تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,479 |
تعداد مقالات | 70,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,004,536 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,236,448 |
بررسی تأثیر داراییهای معیشتی بر مشارکت کشاورزان در مدیریت منابع آب کشاورزی (مورد مطالعه: تشکلهای آببَران استان لرستان) | ||
توسعه محلی (روستائی-شهری) | ||
مقاله 6، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 20، خرداد 1398، صفحه 125-146 اصل مقاله (680.79 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrd.2019.74457 | ||
نویسندگان | ||
کریم نادری مهدیی* 1؛ فاطمه سپهوند2؛ سعید غلامرضایی3 | ||
1دانشیار گروه آموزشی ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا | ||
2دانشجوی دکتریگروه آموزشی ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا | ||
3استادیار گروه توسعه روستایی دانشگاه لرستان. | ||
چکیده | ||
هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر داراییهای معیشتی بر مشارکت کشاورزان در تشکلهای آببَران استان لرستان است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی است و اطلاعات موردِنیاز از طریق پیمایش بهدستآمده است. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ کلیه ﮐﺸﺎورزان عضو تشکلهای آببَران در سطح استان لرستان بودند و ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از فرمول کوکران 265 ﻧﻔﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ. ابزار تحقیق پرسشنامه محققساخته بوده است که علاوه بر سؤالات زمینهای، سؤالات مرتبط با میزان مشارکت کشاورزان در تشکلهای آببَران و نیز سؤالات مرتبط با داراییهای معیشتی کشاورزان بر اساس چارچوب معیشتِ پایدار توسعهدادهشده توسط دپارتمان توسعۀ بینالملل را در برداشت. روایی پرسشنامه توسط کارشناسان و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ به تأیید رسید و دادههای کسبشده توسط نرمافزار SPSS23 و با آزمونهای رگرسیون، همبستگی و تحلیل واریانس یکطرفه موردِتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان مشارکت کشاورزان در تشکلهای آببَران در حد خوب (با میانگین 66/3 از 5 امتیاز) بوده است و همچنین نتایج مرتبط با سنجش سطح داراییهای معیشتی کشاورزان نشان داد داراییهای طبیعی، داراییهای فیزیکی، داراییهای انسانی، داراییهای مالی و داراییهای اجتماعی به ترتیب بیشترین داراییهای کشاورزان در منطقه موردِمطالعه بودهاند. سایر نتایج نشان داد که این پنج سرمایه جمعاً توانستند 7/70 درصد از واریانس متغیر مشارکت را تبیین کنند و مؤثرترین متغیر در پیشبینی میزان مشارکت کشاورزان، داراییهای انسانی است. همچنین مشخص شد که کشاورزان روستاهایی که سطح داراییهای معیشتی کل در آنها کمتر بوده است، از سطح مشارکت کمتری نیز برخوردار بودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
تشکلهای آببَران؛ داراییهای معیشتی؛ مدیریت منابع آب؛ استان لرستان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Effect of Livelihood Assets on Farmer Participation in Agricultural Water Resources Management (WUAs in Lorestan Province) | ||
نویسندگان [English] | ||
Karim Naderi Mahdei1؛ Fatemeh Sepahvand2؛ Saeed Gholamrezai3 | ||
1Associate Professor, Bu-Ali Sina University | ||
2PhD student, Bu-Ali Sina University | ||
3Assistant Professor, Lorestan University | ||
چکیده [English] | ||
The main goal of this research was to investigate the effect of livelihood assets on farmers' participation in WUAs of Lorestan province. This is an applied research. The statistical population of this research was all farmers of WUAs members of Lorestan province (N = 1978) and sample size using Cochran formula 265 people were estimated. The research tool was a researcher-made questionnaire. Questions related to the participation of farmers in WUAs and to the Livelihoods assets of farmers based on the model of Department for International Development (DFID). The validity of the questionnaire was confirmed by the panel of experts and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha the data processed by SPSS23 software by using multiple regression, correlation and one way ANOVA. The results showed that these livelihood assets can explained 70.7 percent of the variance of the participatory variable. The most effective variable in predicting farmer participation rate was human capital. It was also revealed that farmers who have had less livelihoods assets, they also had a lower level of participation. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
WUAs, Livelihoods Assets, Participation, Water Resources Management, Lorestan Province | ||
مراجع | ||
ابراهیمی، پیام. سلیمی کوچی، جمیله ( 1396). نقش دانش بومی در توسعهی پایدار منابع آبوخاک روستایی (مطالعه موردی: روستای قصاب ذالکان شهرستان بابل). علوم و مهندسی آبخیزداری ایران.11 (39). صص39-48 اخوان، فرزانه،حسینی، سید محمود. چیذری، محمد (1391). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اعضای تعاونی آببران در مدیریت منابع آب کشاورزی استان قزوین. تعاون و کشاورزی، 23 (11).صص117-135 اعظمی، موسی. امین هاشمی، ناهید (1396). تحلیل تأثیرات شرکتهای کشت و صنعت بر سرمایههای خانوارهای کارگران شاغل با رویکرد معیشت پایدار)موردمطالعه: کشتوصنعتِ میانآب خوزستان .(فصلنامه پژوهشهای روستایی.8 (4).صص591-606 پاکنیا، فرهاد. محمودی کرمجوان، جواد (1395). تحلیل مؤلفههای سرمایه اجتماعی و گرایش کشاورزان به مشارکت در حل بحران دریاچه ارومیه .سومین اجلاس بینالمللی توسعه پایدار، راهکارها و چالشها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیطزیست و گردشگری. پرهیزکاری، ابوذر. مظفری، محمدمهدی. حسینی خدادادی، مهدی، پرهیزکاری، رویا (1395). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت کشاورزان حوزه آبخیز شاهرود(استان قزوین)در بهکارگیری عملیات حفاظت آبوخاک با کاربرد الگوی لاجیت چندگزینهای. پژوهشنامهمدیریتحوزهآبخیز. 7 (13).صص241-253 حسینی، ابولفضل. پناهی، فاطمه. داغستانی، مریم (1394). شناسایی عوامل مؤثر بر سطح مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، استان بوشهر. مجلهپژوهشهایترویجوآموزش کشاورزی، 8 (2). صص71-85 جعفر نژاد، پ. برادران، م. خسروی پور، ب. فروزانی،م ( 1393). شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت بهینه منابع آب با تأکید بر نقش شرکتهای آب بران از دیدگاه کشاورزان. پایاننامه کارشناس ارشد رشته ترویج و آموزش کشاورزی. دانشگاه ورامین. خوزستان. ﺣﯿﺪﺭﯼ ﺳﺎﺭﺑﺎﻥ، ﻭکیل. ﻋﺒﺪﭘﻮﺭ،علیرضا (1398). عوامل بهبود معیشت پایدار از دیدگاه ساکنان محلی. مطالعه موردی: شهرستان اردبیل.تحقیقات کاربردی علوم جغرافیا. شماره54. صص23-46. خسرویپور، بهمن. ایزدیپور، حامد (1397). نقش ترویج و آموزش کشاورزی در مدیریت و حکمرانی خوب منابع آب با تأکید بر مشارکتهای مردمی.چهارمین اجلاس بینالمللی یافتههای نوین در علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیطزیست.صص1-8 دربان آستانه، علیرضا. مطیعی لنگرودی، سیدحسن. قاسمی،فرزانه (1397). شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر معیشت پایدار کشاورزان )موردمطالعه: شهرستان شازند.( فصلنامه پژوهشهای روستایی.9 (2).صص 334-327 سپهوند، فاطمه (1395). واکاوی موانع مدیریت مشارکتی منابع آب( موردمطالعه: تشکلهای آببَران استان لرستان). پایاننامه کارشناس ارشد. دانشگاه لرستان.صص1-70 طاهرآبادی، فاِئزه. معتمد، محمد کریم. خالدیان، محمد رضا (1395). تحلیل موانع و مشکلات مدیریت آب کشاورزی در دستیابی به توسعه پایدار. مورد: شهرستان کنگاور و صحنه استان کرمانشاه. اقتصاد فضا و توسعه روستایی.3 (17).صص 70-57. عزیزی خالخیلی، طاهره (1397). مشارکت کشاورزان در مدیریت آبیاری: چالشها و فرصتها. همایش ملی راهبردهای مدیریت منابع آب و چالش های زیست محیطی.صص1-10 عزیزی خالخیلی، طاهره. زمانی، غلامحسین (1388). رهیافت مدیریت مشارکت آبیاری: مبانی روانشناختی انگیزشی و موانع موجود. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. 40(1). صص138-129. کشاورزی، وحید. معاضدی، امین (1390). مشارکت کشاورزان و استفادهکنندگان آب کشاورزی در مدیریت مشارکتی منابع آب زیرزمینی. همایش بین المللی تجربیات سنتی درزمینۀ مشارکت جامعه در مدیریت منابع آب. صص1-9 محمد جانی ، اسماعیل. یزدانیان ، نازنین( 1393). تحلیل وضعیت بحران آب در کشور و الزامات مدیریت آن . فصلنامهروند. (65) 21.صص117-144 محمدی، سیده زهره. خسروی پور، بهمن (1395). تشکلهای آببران و مدیریت بهرهبرداری از آب. اولین همایش ملی مدیریت آب با رویکرد مصرف بهینه در بخش کشاورزی. همدان.صص1-7 مرادی سراب، مینا (1397).عوامل مؤثر در مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی بهمنظور توسعه کشاورزی. اولین اجلاس ملی توسعه پایدار در علوم کشاورزی و منابع طبیعی با محوریت فرهنگ زیستمحیطی.صص1-9 موحدی، رضا. طالبی، بهاره. هدایتی نیا، سعید (1397). راهکارهای مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی ایران. همایش ملی راهبردهای مدیریت منابع آب و چالشهای زیستمحیطی.صص1-11 مولاننژاد، لقمان. یعقوبی، جعفر ( 1395). ضرورت مشارکت کشاورزان در مدیریت منابع آب در اطراف حوضههای آبریز. سومین همایش یافتههای نوین در محیطزیست و اکوسیستمهای کشاورزی.صصص1-13 مولاننژاد، لقمان یعقوبی، جعفر. خضر لو، بهروز (1395). عوامل مؤثر بر ترغیب کشاورزان به مشارکت در برنامههای مدیریت آب و آبخیزداری در شهرستان میاندوآب.یازدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران.صص1-8 ناصری، ابولفضل. عباسی، فریبرز. اکبری، مهدی (1396). برآورد آب مصرفی در بخش کشاورزی به روش بیلان آب. مجله تحقیقات مهندسی سازههای آبی. (68)18 .صص32-17. نصرآبادی، حمید. حیاتی، داریوش (1393). ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ مؤثر ﺑﺮ ﻣﺸﺎرﮐﺖ بهرهبرداران در ﺗﻮﺳﻌﻪ شبکههای ﻓﺮﻋﯽ آﺑﯿﺎری و زﻫﮑﺸﯽ در ﺣﻮﺿﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮژان ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر. ﻧﺸﺮﯾﻪ ﭘﮋوﻫﺶ آب در ﮐﺸﺎورزی. 28 (4).صص725-735 نیازی شهرکی ،صفدر (1395). بررسی وضعیت منابع آب جمهوری اسلامی ایران در پنج سال آینده، موسسه افق آیندهپژوهی راهبردی ، 36 ولی زاده، ناصر. بیژنی، مسعود. عباسی، عنایت (1396). تحلیل روانشناسی محیطزیستی رفتار مشارکتگرایانه کشاورزان در حفاظت از آب در حوزه آبریز دریاچه ارومیه. تحقیقات منابع آب ایران.13 (4).صص17-27 ویسی، فرزاد. صدیق قربانی، محمد. داستوار، عدنان (1396). تحلیل اثر بازارچههایمرزی بر معیشت پایدار پسکرانههای روستایی )موردمطالعه: بخش خاومیرآباد شهرستان مریوان(. فصلنامه پژوهشهای روستایی.8(3).صص 518-535 Anderson, J. R. (2002). Risk management in rural development. Washington, the World Bank.
Berglund, E. Z. (2015) Using agent-based modeling for water resources planning and management. Journal of Water Resources Planning and Management, 141(11). Doi: 10.1061/ (ASCE) WR.1943-5452.0000544.pp1-17
Bernier, Quinn. Sultana, Parvin. ReidBell, Andrew. Ringler, Claudia. (2015). Water management and livelihood choices in southwestern Bangladesh. Journal of Rural Studies. 45, 134-145
Chun Ding, CD. Ghsh, S. (2017).Sustainable Water Management -A Strategy for Maintaining Water Resources .Elsevier.pp91-103
Department for International Development (DFID). (2001). Sustainable livelihoods guidance sheet. London: Department for International Development.pp1-10
Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). (2012). Agricultural Development Economies Division Food and Agriculture Organization Of united Nation, ESA Working Paper. NO12.3
Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) (2009). The livehood assessment tool-kit: Analysing and responding to the impact of disasterson the livelihoods of people. http://www.fao.org/emergencies/resources.
Gholamrezai, Saeed. Sepahvand, Fatemeh. (2017). Farmers’ participation in Water User Association in western Iran. Development section of land reclamation and environmental engineering in agriculture, Journal of water and land .No. 35 (x–xii): 49–56Gouda, Dalia M. (2016) .Social Capital and Local Water Management in Egypt. The American University in Cairo Press; 1st Edition.p280 Hadizadeh, Faramarz. .Allahyaria, Mohammad S. .Damalasb, Christos A. Yazdani, Mohammad Reza. . (2018). Integrated management of agricultural water resources among paddy farmers in northern Iran. Agricultural Water Management. Volume 200, Pages 19-26
Hassabou, A. H. M. & E- oafy, I. K. (2007). Assessment indicators for water users associations in Egyt, Official publication of the European water association (EWA).pp1-13
Huitema, D. Mostert, E., Egas, W., Moellenkamp, S., Pahl-Wostl, C., Yalcin, R., (2009).Adaptive water governance: assessing the institutional prescriptions of adaptive (co-) management from a governance perspective and defining a research agenda. Ecol. Soc. 14 (1).pp1-19
Joanna J. Fatch, Emmanuel Manzungu, Collin Mabiza. Problematising and conceptualizing.(2010) local participation in transboundary water resources management: The case of Limpopo river basin in Zimbabwe.Original Research Article Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, Volume 35, Issues 13–14, 2010, Pages 838-847
Madani, K., AghaKouchak, A. and Mirchi, A. (2016) Iran’s socio-economic drought: Challenges of a water-bankrupt nation. IRANIAN STUDIES, 49(6),pp 997-1016.
Morse, S., McNamara, N., & Acholo, M., (2009). Sustainable livelihood approach: A critical analysis of theory and practice. The University of Reading, Geographical Paper, 189, 3-15.
Qiao, G., Zhao, L. and Klein, K. K. (2009), Water user associations Inner Mongolia: Factor that influence farmers to join, Agricultural Water Management 96: pp 822- 830.
Sepahvand, Fatemeh. Gholamrezai, Saeed. Rahimian, Mehdi. (2018). Solutions for increasing the farmers’ participation in the water users association (WUA) of lorestan province .international journal of agricultural management and development. 9(3).pp261-271
Sheikh, Muhammad Javed. Redzuan, Ma‟rof B. Samah, Asnarulkhadi Abu. Ahmad, Nobaya. (2014). Factors Influencing Farmers’ Participation in Water Management: A Community Development Perspective. Journal Of Humanities And Social Science (IOSR-JHSS) 19(11), Ver. I, PP 59-63
Shen, Fujun. (2008). Tourism and sustainable livelihoods approach: Application within the Chinese context. (Doctoral dissertation), Lincoln university.
Uysal ö. Atis k.e. (2010). Assessing the performance of participatory irrigation management over time: A case study from Turkey. Agricultural Water Management. Vol. 97(7) p. 1017–1025. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 553 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 476 |