تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,488 |
تعداد مقالات | 70,094 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,124,175 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,359,305 |
ارتباط متقابل فرم و محتوا در سبکشناسی جدید و بلاغت سنتی قرآن: بررسی آسیبشناسانۀ چند جستارنمونه | ||
پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی | ||
مقاله 3، دوره 6، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 55-92 اصل مقاله (465.58 K) | ||
نوع مقاله: علمی پژوهشی(عادی) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jflr.2016.62810 | ||
نویسندگان | ||
هوشنگ یزدانی قرهآغاج* ؛ علی رجایی | ||
دانشگاه اراک، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان انگلیسی | ||
چکیده | ||
رابطۀ متقابل فرم و محتوا یکی از اصول اولیه هم در سبکشناسی مدرن غربی و هم در بلاغت سنتی اسلامی، بهویژه در نظریۀ نظم عبدالقاهر جرجانی، است. طبق این اصل، فرم و محتوای متن نه دو عنصر مجزا بلکه دو جنبه از پدیدهای واحدند، که همان «متن» باشد. صناعتها و شگردهای زبانی-ادبی را نباید صرفاً به «آرایه»های متن فروکاست، زیرا آنها بخش مهمی از فراگرد معناپردازی متناند و، از آنجا که از منظر زبانشناسی هیچ دو فرمی هممعنا و همتأثیر نیستند، کوچکترین تغییر در فرم متن موجب تغییر در محتوای آن خواهد شد. در این جستار، ابتدا ایدۀ یگانگی فرم و محتوا از سه دیدگاه تحلیل و تشریح میشود: دیدگاه فلسفی، دیدگاه نقادانه و زبانشناسانه، و دیدگاه بلاغی. سپس، با تأکید بر ضرورت نگاه آسیبشناسانه به پژوهشهای صورتگرفته در حوزۀ بلاغت و سبکشناسی قرآن، برای نمونه، سه مقالۀ علمی-پژوهشیِ مرتبط با ایدۀ وحدت فرم و محتوا در قرآن بررسی و ارزیابی میشوند تا مشخص شود چقدر با پژوهش اصولی و صحیح و مفید در این زمینه فاصله داریم. | ||
کلیدواژهها | ||
وحدت فرم و محتوا؛ فرمنگری؛ اِی. سی. بردلی؛ پیتر لامارک؛ نظریۀ نظم عبدالقاهر جرجانی؛ بلاغت قرآن | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Unity of Form and Content in Modern Stylistics and Traditional Rhetoric of the Holy Qur'an | ||
نویسندگان [English] | ||
Hooshang Yazdani Gharehaghaj؛ Ali Radjaie | ||
Arak University, Faculty of Letters and Humanities, Department of English | ||
چکیده [English] | ||
The inter-relatedness of form and content is a basic principle in both modern Western stylistics and traditional Islamic rhetoric, particularly in Abdolghaher Jorjani's theory of construction. According to this principle, form and content are not two separate elements but two aspects of the same phenomenon, namely “text.ˮ Thus, literary figures and techniques should not be reduced to a mere decoration of the text, for they constitute an important part of the process of signification. Since from a linguistic viewpoint no two forms are synonymous or produce the same effect, even a minor change in the form results in a change in the content. The present essay first offers an analysis of the theory of form-content unity from three perspectives, i.e., philosophical, linguistic and literary-critical, and rhetorical. Then, highlighting the necessity of a pathological approach to current research in Qur'anic rhetoric and stylistics, three sample Persian essays are analyzed and evaluated to show that substantive research in this area of study seems a long way ahead. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
unity of form and content, formalism, A. C. Bradley, Peter Lamarque, Abdolghaher Jorjani's theory of construction (naẓm), Qur’anic rhetoric | ||
مراجع | ||
منابع قرآن کریم. (1387). ترجمة س. ع. موسوی گرمارودی. چاپ سوم. تهران: قدیانی. ابوادیب [ابودیب؟]، ک. (1394). صور خیال در نظریة جرجانی. ترجمة ف. سجودی و ف. ساسانی. چاپ دوم. تهران: علم. ابوزید، ن. ح. (1387). معنای متن: پژوهشی در علوم قرآن. ترجمة م. کریمینیا. ویراستة م. ملکیان. چاپ چهارم. تهران: طرح نو. تجلیل، ج. (1387). آشنایی با تصویر فنی: نمایش هنری در قرآن. در شرح درد اشتیاق: مجموعة مقالات با رویکرد زیباییشناسی و بلاغی (صص 74-61). تهران: سروش. جرجانی، ش. ع. (1368). دلائل الإعجاز فی القرآن. ترجمه و تحشیة س. م. رادمنش. مشهد: مؤسسة چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی. خرمشاهی، ب. (1389). قرآن و قرآنپژوهی. در قرآنپژوهی (جلد 1، صص 62-3). چاپ چهارم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. رادمرد، ع.، و هـ. رحمانی. (1391). کاربرد التفات در بافت کلام الهی. لسان مبین (پژوهش زبان عربی)، 3 (8)، 113-80. زارعیفر، ا. (1388-1387). بلاغت التفات در قرآن». صحیفة مبین، (44) (زمستان 1387 و بهار 1388)، 44-30. سرکی، ن.، و ف. سجودی. (1393). گونهشناسی صنعت التفات در قرآن مجید با توجه به مؤلفههای گفتهپردازی. جستارهای زبانی، 5 (1)، 310-295. سیدقاسم، ل.، و ر. هادی. (1393). بررسی همانندیهای نظریات عبدالقاهر جرجانی در کاربردشناسی زبان و نقشگرایی هلیدی. ادبپژوهی، (28)، 129-111. قطب، س. (2002). التصویر الفنی فی القرآن. الطبعة السادسة عشرة. القاهره: دارالشروق. شفیعی کدکنی، م. ر. (1391 الف). صورتگرایان روس و جرجانی. در رستاخیر کلمات: درسگفتارهایی دربارة نظریة ادبی صورتگرایان روس (صص 300-295). تهران: سخن. ـــــــــــ. (1391 ب). نظر جرجانی در باب صور خیال. در رستاخیر کلمات: درسگفتارهایی دربارة نظریة ادبی صورتگرایان روس (صص 316-301). تهران: سخن. صفوی، ک. (1383). از زبانشناسی به ادبیات. جلد دوم: شعر. تهران: سورة مهر. طالقانی، س. م. (1389). پرتوی از قرآن. جلد سوم: تفسیر آیات سورههای جزء سیام. تهران: مؤسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران و شهرداری تهران (معاونت امور اجتماعی و فرهنگی). طبل، ح. (1998). أسلوب الإلتفات فی البلاغة القرآنیة. القاهره: دارالفکر. عباس، م. (1387). عبدالقاهر جرجانی و دیدگاههای نوین در نقد ادبی. ترجمة م. مشرف. ویراستة پ. فرخنژاد. تهران: چشمه. عبدالرئوف، ح. (1390 الف). در باب تنوع سبکشناختی در ژانر قرآنی. در ا. حُرّی (گردآورنده و مترجم)، مطالعة قرآن بهمنزلة اثری ادبی (صص 363-301). تهران: نیلوفر. ـــــــــــ. (1390 ب). سازگان زبانشناختی قرآن. در ا. حُرّی (گردآورنده و مترجم)، مطالعة قرآن بهمنزلة اثری ادبی (صص 254-215). تهران: نیلوفر. غفاری، م. (1393). پیشگفتار مترجم بر ویراست دوم. در پ. وردانک، مبانی سبکشناسی (صص 13-9). ترجمة م. غفاری. ویراست دوم. تهران: نشر نی. فاولر، ر. (1390). زبانشناسی و رمان. ترجمة م. غفاری. تهران: نشر نی. فضیلت، م. (1386). زیباییشناسی قرآن. تهران: سمت و انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه. مزیدی، پ. (1392). رویکرد عبدالقاهر جرجانی به بلاغت: مقایسهای با برخی نظریهپردازان مدرن. صحیفة مبین، 19 (54)، 72-51. معینی، م. (1392). شکوه نگاه: بررسی نظریههای ادبی. ویراستة هـ. بناپور. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. مقیاسی، ح.، و م. فرجی. (1395). تناسب ساختار با محتوا با توجه به دو نظریة «نظم» و «آشناییزدایی» (به محوریت سورة مبارکة «لیل»). پژوهشهای زبانشناختی قرآن، 5 (2)، 104-81. میر، م. (1390). فنون و صنایع ادبی در قرآن. در ا. حُرّی (گردآورنده و مترجم)، مطالعة قرآن بهمنزلة اثری ادبی (صص 213-185). تهران: نیلوفر. میرحاجی، ح. ر. (1389). مبانی زیباییشناسی متن در زبان عربی. پژوهشنامة نقد ادبی عربی، (1)، 183-154. ناظمیان، هـ. (1392). پیوند فرم و ساختار با محتوا در سورة مبارکة تکویر. مجلة انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، (27)، 115-97. نصیریان، ی. (1385). علوم بلاغت و اعجاز قرآن. چاپ ششم. تهران: سمت. وردانک، پ. (1393). مبانی سبکشناسی. ترجمة م. غفاری. ویراست دوم. تهران: نشر نی. هادی، ر.، و ل. سیدقاسم. (1392). بررسی همانندیهای نظریات عبدالقاهر جرجانی با ساختارگرایی و نقد نو. مطالعات بلاغی، 4 (7)، 147-127. Bennett, T. (2003). Formalism and Marxism, Second edition. London & New York: Routledge. Bradley, A. C. (1963). Poetry for poetry’s sake. In Oxford lectures on poetry (pp. 3-34). London: McMillan Co LTD. Brooks, C. (1960). The heresy of paraphrase. In The well-wrought urn: studies in the structure of poetry (pp. 176-96). London: Dennis Dobson Ltd. Budd, M. (1995). Values of art. London: Penguin. Douthwaite, J. (2000). Towards a linguistic theory of foregrounding, Alessandria: Edizioni dell’Orso. Guerin, W. L., et al. (2011). A handbook of critical approaches to literature. Sixth edition. New York & Oxford: Oxford University Press. Halliday, M. A. K. (2014). Halliday’s introduction to functional grammar. Revised by C. M. I. M. Matthiessen. Fourth edition. London & New York: Routledge. Kivy, P. (1997). Philosophies of art: an essay in differences. Cambridge: Cambridge University Press. Lamarque, P. (2010). The elusiveness of poetic meaning. In S. Schroeder (ed.), Philosophy of literature (pp. 24-46). Malden: Wiley-Blackwell. Leech, G. (2008). Language in literature: style and foregrounding. London: Longman. Nørgaard, N., R. Montoro, and B. Busse. (2010). Key terms in stylistics. London & New York: Continuum. Oxford English Dictionary. (2009). Second edition on CD-ROM (v. 4.0). Oxford University Press. Shklovsky, V. (2004). Art as technique. In J. Rivkin & M. Ryan (eds.), Literary theory: an anthology (pp. 15-21). Second edition. Oxford: Blackwell Publishing. Short, M. (1997). Exploring the language of poems, plays, and prose. London & New York: Longman. Thompson, G. (2014). Introducing functional grammar. Third edition. London & New York: Routledge. Wales, K. (2014). A dictionary of stylistics. Third edition. London & New York: Routledge. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 971 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 687 |