پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,970,603 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,642,103 |
بررسی تغییرات مسکن روستایی استان مازندران | ||
| پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
| مقاله 7، دوره 50، شماره 2، تیر 1397، صفحه 339-354 اصل مقاله (1.53 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2017.60338 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب فضلعلی* 1؛ مهدی پورطاهری2؛ عبدالرضا رکن الدین افتخاری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| مسکن روستایی، مفهومی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی است. کارکرد مسکن علاوه بر سرپناه، فراهم‌کردن شرایط مطلوب برای تحقق فعالیت‌های خانوادگی است. مسکن روستایی به‌عنوان عنصری مادی و فرهنگی، در سال‌های اخیر تغییرات وسیعی داشته است. این عنصر فرهنگی علاوه بر نقش سکونت، بخشی از فضای اشتغال، تولید و انبار ملزومات زندگی نیز به‌شمار می‌آید. در دهه‌های اخیر، تغییرات شگرفی در ساختار و کارکرد مسکن روستایی پدید آمده است؛ بهطوریکه کارکرد مسکن که در ارتباط با معیشت و فعالیت اقتصادی خانواده بوده، از بین رفته است و پاسخگوی نیاز جامعة روستایی نیست. این پژوهش با توجه به هدف، توصیفی-تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات میدانی، از روش‌های آماری استفاده شد. جمع‌آوری اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت و جامعة آماری، جمعیت روستایی استان مازندران در سه تیپ جلگه‌ای، کوهپایه‌ای و کوهستانی است. حجم نمونه با فرمول کوکران 465 نفر تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد درنتیجة تغییر شرایط اقتصادی و اجتماعی، تغییراتی در مسکن روستایی از جمله تغییر در فضای اختصاصی دام، انبار علوفه، محل پخت نان، محل ذخیرة سوخت‌های فسیلی، فضای آشپزخانه، آشپزخانة اپن، فضای اختصاصی خواب و پذیرایی و ایوان به‌وجود آمده است. این تغییرات به‌دنبال توسعة کالبدی و خدماتی روستاها و تحت تأثیر فرهنگ شهری در روستاها به وقوع پیوسته و درنهایت به تغییر کارکرد اقتصادی و اجتماعی مسکن منجر شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تغییرات مسکن؛ روستا؛ مازندران؛ مسکن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of the Changes in Rural Housing in Mazandaran Province, Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zeinab Fazlali1؛ Mahdi Pourtaheri2؛ Abdol Reza Rukn al-Din Eftekhari3 | ||
| 1PhD in geography and rural planning, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate professor of geography and planning, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| 3Professor of geography and planning, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction Rural housing is a social, cultural, economic, and physical phenomenon developed to provide required conditions for living. Main function of housing, in addition to being a shelter, is to provide good conditions for family to fulfill their activities. In recent years, rural housing as a physical and cultural element has vastly changed. This cultural element, in addition to its resident role, is considered as a part of working and production space as well as storing space for life requirements. In recent decades, rural housing has sustained considerable changes and the main role of housing is related to family living and economic activities.. This study as a descriptive-analytic research has quantitative (statistic) methods to analyze field data. One of the most important concerns for many people is sustainable development of human community. In such strategy, optimal use of resources without destruction has a significant importance. One of the components of the human development is to provide suitable housing appropriate for human dignity without destructing natural resources. Planning for housing development by providing appropriate houses, must pay attention to ecological components. In order to achieve such program, we have to well understand dimensions and factors affecting housing and level of their demands. Because of current situation in each society, housing needs are different and vary greatly based on personal characteristics, social status, ideological conditions, and secio-economic status. Therefore, housing status varies in accordance with physical situation of each environment as well as technical and economic facilities. These changes must be identified and attended. Methodology This study with an analytic-descriptive research method and quantitative (statistic) techniques were used for analysis of field data. The data of theis research have been gathered by questionnaires. Questions were asked in two ways, some of them were asked in form of three-spectral Likert scale (consistent, relatively consistent , inconsistent) and the others were asked with “Yes” or “No” answers. For the analysis by descriptive statistic methods, like centrality indices such as frequency and percent, we have used SPSS. Statistical population is the rural residents in Mazandaran Province. We have selected 31 villages as sample of the research. Total population of the selected village was 4377. The sample size is determined 465 by Cochran formula. Results and discussion Based on the results, two aspects of changes can be observed in the rural houses of the study area. First, changes in economic function of the house are including a space for livestock, forage, storing fossil fuels, and parking space. The past rural houses were completely appropriate to family economy and in designing house the local people considered required spaces for each economic activity. Given that in the past, the economic activities of most villages in Mazandaran were depended on farming and animal husbandry, the required spaces for storing crops and maintenance of agricultural tools as well as keeping livestock were embedded. Today, with diminishing agriculture and mechanizing agricultural processes, farmers need not many spaces for farming. On the other hand, under the influence of inappropriate decisions of policy-makers, livestock has removed from rural family economic. As a result, the need for economic spaces has decreased. The second type of changes can be observed in social function of the houses including a separated kitchen, an open kitchen, bedrooms, a separated reception room and porch (a partition between indoor and outdoor). In the past, there was a particular space for baking and cocking in a rural house outdoor. The outdoor location of the baking tool was mainly because of of the fact that they usually used firewood for baking and, thus, by its outdoor location they could keep the smokes and food smell away from the indoor environment. Today thanks to new facilities like firedamp and air conditioning, the kitchen is transferred to indoor. Today under influence of urban culture affected by western housing pattern, the traditional kitchens are replaced by open kitchens which are irrelevant to Iranian culture, especially in Mazandaran village. In the past, because of financial problems of building a house and old rural traditions, number of bedroom were limited, but today because of economic improvement of rural families and changes in attitudes of parents and children for having separated space, villagers has built more bedrooms in their houses. Conclusion The quantitative (statistic) methods were used to analyze field data. In this study, information was gathered by questionnaires. The statistic population of this research was rural communities in Mazandaran Province in three types including coastal: 7, foothill: 12, mountainous: 12. By use of Cochran’ formula, it was determined to have 465 samples. It can be stated that some changes are happened in the village resulted from changes in economic and social conditions in the villages which include change in dedicated space for livestock, forage, place of baking bread, storing of fossil fuels, separated kitchen& bedroom, open kitchen, separated reception room and porch. These changes are consequences of physical and service development in villages and also the influence of urban culture in villages which finally resulted in changes in economic and social function of the rural houses. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rural Housing, housing pattern, economic function | ||
| مراجع | ||
|
آسایش، حسین،1375، سنجش کیفیت زندگی، مجلة مسکن و انقلاب اسلامی، سال 4، شمارة 76 و 77، صص 3_14. - Asayesh, H., 1996, Life Quality Measurement, Journal of Housing and Islamic Revolution, Vol. 4, No. 76-77, PP. 3-14.
- امان‌اللهی، سکندر، 1362، نظام اجتماعی-سیاسی ایل بهاروند و تغییر و تحول آن، انتشارات آگاه، تهران. Amanollahi, S., 1983, Social-Political System of Baharvand Tribe and Its Evolutions, Ahah, Tehran.
- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان آذربایجان غربی، 1386، طرح گونه‌شناسی مسکن روستای استان آذربایجان غربی، دفتر اول، ارومیه. Housing Foundation of Western Azerbaijan, 2007, Housing Typology of Western Azerbiejan, Vol. 1, Urumia.
- پورطاهری، مهدی، 1382، توزیع جغرافیایی محصولات فرهنگی و نقش آن در مهاجرت جوانان روستایی، مطالعةموردی: استان قزوین، پژوهشهای جغرافیایی، سال 3، شمارة 46، صص 87-97. Poortaher, M., 2003, Geographical Distribution of Cultural Products and Its Role on the Migration in Rural Youth, Case Study: Qazvin Province, Journal of Geographical Researches, Vol. 3, No. 46. PP. 87-97.
- پورطاهری، مهدی، رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و منصوره نیکبخت، 1390، اثرات تغییرات فرهنگی بر الگوی مسکن روستایی(نمونة موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان قزوین)، فصلنامة فضای جغرافیایی، سال یازدهم، شمارة 35، صص 115-134. Pourtaheri, M., Rokneddin Eftekhari, A. R., and Nikbakht, M., 2011, Effects of Cultural Changes on Rural Housing Patterns (Case Study: Central Region of Qazvin County), Journal of Geographic Space, Vol. 11, No. 35, PP. 115–134.
- توکلی، مرتضی و دیگران، 1388، بررسی تحول معماری مسکن روستایی و تدوین الگوی بهینة مطالعة موردی: شهرستان آق‌قلا، مسکن و محیط روستا، سال 28، شمارة 127، صص 14-31. - Tavakoli, M. et al., 2009, Analyzing Evolution of Rural Houses and Developing Optimal Pattern, Case Study: Agh-Ghala County, Rural Housing and Environment, Vol. 28, No. 127, PP. 14–31.
- خاکپور، مژگان و علی شیخمهدی، 1390، بررسی تأثیر فرهنگ و تغییرات اجتماعی بر مسکن روستایی گیلان، مدیریت شهری، سال 9، شمارة 27، صص 229-246. Khakpoor, M., and Sheikh Mahdi, A., 2011, Analyzing the Role of Culture and Social Changes on Rural Housing in Gilan Province, Urban Management, Vol. 9, No. 27, PP. 229–246.
- خسرونیا، مرتضی، 1388، ارزیابی رویکردهای مختلف پیرامون شکل‌گیری مسکن روستایی، فصلنامة مسکن و محیط روستا، سال 28، شمارة 127، صص 32-44. Khosrownia, M., 2009, Analyzing Various Approaches to Forming Rural Housing, Journal of Rural Housing and Environment, Vol. 28, No. 127, PP. 32-44.
- رمضان‌نژاد، یاسر، استحکام، حسن و علی پورقیومی، 1394، معماری و شهرسازی ایران، اولین همایش علمی-پژوهشی افق‌های نوین در علوم جغرافیا و برنامه‌ریزی، انجمن علمی توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین، تهران، 26_27 مرداد. Ramezan-Nejad, Y., Estehkam, H., Poorghyumi, A., 2015, Iranian Architecture and Urbanism, First Scientific-Research Conference on New Horizons of Geography and Planning, Scientific Society for the Development and Promotion of Basic Sciences, Tehran, August 26_27.
- زندیه، مهدی و پدرام حصاری، 1391، تداوم معماری مسکن روستایی با انگیزة توسعة پایدار روستایی، فصلنامة مسکن و محیط روستا، سال 31، شمارة 138، صص 63-72. Zandieh, M., and Hesari, P., 2012, Persistence of Rural Housing Architecture in Order for Rural Sustainable Development, Journal of Rural Housing and Environment, Vol. 31, No. 138, PP. 63–72.
- سعیدی، عباس و فریبا امینی، 1389، بررسی ناپایداری سکونتگاهی و تحول کارکردی مسکن روستایی، مورد مطالعه: روستای خفر (ناحیة نطنز- بادرود)، فصلنامة علمی-پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، سال 8، شمارة 27، صص 29-43. Saeedi, A., and Amini, F., 2010, Analyzing Residence Instability and Functional Evolution of Rural Housing, Case Study: Khafar Village (Natanz-Badrud Region), Scientific-Research Journal of Iranian Community of Geography, Vol. 8, No. 27, PP. 29–43.
- شکوئی، حسین، 1355، حاشیه‌نشینی شهری، خانه‌های ارزان‌قیمت و سیاست مسکن، انتشارات دانشگاه تبریز، تبریز. Shakuei, H., 1976, Urban Marginalization, Cheap Houses and Housing Policies, University of Tabriz, Tabriz.
ـــــــــــــــ ، 1389، فلسفة جغرافیا، چاپ پانزدهم، انتشارات گیتاشناسی، تهران. Shakuei, H., 2010, Philosophy of Geography, 15th Edition, Gitashenasi Publishing, Tehran.
ـــــــــــــــ ، 1389، اندیشه‌های نو در فلسفۀ جغرافیا، جلد اول، چاپ دوازدهم، انتشارات گیتاشناسی، تهران. Shakuei, H., 2010, New Ideas in Philosophy of Geography, Vol. 1, 12th Edition, Gitashenasi Publishing, Tehran.
- مرادی، گیتی، 1394، شناخت و اولویت‌بندی الگوهای صحیح مسکن روستایی در توسعة پایدار معماری روستا با استفاده از تکنیک‌هایMADM شهرستان ماسال، مدیریت شهری، سال 14، شمارة 40، صص 381-395. - Moradi, G., 2015, Recognition and Prioritizing Valid Patterns of Rural Housing in Sustainable Development of Rural Architecture By Use of MADM Techniques in Masal Cuonty, Urban Management, Vol. 14, No. 40, PP. 381–395.
- مهدیان، عزیزالله و محسن سرتیپی‌پور، 1391، مروری بر تحولات بهسازی مسکن روستایی و چشم‌انداز آتی، فصلنامة مسکن و محیط روستا، سال 31، شمارة 140، صص 3-12. - Mahdian, A., and Sartipipoor, M., 2012, A Review of Rural Housing Improvement Evolutions and Future Perspective, Journal of Rural Housing and Environment, Vol. 31, No. 140, PP. 3–12.
- موسوی، اعظم و فرحناز صالحی، 1384، بررسی ابعاد اجتماعی الگوی سنتی و جدید مسکن روستایی، فصلنامة مسکن و انقلاب، سال 12، شمارة 112، صص 28_43. - Musavi, A., and Salehi, F., 2005, Analyzing Social Dimensions of Traditional and New Housing Patterns, Journal of Housing and Islamic Revolution, Vol. 12, No. 112, PP. 28-43.
- نوربرگ شولتز، کریستیان، 1384، مفهوم سکونت: به‌سوی معماری تمثیلی، ترجمة امیر یاراحدی، نشر آگه، تهران. - Norberg-Schultz, C., 2005, Residence Concept: Into the Figurative Architecture, Translated by: Yarahmadi, A., Agah Publishing, Tehran.
- هدایت‌نژاد، محمود، 1375، اجاره‌نشینی، عوارض روانی-اجتماعی و راه‌حل‌ها، مجموعه مقالات سومین سمینار سیاست‌های توسعة مسکن در ایران، جلد دوم، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، تهران. Hedayat-Nejad, M., 1996, Tenantry, Pshyco-Social Consequences and Solutions, Paper Series of 3rd Seminar of Housing Development in Iran, 2nd Volume, Ministry of Housing and Urban Development Publishing, Tehran.
Rangwala, S. C., 1998, Town Planning Character, Publishing House, India.
Short, J. R., 2006, Urban Theory Acritical Assessment, Routledge, Newyork.
Sendich, B., 2006, Planning and Urban Standard, Routledge, New Jersy.
Westaway, M. S., 2006, A Longitudinal Investigation of Satisfaction with Personal and Environmental Quality of Life in an Informal South African Housing Settlement, Journal of Habitat International, Vol. 30, No. 1, PP. 175–189.
Bourne, L. S., 1981, A Geography of Housing, Black well Publishing, New York.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,433 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 802 |
||