1استاد گروه حقوق اسلامی دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی
2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
اصل عدم ولایت در فقه امامیه یکی از اصول مهم و اساسی است که ولایت هر انسانی بر دیگری را نفی میکند. در این میان ولایت بر صغیر از استثنائات این اصل است که نظر به شرایط خاص کودک مطرح شده است. با این حال عنصر مصلحت بهعنوان امر محدود و مقیدکنندۀ ولایت و تصدی امور کودک ضروری است. مصلحت طفل را از نظر عمومیت داشتن یا شخصی بودن میتوان به نوعیه و شخصیه تقسیم کرد. در متون فقهی مصلحت شخصیه مورد توجه است، درحالیکه مصالح نوعیه از منابع فقهی قابل استنباطاند. تعیین این معیارهای نوعیه با توجه به مراحل زندگی انسان و دورههای مختلف رشدی و غایت کودک در هر دوره قابل تبیین است. امری که میتواند سرپرستان و قضات را در تصمیمگیری در مورد طفل و ارزیابی این تصمیمات یاریگر باشد.
1Professor, Department of Islamic Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Iran
2Ph.D. Candidate in Private Law, Shahid Beheshti University, Iran
چکیده [English]
Discarding the authority of an individual on one another in Imamiye Fiqh is one of the fundamental principles. However, child’s guardianship is the exception of this principle which bases on the child’s especial situation. The exception faces a restrictive factor: interest. Child’s interests can be divided into general and private ones on the basis of extension or restriction to one person. In Islamic texts, private interests are under attention, while we can infer general interest from Islamic sources. Determining general interest is possible by recognizing human being’s life time and periods, and child’s destination in each level, which will help the guardians and the judges to make and evaluate decisions.
کلیدواژهها [English]
Child’s general interests, Islamic contexts, Islamic sources, levels of human lifetime
مراجع
احمدآبادی، فرزاد (1392)، اطفال۱ براساس اسانشیل نلسون2011، تهران: پارسیان دانش.
اخوت، احمدرضا (1392)، رشد از تکلم تا بلوغ دورۀ ظهور مشورت و ادب، ج2، تهران: انتشارات قرآن اهل بیت نبوت (ع).
اخوت، احمدرضا (1392)، رشد پیش از تولد تا آغاز تکلم دورۀ ظهور ولایت و تأدیب، ج۱، تهران: انتشارات قرآن اهل بیت نبوت (ع).
اسلامی، حسن (1374)، «اهداف دین، درنگی در نظریه المقاصد عند الامام الشاطبی»، مجلۀ فلسفه و کلام، ش 5.
انصارى، مرتضی (1411ق)، کتاب المکاسب، ج۱، قم: منشورات دار الذخائر.