تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,203 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,222,444 |
رویکرد فخر رازی به تحلیل معناییِ «معرفت» و واژگان مرتبط با آن در متون دینی | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 1، دوره 14، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 1-20 اصل مقاله (412.26 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2017.62416 | ||
نویسندگان | ||
کیهان سلطانیان* 1؛ رضا اکبری2؛ محمد حسین مهدوی نژاد3؛ علیرضا پارسا3 | ||
1دانشجوی دکتری رشتۀ فلسفۀ دین، دانشگاه پیام نور، ایران، تهران | ||
2استاد دانشگاه امام صادق (ع)، ایران، تهران، گروه فلسفه و کلام اسلامی | ||
3دانشیار دانشگاه پیام نور، ایران، تهران، گروه فلسفه و کلام اسلامی | ||
چکیده | ||
رازی با تحلیل واژگان مرتبط با مفهوم معرفت از جمله شعور، ادراک، فقه، فهم و ... که از متون دینی استخراج کرده است، نتایجی معرفتشناختی را در اختیار ما قرار میدهد. از جمله نتایج بهدستآمده آن بوده که کسب معرفت برای انسان امری ممکن است و در عین حال انسان محدودیتهای معرفتی دارد؛ معرفت امری مشکک است؛ افراد بر اساس استعداد خویش در یکی از مراتب معرفت قرار میگیرند و اینگونه نیست که تمام باورهای انسان موجه باشند؛ همچنین اینکه معارفی مانند علم لدنی، علم حدسی و فراست را نمیتوان توجیه عقلانی کرد. تحلیل فخر از واژگان مرتبط با معرفت نشان میدهد که معرفت با سایر ابعاد وجودی انسان دارای تأثیر متقابل است. همچنین تحلیل وی زمینهساز استخراج نکاتی بود که امکان تعریفی دینی از معرفت را در اختیار ما قرار میدهد. در این تعریف، علاوه بر مؤلفههای باور و صدق، به تنوع کمّی و کیفی قوای معرفتی انسانها و نقش اعتماد به دیگران (بهویژه پیامبران) نیز توجه شده است. این تعریف، برونگرایانه است و نشان میدهد که اموری چون رفتار و عوامل ماورایی بر معرفت با محوریت باور مدخلیت دارند. بنابراین تفاوت نحوۀ ارتباط انسانها با ماوراء سبب تشکیک در معرفت است. بر این اساس هدف این مقاله ارائۀ تعریف جدیدی از معرفت در فضای مباحث معرفتشناختی با استفاده از مطالب ارائهشده توسط فخر رازی است و برای این هدف از روش توصیفی - تحلیلی بهره بردهایم. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل دینی معرفت؛ فخر رازی؛ کارکرد معرفتی دین | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Fakhr Razi's approach to the semantic analysis of "knowledge" and related words in religious text | ||
نویسندگان [English] | ||
Keyhan Soltanian1؛ Reza Akbari2؛ Mohammad Hussein Mahdavinejad3؛ Alireza Parsa3 | ||
1PhD student PNU, Iran,Tehran. | ||
2professor at Imam Sadiq University, Iran, Tehran, Department of Philosophy and Islamic theology. | ||
3Associate Professor at PNU, Iran, Tehran, Department of Philosophy and Islamic theology. | ||
چکیده [English] | ||
By analyses of vocabulary related to the concept of knowledge, such as consciousness (shuʻ ūr), perception (ʼidrāk), understanding (fiqh), comprehension (fahm) and so on, that has been extracted from religious texts Razi provides us some epistemological consequences. Among the findings is that human knowledge is possible and yet limited; knowledge is gradated; people on the basis of their talents are in one of the levels of knowledge; it is not the case that all human beliefs are justified; knowledge by divine gift (‘ilm ladunnī), knowledge through guess (‘ilm ḥadsī), foresight (‘ilm farasah) cannot be rationally justified. Fakhr’s analysis shows that knowledge has interaction with other aspects of human existence. Furthermore, his analysis helps us to withdraw important points to have a religious definition of knowledge. This definition, in addition to belief and truth, reveals the important role of qualitative and quantitative variety of human cognitive powers and the role of trust in others, especially the prophets. This definition is externalistic and shows that issues such as behavior and supernatural factors have effects on knowledge especially on its belief part. The aim of this paper is to offer a new definition of knowledge in the epistemological debates over the use of the content offered by Razi and we used descriptive and analytical methods for this purpose. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
“Religious Analysis of Knowledge”, “Fakhr Razi”, “Epistemic Function of Religion” | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
The Teleological ethics of Fakhr Al-din Al-razi, Ayman Shihadeh(2006), Liden: Brill.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 665 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 778 |