سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,502
تعداد مشاهده مقاله124,117,988
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,223,763
حسینی, سیده زهرا, فرامرز قراملکی, احد. (1396). خدا، از مفهوم تا مدل های معرفتی (تمایز و ارتباط مفهوم، تصور و تصویر خدا و نقش روش‌شناختی مدل ها در ادراک خدا). , 14(1), 21-48. doi: 10.22059/jpht.2017.62417
سیده زهرا حسینی; احد فرامرز قراملکی. "خدا، از مفهوم تا مدل های معرفتی (تمایز و ارتباط مفهوم، تصور و تصویر خدا و نقش روش‌شناختی مدل ها در ادراک خدا)". , 14, 1, 1396, 21-48. doi: 10.22059/jpht.2017.62417
حسینی, سیده زهرا, فرامرز قراملکی, احد. (1396). 'خدا، از مفهوم تا مدل های معرفتی (تمایز و ارتباط مفهوم، تصور و تصویر خدا و نقش روش‌شناختی مدل ها در ادراک خدا)', , 14(1), pp. 21-48. doi: 10.22059/jpht.2017.62417
حسینی, سیده زهرا, فرامرز قراملکی, احد. خدا، از مفهوم تا مدل های معرفتی (تمایز و ارتباط مفهوم، تصور و تصویر خدا و نقش روش‌شناختی مدل ها در ادراک خدا). , 1396; 14(1): 21-48. doi: 10.22059/jpht.2017.62417

خدا، از مفهوم تا مدل های معرفتی (تمایز و ارتباط مفهوم، تصور و تصویر خدا و نقش روش‌شناختی مدل ها در ادراک خدا)

مجله علمی " فلسفه دین "
مقاله 2، دوره 14، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 21-48    اصل مقاله (749.07 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2017.62417
نویسندگان
سیده زهرا حسینی* 1؛ احد فرامرز قراملکی2
1دانشجوی دکتری فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه تهران
2استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه تهران
چکیده
با توجه به اینکه در پژوهش‌های مختلف، در اطلاق بر «برداشت‌های ذهنی از خدا» سه تعبیر «مفهوم خدا»، «تصور خدا» و «تصویر خدا» اغلب به یک معنا استفاده شده است، در این نوشتار درصددیم تا با بیان تمایز این تعابیر به نقش روش‌شناختی توجه به تمایز و پیوند آنها بپردازد. برداشت ما از خدا به اعتبارهای گوناگون نام‌های مختلفی به خود می‌گیرد. تنها یک «مفهوم خدا» وجود دارد که انسان‌ها آن را به‌گونۀ متفاوتی از همدیگر ادراک می‌کنند؛ بنابراین نمی‌توان ادراک‌های مختلف را مفهوم‌های خداوند نامید. اما واژۀ تصور، معنای عامی را دارد که در عین اینکه نقش فاعل شناسا را بیشتر نشان می‌دهد، از محدودیت‌های مترتب بر مفهوم و تصویر نیز فارغ است؛ زیرا تعبیر «تصویر خدا» نیز به‌طور ضمنی دال بر وجود عناصر خیال از قبیل استعاره‌ها و اسطوره‌هاست، پس پژوهش را به جهت خاصی مقید می‌کند. در این میان، مدل خدا تعبیر مهم اما کمتر شناخته‌شده‌ای است که با ایجاد یک شبکۀ زبانی، نقشی روش‌شناختی در تصور ما از خدا و معرفت دینی به‌مثابۀ دنیای ناشناختۀ تحقیق دارد. مدل‌های خدا استعاره‌های قدرتمندی هستند و رابطه‌ای تمثیلی با مفهوم دارند؛ از این‌رو به‌لحاظ معرفتی بر مبنای رئالیسم عین‌گرا ارزیابی‌شدنی نیستند؛ اما در آزمون انسجام و تناسب، به‌طور جدی مورد توجه انسجام‌گرایان و عمل‌گرایان قرار دارند.
 
 
 
کلیدواژه‌ها
استعاره؛ تصور خدا؛ تصویر خدا؛ مدل؛ مفهوم خدا
عنوان مقاله [English]
God, From Concept to Models (On the distinction between the Concept, Conceptions and Images of God and the methodological Functions of Models)
نویسندگان [English]
Seyyede Zahra Hosseini1؛ Ahad Faramarz Qaramaleki2
1PhD Student in Islamic Philosophy, University of Tehran
2Full Professor, University of Tehran
چکیده [English]
The Starting point in this article is the distinction among three main terms “Concept of God”, “Conception of God” and “Image of God” that most of researches have not paid attention to it. In addition to semantic difference, each of these phrases belongs to an aspect of “God in our mind” differs from others; however, considering to this point could be so productive in a systematic research. There is only one “concept of God” that everybody conceives it in different ways; however “Conception of God” is a comprehensive phrase which includes all kinds of perceptions, without any limitation. Whenever we employ the phrase “image of God” implies imaginative elements such as metaphors, symbols and so on. In a systematic imaginative thought, some metaphors convert to the models that have allegorical relation to the concept of God, but they suggest new ways of understanding and conceiving God. Models of God could be evaluated according to pragmatism and coherentism, but not depending on objectivism.
 
 
 
 
کلیدواژه‌ها [English]
god, Concept, Conception, Image, Metaphor, Model
مراجع

قرآن کریم.

کتاب مقدس (2002). چ سوم: انتشارات ایلام.

نهج‌البلاغه (1387). ترجمۀ محمد دشتی، چ ششم، قم: اندیشۀ هادی.

  1. استیس، و. ت (1360). عرفان و فلسفه، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، چ دوم، تهران: سروش.
  2. باوکر (1383). مفهوم خدا،  ترجمۀ عذرا لوعلیان، تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
  3. پترسون، مایکل و دیگران (1384). عقل و اعتقاد دینی، ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، چ چهارم، تهران: طرح نو.
  4. حسن‌زاده، صالح (1385). «سیر و تطور مفهوم خدا در فلسفۀ غرب از هابز تا نیوتن»، آینۀ معرفت، پاییز و زمستان، ش9.
  5. دادستان، پریرخ (1381). «دین و تحول شناخت»، علوم روان‌شناختی، ش2.
  6. ژیلسون(1374)، خدا و فلسفه، ترجمۀ شهرام پازوکی، تهران: حقیقت.
  7. صمدی، سید علی (1385). «مفهوم خدا در بزرگسالان دارای ناتوانی هوشی»، ذهن، بهار، ش 25.
  8. علیزمانی، امیرعباس (1387). سخن گفتن از خدا، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  9. علیزمانی، امیرعباس و قائمی، محمدرضا (1390). «واقع‌گرایی یا ناواقع‌گرایی زبان دینی با تأکید بر آرای د. ز. فیلیپس و راجر تریگ»، اندیشۀ دینی.
  10. فلوطین (1366). دورۀ آثار فلوطین، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
  11. فیلیپس، دی. زد (1382). «دین در آیینۀ ویتگنشتاین»، ترجمۀ مصطفی ملکیان، فصلنامۀ هفت آسمان، ش18.
  12. قائمی‌نیا، علیرضا (1382). «نقش مدل‌ها در معرفت دینی»، ذهن، ش 15 و 16.
  13. لغت‌نامه دهخدا (1377). چاپ دوم از دورۀ جدید.
  14. کاکایی، قاسم (1385). وحدت وجود به روایت ابن‌عربی و مایستر اکهارت، تهران: هرمس.
  15. مولوی، جلال‌الدین محمد (1384). مثنوی معنوی بر اساس نسخۀ قونیه، تصحیح قوام‌الدین خرمشاهی، تهران، دوستان.
  16. ناس، جان (1354). تاریخ جامع ادیان، ترجمۀ علی‌اصغر حکمت، تهران: فیروز.
    1. Avis, Paul (1999). God and the Creative Imagination, Metaphor, Symbol and Myth in Religion and Theology, Routledge, London and New York.
    2. Barbour, Ian (1974), Myths, Models and Paradigms, the Nature of Scientific and Religious Language, Harper & Row Publisher Inc, New York.
    3. __ (1990). Religion in an Age of Science, Harper Sanfrancisco.
    4. Brummer (1981). Vincent, Theology & Philosophical Inquiry. An Introduction, London, Macmillan.
    5. __ (1993). Brummer, the Model of Love, London, Cambridge University Press.
    6. Buber, Martin (1958). I and Thou, translated by Ronald Gregor Smith, New York, Charles Scribner’s Sons.
    7. Burkhardt, Armin (2010). Tropical Truths, Berlin-New York, De Gruyter.
    8. Descartes, Rene (2008). Meditation on first Philosophy, Introduction, tr. Michael Moriarty, London, Oxford.
    9. Duhem, Pierre (1954). The Aim and Structure of Physical Theory, Trans. Philip P. Weiner, Princeton University Press.
    10. Heath, P. L. (1967). “Concept”, The Encyclopedia of Philosophy, ed. Paul Edwards, New York, Macmillian.
    11. Hermann, Eberhard (2008). “On the Distinction between the Concept of God and Conceptions of God”, International Journal for Philosophy of Religion, V. 64, No.2, Oct.
    12. Kuhn, W. (1970). The Structure of Scientific Revolutions, Chicago, Chicago University press.
    13. Lakoff, George & Mark Johnson (1980), Metaphors We Live By, Chicago University Press.
    14. Levine, Michael P. (1992). ‘Transcendence in Theism and Pantheism”, Sophia, V31, Issue 3.
    15. McFague, Sallie (1993). Body of God, Philadelphia, Fortress Press.
    16. __ (1987). Models of God, Philadelphia, Fortress Press.
    17. __ (1982). Metaphorical Theology: Models of God in Religious Language, philadelphia: Fortress.
    18. McFarland, Ian (2005). A, The Divine Image, USA, Fortress Press.
    19. Netton, Ian Richard (1989). Allah Transcendent: Studies in the Structure & Semiotics of Islamic Philosophy, Theology & Cosmology, London & New York, Routedge.
    20. Owen, H.P (1971). Concepts of Deity, New York, Herder & Herder.
    21. Patterson, Robert Leet (1933). the Conception of God in the Philosophy of Aquinas, London.
    22. Santiago, Sia (1985). God in Process Theology, Martinus Nijhoff Publishers, Boston.
    23. Smart, Ninian (1972). the Concept of Worship, London, Macmilllan.
    24. Stiver, Dane (1993). Philosophy of Religious Language, London, Blackwell.
Webb, C.C.J. (1918). God and personality, A

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,296
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 998


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب