پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,759 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,131,893 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,897,394 |
وجوه شباهت عیسی با آدم براساس تحلیل مفاهیم کلیدی در نظام آیات آفرینش انسان | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| مقاله 4، دوره 51، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 67-87 اصل مقاله (324.37 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2018.257910.669038 | ||
| نویسنده | ||
| فرزانه روحانی مشهدی* | ||
| استادیار پژوهشکدۀ اعجاز قرآن، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده | ||
| ظهور نظریۀ تکامل در زیست‌شناسی نوین، بحث‌های فراوانی را در موضوع رابطۀ علم و دین، میان اندیشمندان جهان برانگیخت. بررسی توافق یا تقابل متن قرآن با این نظریۀ علمی از موضوعات اساسی در این حوزه و آیۀ 59 سورۀ آل‌عمران یکی از آیات مهم مورد بحث موافقان و مخالفان خوانش تکاملی آیات آفرینش است. این آیه مَثَل عیسی را با مَثَل آدم همانند می‌سازد، سپس از دو مرحلۀ آفرینش آدم به عنوان وجه شبه در این تشبیه سخن می‌گوید؛ خلقت از خاک و امر خداوند به ایجاد. عموم مفسران تشابه عیسی و آدم را تنها در ایجاد آنی به امر خدا جستجو نموده و خلقت از خاک را بر خلاف ظاهر آیه، وجه افتراق عیسی و آدم شمرده‌اند. اما برخی دیگر آفرینش این دو را طبق سنن الهی در طبیعت دانسته و وجوه شباهت را به گونه‌های دیگر تفسیر نموده‌‌اند. در این پژوهش به منظور تبیین وجوه شباهت در آیۀ مذکور، بر مبنای اصل حقیقت قرآنی و اصل عدم ترادف کامل، مفهوم قرآنی کلمات آدم، انسان، بشر، نفس، روح، خلق، امر و اصطفاء به‌دست آمده و بر اساس مفاهیم قرآنی فوق، آیۀ مذکور به عنوان جزئی از نظام آیات آفرینش انسان تحلیل شده است. وجوه شباهت در تشبیه عیسی به آدم، در درجۀ اول خلقت از خاک همچون همۀ انسان‌ها است و در درجۀ دوم برخورداری از نفس مُلهَم به روح از جنس امرِ ربّ که با نوعی برگزیدگی تکوینی و تمایز از افراد «بشر» همراه است و در قرآن با عنوان «اصطفاء» از آن یاد می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آدم؛ آفرینش انسان؛ روح؛ نظریۀ تکامل؛ نفس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Analogy between Jesus and Adam Based on the Analysis of Key Concepts in the System of Human Creation Verses | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Farzaneh Rohani Mashhadi | ||
| Assistant Professor of Quran Miracle Research Institute, Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction / Background / Objective: The emergence of the theory of evolution in modern biology sparked considerable debate among scholars from around the world on the relationship between science and religion. Relevant to this debate is whether or not the text of the Qur’an is compatible with this (pseudo) scientific theory. The verse 59 of surah A’li Imrān (Q.3:59) that compares Jesus to Adam is one of the important documents that opponents and advocates of the evolutionary reading, refer to. Methodology: The present study aims to explain the similarity between Jesus and Adam based on the key words in the collection of human creation verses as a system. Insan, bashar, nafs, ruh, khalq, amr, and istifa are critically important concepts for analyzing and understanding the verse (Q.3:59) as a part of this system. The two basic principles in this method are the principle of near-synonymy, rather than full-synonymy, and the principle of the Qur'anic truth. Conclusion: The similarities between Jesus and Adam are primarily creation from the soil, like all human beings, and secondly, having the "nafs" (soul) inspired by the "ruh" (spirit) which has the nature of "amr"(decree) of the Lord, which makes him different from other human beings. This process is mentioned in the Qur'an as "istifa" (divine selection). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Adam, Jesus, Creation of Human, Nafs (Soul), Ruh (Spirit), Istifa (Divine Selection) | ||
| مراجع | ||
|
[۱]. قرآن مجید [۲]. آلوسی، محمود (1415ق). روح‌المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت، دار الکتب العلمیه. [۳]. ابن‌عاشور، محمدطاهر (1420). التحریر و التنویر. بیروت، موسسة التاریخ العربی. [۴]. ابن فارس، احمد (1403). معجم مقاییس‌اللغه. قم، مکتبة العالم الاسلامی. [۵]. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1419). تفسیر القرآن العظیم. بیروت، دارالکتب العلمیه. [۶]. ابن منظور، محمدبن‌مکرم (1426). لسان العرب. بیروت، دارالکتب العلمیه. [۷]. ایزوتسو، توشیهیکو (1361). خدا و انسان در قرآن، ترجمۀ احمد آرام، تهران، شرکت سهامی انتشار. [۸]. باربور، ایان (1392). دین و علم، ترجمۀ پیروز فطورچی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. [۹]. برومند، محمدحسین (1384).امیر جودوی، فاطمه حسینی علایی. پایان‌نامۀ نفس و روح در قرآن، تهران، دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران. [۱۰]. چمران، مصطفی(1392). خدا و انسان در قرآن، تهران،بنیاد شهید چمران. [۱۱]. رازی، فخرالدین عمربن‌محمد(1420). مفاتیح الغیب: التفسیر الکبیر، چ3، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [۱۲]. رجبی، محمود(1383). روش تفسیر قرآن. قم، پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه. [۱۳]. رضایی اصفهانی، محمدعلی(1392). منطق تفسیرقرآن(1): مبانی و قواعد تفسیر، چ2، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی. [۱۴]. زمخشری، محمود (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، چ3، بیروت، دارالکتاب العربی. [۱۵]. سبحانی، جعفر(؟) ، داروینیسم یا تکامل انواع، قم، نشر قیام. [۱۶]. سحابی، یدالله (1387). قرآن مجید، تکامل و خلقت انسان. تهران، شرکت سهامی انتشار با همکاری بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان. [۱۷]. سروش، عبدالکریم (1359). دانش و ارزش: پژوهشی در ارتباط علم و اخلاق. چ3، تهران، انتشارات باران. [۱۸]. شاذلی، سیدقطب (1425). فی ظلال القرآن. بیروت، دارالشروق. [۱۹]. صافی، محمود (1418). الجدول فی إعراب القرآن و صرفه و بیانه مع فوائد نحویة هامة. چ4، دمشق، دارالرشید. [۲۰]. طالقانی، سیدمحمود (1362). پرتوی از قرآن. چ4، تهران، شرکت سهامی انتشار. [۲۱]. طباطبائی، سیدمحمدحسین (1390). المیزان فی تفسیرالقرآن. چ2، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. [۲۲]. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1372). مجمع‌البیان فی‌تفسیرالقرآن. چ3، تهران، انتشارات ناصرخسرو. [۲۳]. طبری، محمدبن‌جریر (1412). جامع‌البیان فی تفسیرالقرآن. بیروت، دارالمعرفه. [۲۴]. طوسی، محمد‌بن‌حسن (بی‌تا). التبیان فی تفسیرالقرآن. دار احیاء التراث العربی، بیروت. [۲۵]. عبدالرحمن، عایشه (1404). الاعجازالبیانی‌للقرآن. الطبعة الثانیة، قاهره، دارالمعارف. [۲۶]. فرامرزقراملکی (1373). موضع علم و دین در خلقت انسان. تهران، موسسه فرهنگی آرایه. [۲۷]. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409). کتاب العین. قم، انتشارات هجرت. [۲۸]. قمی، علی‌بن‌ابراهیم (1363). تفسیرالقمی. الطبعة الثالثة، قم، دارالکتاب. [۲۹]. قمی مشهدی، محمدبن محمدرضا (1368). تفسیر کنز الدقایق و بحرالغرایب. تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [۳۰].کلانتری، ابراهیم، حمراءعلوی (1392ش). «چیستی امر». پژوهش‌های قرآن و حدیث.سال46. شماره1، ص145ـ161. [۳۱]. کلینی، محمد بن یعقوب (1362). الکافی. چ2، تهران، انتشارات اسلامیه. [۳۲]. مشکینی اردبیلی، علی (1366). تکامل درقرآن. چ8، تهران، دفترنشرفرهنگ اسلامی. [۳۳]. مصباح یزدی، محمدتقی(؟). خلقت انسان در قرآن. به کوشش محمود محمدی عراقی، قم. [۳۴]. مصباح یزدی، محمدتقی (1367). معارف قرآن. قم، انتشارات در راه حق. [۳۵]. مطهری، مرتضی (1389). مجموعه آثار، چ17،تهران، انتشارات صدرا. [۳۶]. مکارم، ناصر و جمعی از نویسندگان (1371). تفسیر نمونه. چ10، تهران، دارالکتب الاسلامیه. [۳۷]. نجفیان، روح‌الله (1391). «بازخوانی تقابل قرآن با تئوری تکامل انواع»، اندیشۀ نوین دینی، ش28، ص173ـ192. [۳۸]. نکونام، جعفر (1392). «حقانیت علم ظاهری در قرآن». مجموعه مقالات نخستین کنگرۀ بین‌المللی قرآن‌کریم، انسان و جامعه، مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد. [۳۹]. النیلی، عالم سبیط (1425). اصل‌الخلق و امرالسجود. بیروت، دار المحجة البیضاء. [۴۰]. هوشنگی، حسین (1393). دانشنامۀ جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی. [41]. Chaudhary, Mohammad Akram (1987).ʻAbu Hilal Al-'Askari's views on synonymyʼ, Islamic Studies 26, 3, pp. 247-252. [42]. Darwin, Charls (1859). On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life, New York: Appleton and Company. [43]. Dobzhansky, Theodosius (1973). ‘Nothing in biology makes sense except in the light of evolution’, American Biology Teacher, n.35, 125-129. [44]. Fisher, R.A. (2003). The Genetical Theory of Natural Selection: A Complete Variorum Edition, London, OXFORD University press. [45]. Franklin, Natalie R; Habgood, Phillip J. (2007). ‘Modern Human Behaviour and Pleistocene Sahul in Review’, Australian Archaeology, 65, pp.1-16. [46]. Jaffer, Tariq (2014).’Fakhr al-Dīn al-Rāzī on the Soul (al-nafs) and Spirit (al-rūḥ): An Investigation into the Eclectic Ideas of Mafātīḥ al-ghayb’, Journal of Qur’anic Studies, v.16, 1, pp.93–119. [47]. McCollister, Betty (1989).Voices for evolution,United States of America, Berkeley, National Center for Science Education. [48]. Mokhtar Umar, Ahmad (2000). ‘Complete and Near Synonymy in the Holy Qur’an’, Journal of Qur'anic Studies, v.2, 1, pp.182-198. [49]. Rampino, Michael R., Stephen Self (1992). ‘Volcanic winter and accelerated glaciation following the Toba super-eruption’, Nature, v. 359, issue 6390, pp. 50-52. [50]. Williams, Martin (2012). ‘The ~73 ka Toba super-eruption and its impact: History of a debate’, Quaternary International, v.258, pp. 19-29. [51]. Zaral, ṢalahAl-Din (2012). ʻApplied Semantics and the Quar’an: Izutsu's methodology as a Case Studyʼ, Journal of Qur'anic Studies, v.14, 1, pp. 200-173.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 829 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 533 |
||