پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,112,552 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,299 |
ایران‌گرایی در آثار مورخان ایرانی ـ اسلامی در سده‌های سوم تا پنجم هجری | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| مقاله 6، دوره 47، شماره 2، اسفند 1393، صفحه 247-266 اصل مقاله (230.35 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2017.235833.653783 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن معصومی* 1؛ محمد عبدالملکی2 | ||
| 1استادیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری رشته تاریخ تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| تاریخ نگاری اسلامی به شکل رسمی از زمانی آغاز شد که فرهنگ و تمدنی ترکیبی با الهام از آموزه‌های دینی و با بهره گیری از تجربیات ملل و تمدن‌های دیگر، در سرزمین‌های اسلامی و با رهبری خلفای عرب، ایجاد شد. تألیف تاریخ عمومی جهان و به‌ویژه تاریخ اسلام، از سویی با گسترش نهضت شعوبیگری همراه بود و از سوی دیگر با تأثیر فراوان فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام در همه شؤون زندگی سیاسی و اجتماعی مسلمانان. از این رو مورخان مسلمانی که نسب ایرانی داشتند و زبان عربی را به عنوان زبان نوشتاری خود برگزیده بودند و نیز مورخان غیرایرانی که مجذوب فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام شده بودند، در تاریخ نگاری خویش به شدت تحت تأثیر ایران دوره باستان قرار گرفتند و در آثار خود به بیان برتری‌ها و امتیازات پادشاهان باستانی ایران پرداختند. پرداختن به جنبه‌های گوناگون تاریخ و فرهنگ ایران باستان و بیان شکوه و عظمت آن دوران و گاه حسرت خوردن بر تاریخ باستانی ایران، در آثاری که این مورخان بر جای نهاده اند، گاه بسیار پر رنگ و قابل توجه است. این مقاله به بررسی باستان‌گرایی در آن دسته از تواریخی که نویسندگان آنها ایرانی ـ عرب بوده‌اند، یا گرایشهای شدیدی به فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام داشته‌اند، پرداخته است . | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران‌گرایی؛ تاریخ ایران‌باستان؛ تاریخ‌نگاری اسلامی؛ مورخان ایرانی ـ عرب؛ نهضت شعوبیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Iranianism in the Works of the Iranian-Islamic Historian – from the Third to the Fifth Centuries (Hegira) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Massumi1؛ Mohammad Abdolmaleki2 | ||
| 2student | ||
| چکیده [English] | ||
| Islamic Historiography in its formal form and style started from the time that a combined culture and civilization inspired by the religious teachings and instructions and using the experiences of other nations and civilizations, had been created in the Islamic territories under the leadership of Arab Caliphs. Compiling the general history of the world and specially the history of Islam had been accompanied by the development of Shu'ubiyya movement from one side and by the numerous effects of the pre-Islamic Iranian culture and civilization in all the aspects of the social and political life of the Muslims from the other side. So the Muslim historians who were originally Iranians and had chosen the Arabic language as their written language and also the non-Iranians who had been attracted by the pre-Islamic Iranian culture and civilization, had been influenced greatly by the ancient Iran and numerated the virtues and advantages of the Iranian ancient kings in their works. Paying attention to the different aspects of Ancient Iranian culture and history and expressing its glory and greatness and sometimes regretting the ancient Iranian history in the works of these historians have been sometimes considerable and prominent. This article is going to have a survey on the archaism in the works of the historians whose authors were Iranian Arabs or had extreme inclination towards the pre-Islamic Iranian civilization and culture. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Iranian Ancient history, Archaism, Shu'ubiyya Movement, Islamic Historiography, Iranian-Arab Historian | ||
| مراجع | ||
|
اشپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمه جواد فلاطوری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چ چهارم، 1373ش. إصفهانی، حمزه بن الحسن، تاریخ سنی ملوک الأرض و الأنبیاء علیهم الصلاه و السلام، بیروت: منشورات دار مکتبة الحیاه، بی‌تا. بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، دار مکتبه الهلال، بیروت: 1998م. تاریخ سیستان،مؤلف ناشناخته، تحقیق ملک‌الشعرای‌بهار، تهران: کلاله خاور، چ دوم، 1366ش. ثعالبی، ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسمعیل،شاهنامه ثعالبی، در شرح احوال سلاطین ایران، ترجمه محمود هدایت، تهران: وزارت فرهنگ، 1328. دینوری، احمد بن داود، الأخبار الطوال، تحقیق؛ عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم: منشورات الرضی، 1368ش. سالاری شادی، علی، ابوحنیفه و کتاب أخبار الطوال، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، تیر و مرداد 1377. طبری، أبوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث، ط الثانیه، 1387/ 1967م. فرای، ریچارد، میراث باستان ایران، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم، 1377. همو، عصر زرّین فرهنگ ایرانی، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران: انتشارات سروش، چ سوم، 1375. کولسنیکف، آ. ای، ایران در آستانه سقوط ساسانیان، ترجمه محمد رفیق یحیایی، تهران: کندو‌کاو، 1389. محمدی، محمد، فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی و ادبیات عربی، تهران: توس، 1374. مسعودی، أبوالحسن علی بن الحسین بن علی، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، قم: دار الهجره، چ دوم، 1409. مسکویه، تجارب الأمم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران: سروش، ط الثانی ، 1379ش. مقدسی، مطهر بن طاهر، آفرینش و تاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه، 1374. مهدیخانی سرو جهانی، سید حسن، نقدی بر گزارش مسعودی از توجه ایرانیان به کعبه در روزگار پیش از اسلام، نیمسال نامه علمی ـ پژوهشیتاریخ و تمدن ملل اسلامی، سال نهم، ش هفدهم، بهار و تابستان 1392. یارشاطر، احسان، حضور ایرانیان در جهان اسلام، ترجمه دکتر فریدون بدره‌ای، تهران: انتشارات باز، چ اول، 1381. یعقوبی، احمد بن اسحاق،البلدان، مصحح؛ محمد امین ضناوی، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1422ق. Henning, w. b. Ein Arabische version mittel persischer wieshenschriften, selected papers II, Acta Iranica. Deuxieme serie 15, Homages et opera Minora, Vol. VI Lieden: E.J. Brill, 1977. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,225 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,090 |
||