1391). بررسی رابطة توسعة پایدار اجتماعی و سرمایة اجتماعی، نمونه: ساکنان محلة غیررسمی شمیران نو. جامعهشناسی کاربردی، سال 23، شمارة پیاپی 46، شمارة دوم، صفحات 164-139. شکوئی، حسین (1386). اندیشه‌های نو در فلسفة جغرافیا. جلد اول، چاپ نهم، تهران: مؤسسة جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. شیخی، محمد، امینی، سعیده، و نظامی، آناهیتا (1394). مطالعة تطبیقی حس تعلق مکانی در سکونتگاه‌های رسمی و غیررسمی (مورد مطالعه: شهر جدید پرند و نسیم شهر). فصل‌نامة علوم اجتماعی. دورة 69، شمارة 69، صفحات 74-45. عابدی سروستانی، احمد (1393). تعلق مکانی، نگرش و رفتار محیط زیستی گردشگران پارک‌های جنگلی. پژوهش‌هایمحیطزیست، سال 5، شمارة 9، صفحات 46-35. فاضل‌نیا، غریب (1393).«سنجش و مقایسة تطبیقی شاخص‌های کیفیت زندگی در خانواده‌های گسترده و هسته‌ای؛ مطالعة موردی: مناطق روستایی بخش پشت‌آب زابل. فصل‌نامة پژوهش‌های روستایی، سال 5، شمارة 4، صفحات 874-849. فاضل‌نیا، غریب، تقدیسی، احمد، و ملانوروزی، معصومه (1395). بررسی تأثیر تغییرات الگوی مسکن در روستا- شهرها (مطالعة موردی: روستا-شهر محمدآباد شهرستان زابل). فصل‌نامة فضای جغرافیایی، شمارة 53، صفحات 172-151. فروزنده، علی‌جوان، و مطلبی، قاسم (1390). مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل‌دهندة آن. هویت شهر، شمارة 8، سال 5، صفحات 37-27. فلاحت، محمدصادق (1385). مفهوم حس مکان و عوامل شکل‌دهندة آن. نشریةهنرهایزیبا، شمارة 26، صفحات 66-57. قاسمی، وحید، و نگینی، سمیه (1389). بررسی تأثیر بافت محلات بر هویت اجتماعی، با تأکید بر هویت محل‌های در شهر اصفهان. مطالعات پژوهش‌هایشهریومنطقه‌ای، سال 2، شمارة 7، صفحات 136-113. کاشی، حسین، و بنیادی، ناصر (1392). تبیین مدل هویت مکان- حس مکان و بررسی عناصر و ابعاد مختلف آن، نمونة موردی: پیاده‌راه شهر ری. نشریة هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دورة 18، شمارة 3، صفحات 52-43. مظلومی، سید مازیار (1389). تأثیرپذیری ابعاد حس مکان از ادراکات ذهنی در محله‌های مسکونی شهری. پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، دورة 1، شمارة 3، صفحات 150-131. وارثی، حمیدرضا، عامل بافنده، مهدی، و محمدزاده، محمد (1389). بررسی و تحلیل مؤلفه‌های هویت شهری و رابطة آن با میزان تعلق مکانی ساکنین شهرهای جدید (مطالعة موردی: شهر گلبهار). پژوهشو برنامه‌ریزیشهری، سال 1، شمارة 2، صفحات 36-17. Altman, I., & Low, S. M. (1992). Place attachment. New York: Plenum Press.
Bonaiuto, M., Carrus, G., Martorella, H., & Bonnes, M. (2002). Local identity processes and environmental attitudes in land use changes: The case of natural protected area. Journal of Economic Psychology, 23, 631–653.
Brown, G. G., Reed, P., & Harris, C. C.(2002). Testing a place-based theory for environmental evaluation: An Alaska case study. Applied Geography, 22, 49–76.
Chigbu, U. E. (2013). Fostering rural sense of place: the missing piece in Uturu, Nigeria. Development in Practice, 23(2), 264-277.
Cuba, L., & Hummon, D. (1993). A place to call home: Identification with dwelling, community and region. Sociological Quarterly, 34, 111–131.
Dale, A., Ling, C., & Newman, L. (2008). Does place matter? Sustainable community development in three Canadian communities. Ethics, Place & Environment, 11, 267–281.
Eisenhauer, B. W., Krannich, R. S., & Blahna, D. J. (2000). Attachments to special places on public lands: An analysis of activities, reason for attachments and community connections. Society & Natural Resources, 13, 421–441.
Hernández, B., Hidalgo, M. C., Salazar-Laplace, M. E., & Hess, S. (2007). Place attachment and place identity in natives and non-natives. Journal of Environmental Psychology, 27, 310–319.
Hidalgo, M. C., & Hernandez, B. (2001). Place attachment: Conceptual and empirical questions. Journal of Environmental Psychology, 21, 273–281.
Jorgensen, B., & Stedman, R. (2006). A comparative analysis of predictors of sense of place dimensions: Attachment to, dependence on and identification with lakeshore properties. Journal of Environment Management, 79, 316–327.
Kaltenborn, B. P. & Bjerke, T.(2002). Associations between environmental value orientations and landscape preferences. Landscape and Urban Planning, 59, 1–11.
Kyle, G.; Graefe, A., & Manning, R.(2005). Testing the dimensionality of place attachment in recreational settings. Environment and Behavior, 37(2), 153-177.
Manzo, L. C. (2003). Beyond house and have: Towards a revisioning of emotional relationships with places. Journal of Environmental Psychology, 23, 47–61.
Mishra, S.; Mazumdar, S., & Suar, D. (2010). Place attachment and flood preparedness. Journal of Environmental Psychology, 30, 187-197.
Norton, B. G., & Hannon, B.(1997). Environmental values: A place-based theory. Environmental Ethics, 19, 227–245.
Relph, E. (1976). Place and placelessness. London: Pion.
Shamai, S. (1991). Sense of place: An empirical measurement. Geoforum, 22, 347–358.
Soini, K. Vaarala, H., & Pouta, E. (2012). Residents’ sense of place and landscape perceptions at the rural–urban interface. Landscape and Urban Planning, 104, 124– 134.
Stedman, R. (2003). Is it really just a social construction? The contribution of the physical environment to sense of place. Society & Natural Resources, 16, 671–685.
Tuan, Y. F. (1977). Sense of place: The perspective of experience. Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
Twigger-Ross, C. L., & Uzzell, D. L.(1996). Place and identity process. Journal of Environmental Psychology,16, 205-220.
Vogt, C. A., & Marans, R. W. (2004). Natural resources and open space in the residential decision process: A study of recent movers to fringe counties in southeast Michigan. Landscape and Urban Planning, 69, 255–269.
Vorkinn, M. & Riese, H. (2001). Environmental concern in a local context. The significance of place attachment. Environment and Behavior, 33, 249–263.
Williams, D. R., & Vaske, J. J. (2003). The measurement of place attachment: Validity and generalizability of a psychometric approach. Forest Science, 49(6), 830-840. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,322 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388 |
||