پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,115,484 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,219,635 |
کلیشه سازی در گذار از صفحه آرایی سنتی به چاپ سنگی دوره قاجار | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 4، دوره 24، شماره 2، تیر 1398، صفحه 37-46 اصل مقاله (15.29 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2019.251050.665871 | ||
| نویسنده | ||
| عفت السادات افضل طوسی* | ||
| عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا | ||
| چکیده | ||
| دوران قاجار، مصادف با نفوذ فرهنگ وهنر و ساختههای صنعت غرب در ایران است . برخی از این اتفاقات، به دنبال تبادلات سیاسی و ورود اختراعات و صنایع جدید نظیر دستگاههای چاپ، دوربین عکاسی و... تاثیر به سزایی بر هنر سنتی ایران گذاشت. کلیشهسازی، از شیوههای رایج حاکمان در جهت یکدست سازی فرهنگی و حفظ همبستگی است. این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی و با مقایسه دو سند دوره قاجار -یکی دستنویس و دیگری چاپ سنگی- که هر دو مربوط به دههی اول قرن چهاردهم هجری است، دستاوردهای جدید صفحهآرایی با توجه به کتابآرایی سنتی را مورد سوال و تحلیل قرار داده و کلیشهسازی دوره قاجار را که برگرفته از فرهنگ ملی و سیاستگذاریهای حکومتی بود، بهویژه درکلیشههای تصویری بررسی میکند. از نتایج این تحقیق آنست که؛ با توجه به تاثیرات چاپ سنگی، یکی از دستاوردهای صفحهآرایی این دوران، کلیشهسازی و ارائهی الگوهای تصویری مبتنی بر حافظه فرهنگی و علایق مردم و سلیقههای سیاسی و حکومتی است. این کلیشهها، برداشتی از سمبلهای ملی و باستانی و نُسَخ دستنویس هستند که با شکل کارکردی جدید، توسط هنرمندان و دست اندرکاران چاپ سنگی، به دوران معاصر انتقال یافت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| : قاجار؛ کتاب آرایی؛ چاپ سنگی؛ نسخه دستنویس؛ کلیشه سازی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Stereotype from manuscript to lithography in Qajar period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Effatolsadat Afzaltousi | ||
| چکیده [English] | ||
| Qajar era coincided with influence of west culture, art and industrial inventions to Iran. Some of these events derived from political exchanges, and inlet of new inventions and industries like printing devices, photography camera etc. and brought a considerable effect on Iranian traditional art. Lithography devices entered Iran after lead printing and was among industries that transferred the book designing practices to new emerging printing industry and changed it. In this paper, we try to compare two documents from Qajar era. One manuscript, and another lithography oeuvre and both are related to first decade of 20th century, layout practices in the transition from manual version to lithographic version are discussed. The author assumes that the artists involved in the printing at Qajar era, in addition to transition from layout traditions of manual versions, they transferred the image interests and Qajar ornaments to lithographic printing. The most important achievement of this era is stereotype of the idea and political goals and interest to symbolic images. Therefore Lithography had effected on the Qajar layout meanwhile by making stereotype from manuscript and traditional bookmaking too. The ornamentations of flower, leaves and arabesque designs, and images of crown, king, angel and geometrical divisions common in manuscripts and some written ornaments such as stamp assumed in the form of image stereotype in lithographic books and emerged in governmental documents by prevalence of lithography. These stereotypes have their origin in ancient era and old convictions and turned into symbol of culture and Iran history in Qajar era. In this paper, layout patterns and its ornaments have been analyzed in the transition from manual version which led to production of Qajar image stereotypes. This research is carried out in comparative and analytical methods, on the remained and available documents from the Qajar Age, with purpose of understanding the changes of Book Layout Principals, the changes which had been made on traditional methods since the Qajar age until contemporary age. For Understanding the method and style of design and Layout in Qajar era, from traditional style in transition to the contemporary time , by Studying Two Qajar era Documents by Approach of Influence of Printing on Traditional Layout and Establishing Image Stereotype. Given the influences of lithography, it seems that one of the achievements of layout design in this era is creating clichés and symbolic figurative templates that represent people and political and governmental interests and taste and transferred them to contemporary age. A lots of ornaments have been taken from manuscripts such as panels and borders and some of them depended to calligraphy art .Almost clichés was effected from Sasanian period with concepts of power, for example Crown of kings, another of them pointed to power of God like angels or sun . The most achievement of stereotyping in Qajar makes connection within culture and politics in the other hand within Government and people, with effect from lithography publication. In this way lithograph had great effect to nationality as a intermediary of culture of pass time. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qajar, Book layout design, lithography, Manuscript, stereotyping | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب (1396)، رقم مسجع: علل و رویکر مذهبی - اجتماعی آن، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 22، شماره 2، صص1-8 . احتشامی، محسن (1383)، مهرهایی از جنس عشق، کتاب خورشید، تهران . فریه، دبلیو (1374)، دربارۀ هنر های ایران، ترجمه پرویز مرزبان، انتشارات فرزان روز، تهران. دهخدا، علی اکبر (1373)، لغت نامه دهخدا، چاپ اول از دورة جدید، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. رفیق، احمد (1384)، چاپ سنگی، فصلنامه کتابداری، شماره 30، صص 133-143. خسروی، فریبرز(1385)، دایرهالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی جلد دوم، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران. چادگانی پور، اعظم (1388)، حاشیه و حاشیهنویسیها در کتابهای چاپ سنگی دوره قاجار، کتاب ماه هنر، مهرماه، صص 50-54. صادقی فسایی، سهیلا و کریمی، شیوا (1384)، کلیشههای جنسیتی سریالهای تلویزیونی ایرانی (سال1383)، فصلنامه پژوهش زنان، دوره3، شماره3، صص59-89. کنوبلاخ، هوبرت (1390)، مبانی جامعهشناسی معرفت، ترجمه کرامتاله راسخ، نشر نی، تهران. کوکلان، شیوا (1379)، ویژگیهای فنی کتابهای چاپ سنگی دوران ناصری، نامه بهارستان، سال اول، شماره اول، صص 19-34. شگلوا، الیمپیاداپاولونا (1388)، تاریخ چاپ سنگی در ایران، ترجمه: پ. منزوی، معین، تهران. گیرشمن، رومن (1390)، هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی، ترجمه بهرام فرهوشی، چاپ سوم، شرکت انتشارات علمی وفرهنگی، تهران. کلاه کج، منصور و ناجی، ماهان (1389)، بررسی چگونگی بازنمایی آثار چاپ سنگی دوره قاجار در گرافیک معاصر ایران،نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، سال سوم، شماره 6، صص57-78. شهرستانی، سید حسن (1381)، جلوههای هنر ایرانی، انتشارات سازمان اسناد ملی، تهران. نیر نوری، حمید (1344)، تاریخچه بیرق ایران، انتشارات مطالعات وتحقیقات اجتماعی، تهران. مارزلف، اولریش (1390)، تصویرسازی داستانی در کتابهای چاپ سنگی، ترجمهی شهروز مهاجر، چاپ دوم، نشر نظر، تهران. منشی قمی، احمد (1366)، گلستان هنر، به تصحیح احمد سهیلی خوانساری، چاپ سوم، کتابخانهی منوچهری، تهران . مگز، فلیپ بی (1384)، تاریخ طراحی گرافیک، ترجمهی نظام الدین نوری ناهید فراست، سمت، تهران. مسعودی، اکرم (1379)، تاریخچه چاپ سنگی در ایران، نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، دوره 32، شماره35، صص61-75. مهدیزاده، سید محمد (1387)، رسانه و بازنمایی، چاپ اول، دفتر مطالعات و توسعه رسانهها، تهران. موسوی بجنوردی، کاظم (1385)، ایران تاریخ، فرهنگ، هنر، چاپ اول، سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، تهران. ورنویت، استفان (1383)، گرایش به غرب، ترجمه پیام بهتاش، نشر کار رنگ، تهران. هاشمی دهکردی، حسن ( 1363 )، چاپ سنگی حیات تازهای در کتابت، فصلنامه هنر، شماره7، صص 90 - 1. یار شاطر، احسان (1384)، خوشنویسی، ازسیری مقالات دانشنامهی ایرانیکا، ترجمۀ پیمان متین، موسسه انتشارات امیرکبیر، تهران.
Raby, Julian (1999), Qujar portrate, L.b.Tauris Publisher, New York.
Albukhary, Seyed Mohammad & Shahrestani, Seyed Hassan (2001), The Sacred Art of Marriage, Islamic Arts Museum Malaysian, Kuala Lumpur. Rosamond E. Mack (2001), Bazaar to Piazza, University of California press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 960 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,055 |
||