تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,520,886 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,457 |
شناسایی ارزشهای بصری و گرافیکی نقوش دستبافتههای ایل قشقایی فارس | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 6، دوره 23، شماره 2، تیر 1397، صفحه 55-68 اصل مقاله (7.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.229237.665628 | ||
نویسنده | ||
آزاده سوری* | ||
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه ارتباط تصویری دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی تهران ایران | ||
چکیده | ||
در این پژوهش ابتدا ویژگیهای نقشپردازی گلیم مورد بررسی قرار گرفته و سپس نقوش، دستهبندی و تحلیل شدهاند. سؤالی که در این پژوهش مطرح است، چگونه قدمت برخی نگارههای گلیم قشقایی فارس از «سپیده دم تاریخ» بس فراتر رفته، تا به امروز جاویدان مانده؟ هدف از گردآوری این نقوش شناسایی گنجینه گرانبها و کاربردشان در هنر امروز است که در فرهنگ و هنر ایرانی حائز اهمیت میباشد و باعث زنده نگهداشتن این نقوش دیرینسال میشود. از یافتههای مهم پژوهش نمادهایی هستند که حضوری دیرینه در پهنهی فرهنگ کهن مردمان اولیه و حاضر را دارند و هنوز در کنار جنبههای تصویری و زیباشناختی، جنبههای کاربردی خویش را از دست نداده و استمراری ملموس در زندگی روزمره مردم دارند. نگارنده برای رسیدن به نتیجه مطلوب از روش استقرایی و توصیف و ارزیابی و تحلیل یافتهها و دادههای منابع بهره گرفته و در پروسه کار نیز از امعان نظر به تعلیل و تحلیل منابع و پروسه نقدعلمی یافتهها بازنمانده است. نتایج حاکی از آنست که نقوش و اشکال هندسی، متقارن، انتزاعی بهمراه مفاهیم نمادین، آیینی ـ اعتقادی، مذهبی و اسطورهای در متن و زمینه گلیم و همچنین در سفالگری، فلزکاری، طبیعت، نقشبرجستهها، معماری منبع الهام بافنده بوده که از طریق ذهنیبافی تجلی یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
نقش خراسانی؛ ایت ال؛ قزل قیچی؛ نگاره پیوسته مرغی / قوچکی «پر و خالی» | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Study of Visual and Graphical Values of the Motifs of the Hand woven of Qashqayi Tribe, Fars | ||
نویسندگان [English] | ||
Azadeh Souri | ||
Student of Master Department of Visual Relation Faculty of Art, Architecture Islamic Azad University Central Branch Tehran Iran | ||
چکیده [English] | ||
The motifs and designs of Qashqayi Kilim are representative of the creative mind, subtlety of essence, and the profoundness of the thoughts of their weavers. Utilizing geometrical designs including broken, parallel lines as well as triangle, square and all types of lozenges in a harmony with one another in order to create balance, and symmetry all prove that visual elements are utilized and reached the sublime beauty and perfection.One of the very important features is avoiding circular and curved shapes because using geometric shapes is easier and weaving curved shapes require deeper knowledge.This geometric orientation is of the first primitive experiences of the human in the primitive and nomadic human societies that did not enter the rural and sedentary stage of life. The birth place of these motifs come back to the mythological beliefs and symbolic paintings and the coding are pertinent to the prehistoric era in the works created by the mosaic makers of the 3rd and 4th millennium BC and some belonged to motifs of Persian empire, Sassanid dynasty and the early period of the Islamic period. Similarity of some of motifs of Iran, Qafghaz, Minor and middle Asia, Afghanistan, Turkmenistan, by the paintings pewters and the steel objects of thousand years in regard to their shape, the coding content and the symbolic essence encompass a vast historical and geographical place that have not had any equality in history. In this article firstly the features of the motifs and images in the Kilim will be studied, then the motifs will be categorized and studied. The hypothesis in this research is that how the history of some motifs of Qashqayi Kilim exceed the dawn of history and stay immortal up to now. The objective of collecting these motifs is to acknowledge this precious collection and their application in today art, with that high status in Iranian culture and art and maintaining the existence. The signs and symbols that have had a long presence in the ancient culture of the primitive people have not lost their application, practical facets along with their visual and aesthetic dimensions maintaining their tangible existence in daily lives of the people. For conclusion, the compiler utilized deductive and descriptive method, data analysis of the sources as well as scientific criticism of the sources. The findings indicate that motifs, geometrical shapes, harmonious and abstract in addition to the symbolic, ritual and ideological, religious and mythical symbols that were in the text and background as well as in mosaic making, iron working, nature, motif, engraves, architecture as the sources of inspiration for the weaver all are displayed through mental weaving .Collecting and making an archive along with the symbolic concepts could be a very valuable work in order to maintain these works and for the use of the researchers. The proximity of these motifs to the graphic works and their applicability in today art as well as their design creativity make them valuable and these are could be considered as the important factors of choosing this work. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Khorasani motif, pool company (the dog), QezelQichi, Integrated Chicken image, Quchaki filled or empty | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک (1371)، از نشانههای تصویری تا متن، نشر مرکز، تهران. افضلطوسی، عفت السادات (1391)، گلیم حافظ نگاره بز کوهی، فصلنامه علمی پژوهشی نگره، شماره 21، صص 65-63-58-55. اقبالآشتیانی، عباس(1356)، تاریخ مغول، تهران. امینی، محمدرضا (1379)، نماد در قالی، فصلنامه فرش دستباف ایران، سال ششم، شماره 18، ص 29. بختورتاش، نصرت ا... (1356)، گردونه خورشید یا گردونه مهر، موسسه مطبوعاتی عطائی، تهران. بصام، سید جلال الدین، (1392)، فرهنگ دو زبانه فرش دستباف، چاپ اول، بنیاد دانشنامه نگاری ایران، تهران. بصام، سید جلال الدین؛ محمدحسین فرجو و امیراحمد ذریهزهرا (1382)، رویای بهشت هنر قالیبافی ایران، جلد سوم، مترجمان قاسم عباسی ... و دیگران، انتشارات وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (اتکا)، تهران. بهار، مهرداد (1362)، پژوهشی در اساطیر ایران، انتشارات توس، تهران . بهار، مهرداد (1375)، پژوهشی در اساطیر ایران(پاره نخست و دویم)، انتشارات آگاه، تهران . پرهام، سیروس (1375)، شاهکارهای فرشبافی فارس، چاپ اول، انتشارات سروش، تهران. پرهام، سیروس (1370و1371)، دستبافتههای عشایری و روستایی فارس، به کوشش سیاوش آزادی، جلد 2و1، نشر امیرکبیر، تهران. پوپ، آرتور و آکرمن، فیلیس (1387)، مباحثی چند در نگارهپردازی آغازین، از مجموعه سیری در هنر ایران، به سرپرستی سیروس پرهام و گروه مترجمان، جلد1و2، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. تناولی، پرویز (1386)، سرمه دان، چاپ اول، انتشارات بنگاه، تهران. جابز، گرترود (1370)، سمبلها (کتاب اول: جانوران)، ترجمه: محمدرضا بقاپور، چاپ جهان نما، تهران. چیتسازیان و صفاران و فخر، ندا و امیرحسین و الیاس (1391)، نقشمایه«پرنده» در فرش«طرح خشتی» چهار محال و بختیاری، فصلنامه علمی پژوهشی گلجام، شماره21، ص 37. حسنوند، محمدکاظم و شمیم، سعیده (1393)، بررسی نقشمایه گل لوتوس در هنر مصر، ایران و هند، فصلنامه جلوه هنر، شماره11، ص 24. حصوری، علی (1385)، مبانی طراحی سنتی در ایران، چاپ دوم، نشر چشمه، تهران. خزایی، محمد (1386)، نمادگرایی در هنر اسلامی، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، موسسه مطالعات اسلامی، تهران ، ص 8 . دادور، ابوالقاسم (۱۳۸۵)، درآمدی به اسطورهها و نمادهای ایران و هند در عهد باستان، دانشگاه الزهرا(س): کلهر، تهران. دادور، موذن و ابوالقاسم ، فرناز (1388)، بررسی نقوش بافتههای بختیاری (1)، فصلنامه علمی پژوهشی گلجام، شماره 13، ص 53 . داندیس، دونیس.ا (1368)، مبادی سواد یصری، ترجمه: مسعود سپهر، انتشارات سروش، تهران. دانشگر، احمد (1384)،27 مقاله فرش دستباف، انتشارات جهان تاب، تهران، ص 164. دانشگر، احمد (1388)، دانشنامه فرش ایران (کتاب دوم)، چاپ اول، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، تهران. دره شوری، پروین (1393)، بازتاب طبیعت زا گرس در نگارههای قشقایی، چاپ دوم، انتشارات ادیب ، شیراز. دریایی، نازیلا (1386)، زیبایی شناسی در قالی دستبافت ایران، مرکز ملی قالی ایران، تهران. دهخدا، علی اکبر (1373)، لغت نامه دهخدا، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، اول از دوره جدید. دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت نامه دهخدا، جلد12و7، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران. رابرتسون، یان (1371)، درآمدی بر جامعه، ترجمه: حسین بهروان، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد. زایپل، ویلفرید (1380)، 7000 سال هنر ایران، انتشارات موزه ملی ایران، تهران. شیشهگر، آرمان (1394)، به دنبال شهرصددروازه/ هکاتومپیلوس، مجله مفاخر میراث فرنگی ایران (جشن نامه دکتر صادق شهمیرزادی) ، ص196. صلواتی، مرجان (1387)، تجلی نماد گردونه خورشید مهرانه در قالیهای ایل قشقایی، فصلنامه علمی پژوهشی گلجام، شماره9، ص 40. صلیبا، جمیل (1366)، فرهنگ فلسفی، ترجمه: منوچهر صانعی دره بیدی، چاپ اول، انتشارات حکمت، تهران. عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید (دوجلدی). فرهادی، مرتضی (1377)، موزههایی در باد(رسالهای در باب مردم شناسی هنر)، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. قانی، افسانه (1390)، نقش مایه طاووس در دستبافتههای گلیمی اقوام شاهسون و قشقایی، فصلنامه علمی پژوهشی گلجام، شماره20، صص 18-14-7. کاتالوگ موزه ملی ایران، 1393. کامبخشفرد، سیف ا... ( 1379)، سفال و سفالگری در ایران، ققنوس، تهران. کوپر، جی سی (1386)، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان ، انتشارات فرهنگ نو، تهران. کیانی، محمد یوسف (1366)، شهرهای ایران، جهاد دانشگاهی، تهران. کیانی، منوچهر (1377)، کوچ با عشق شقایق، انتشارت کیان نشر، شیراز. گریشمن، رمان (1371)، هنر ایران در دوران ماد و هخامنشی، ترجمه دکتر عیسی بهنام، انتشارات علمی و فرهنگی،تهران. ماهرالنقش، محمود (62-1361)، طرح و اجرای نقش در کاشیکاری ایران: دورهی اسلامی (5جلدی)، موزه رضا عباسی، تهران. ناصریفرد، محمد (1388)، سنگ نگارههای ایران(نمادهای اندیشه نگار)، محمد ناصریفرد، خمین. نصرتی، مسعود ( خرداد و تیر 1385)، نگارهای نمادین در نمد، کتاب ماه هنر، شماره 93 و 94، صص126- 125. نصیری، محمدجواد (1382)، فرش ایران، چاپ اول، انتشارات پررنگ، تهران. واندنبرگ، لویی (1348)، باستانشناسی ایران باستان،ترجمه عیسی بهنام ، دانشگاه تهران، تهران. هال و ویوسکا (1377)، آلستر و جوزه لوچیک، گلیم (تاریخچه، طرح، بافت و شناسایی)، مترجمین: شیرین همایون فرد، نیلوفر الفت شایان،، نوبت اول، انتشارات کارنگ ، تهران. هال، جیمز (1380)، فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمه: رقیه بهزادی، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران. همایونپور، پرویز ( 1383)، جیران زن عشایری و چنته، چاپ اول، نشر چشمه، تهران. هیلیارد، الیزابت (1393)، آذین با فرشهای ایلیاتی گلیمها، ترجمه: مهدس کورش کریمشاهی، انتشارات کلک سیمین، تهران. یاحقی، محمد جعفر (1386)، فرهنگ اساطیر و داستان وارهها در ادبیات فارسی، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران. یونگ، کارل گوستا (1359)، انسان و سمبولهایش، ترجمه: ابوطالب صارمی، امیر کبیر، تهران.
Allen, Lee (1995), KILIMS A BUYRS GUIDE, Thames and Hudson, London.
Curtis, John (2006), El Imperio Olvidado,Publisher Britain Museum, Lodon.
Fukai, shinji (1985), Cermaic art of the world,Publisher University of Tokyo., ?????
Ivan, C.Neff & Carol, V. Maggs (1977), Dictionary of Oriental Rug, AD. Donkey Ltd, London.
Kawami, Trudy, S (1991), Ancient Textile from Shahr-I Qumis,"HALI Issue", ??????.
Lucie Smit, Edward (2003), Art Terms, Thames & Hudson, ?????.
May, Rollo.ed (1960), Symbolism in Religion and Literature, George Brailler, NewYork.
Opie, James (1992), Nomadic and village weaving from the near east and central Asia, Laurence king, London. Wilber, Ken (1981), No Boundary, Shambhala Publications, Boston. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,423 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 20,152 |