پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,488 |
| تعداد مقالات | 70,078 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,081,539 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,316,557 |
کاربست شگردهای علم معانی در شعر فارسی و عربی (مطالعۀ موردی مضمون اندرز در شعر نیما یوشیج و نازک‌الملائکه) | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 6، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، بهمن 1398، صفحه 99-118 اصل مقاله (264.46 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2020.74939 | ||
| نویسندگان | ||
| نجمه دری* 1؛ ناصر نیکوبخت2؛ فرامرز میرزایی3؛ فیروز اسعد4 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 4دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| در شعر فارسی و عربی ـ اعمّ از کلاسیک و نوـ کاربرد علوم بلاغی برای ابلاغ مفاهیم و معانی مورد نظر شاعر بسیار ملموس و محسوس است؛ زیرا آنچه باعث ادبیت و شعریت یک متن می‌شود، بیشتر جنبه‌های بلاغی متن است. نیما و نازک‌الملائکه به عنوان بنیانگذاران شعر آزاد در ادب فارسی و عربی، از عناصر بلاغی برای برجسته‌سازی مضمون و تأثیرگذاری بیشتر بهره برده‌اند. این دو شاعر گاهی به مناسبت، در اشعار خود از دَرِ پند و اندرز درآمده‌اند و مردم روزگار خود را در پاره‌ای مسائل نصیحت کرده‌اند. این مقاله به چگونگی کاربست علم معانی در ایجاد مضمون پند و اندرز می‌پردازد و اشعار این دو شاعر را به روش توصیفی‌ـ تحلیلی در حوزۀ کاربرد بلاغت و در مضمون اندرز مطالعه کر‌ده‌است. از مهم‌ترین عناصر بلاغی مؤثر در بیان مضامین اجتماعی پند و اندرز، عناصر علم معانی است؛ از جمله: توجه به جملات انشائی، جملات خبری، احوال مسندٌإلیه، احوال مسند و اطناب. در این پژوهش، دریافتیم که هر دو از مسندٌإلیه عام و برجسته‌سازی مسند برای بیان غرض پند و اندرز استفاده کرده‌اند. در باب مخاطب نیز آنچه بیشتر مورد نظر آن‌هاست، بیان گزارۀ خبری است که مخاطب باید آن را دریابد و نه انتخاب نوع مخاطب یا انواع خطاب... . البته در کاربرد عناصر بلاغی بین این دو شاعر تفاوت‌هایی وجود دارد؛ برای مثال: اطناب در شعر نیما با تکرار مفهوم جملات و با آوردن تمثیل و استعاره شکل می‌گیرد، اما در شعر نازک‌الملائکه با تکرار فعل امر و نهی همراه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلاغت؛ علم معانی؛ پند و اندرز؛ نیما یوشیج؛ نازک‌الملائکه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of the Use of Semantics in Persian and Arabic Poetry Based on the Theme of Sermon in the Poetry of Nima Yooshij and Nazik al-Malaika | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Najmeh Dorri1؛ Naser Nikubakht2؛ Faramarz Mirzayi3؛ Fairouz Assad4 | ||
| 1Associate Professor of Persian Language and Literature Tehran University of Tarbeat of Modares | ||
| 2Professor of Persian Language and Literature Tarbeat of Modares | ||
| 3Professor of Arab Language and Literature University of Tarbeat of Modares | ||
| 4Ph.D. Candidate of Persian Language and Literature, University of Tarbeat of Modares | ||
| چکیده [English] | ||
| In Persian and Arabic poetry, both classical and modern, the use of rhetoric to communicate the concepts and meanings applied by the poet is very tangible, because what makes a text literary and poetic is its rhetorical aspects. Nima Yooshij and Nazik al-Malaika, as the founders of free-verse poetry in Persian and Arabic literature, used the elements of rhetoric to highlight the themes of their poems and make them more influential. These two poets occasionally gave sermons and advice in their poetry. This article investigates the use of semantics in creating the theme of sermon and advice in the poetry of these two poets. Among the most important elements of rhetoric employed to give sermons, one may point to semantic elements. Drawing comparisons between these two poets, the article demonstrates that both poets highlight the predicate to express their purpose through sermon and advice. Regarding the audience, what is most desirable for them is the expression of the predicative statement that the reader must recognize, not the choice of the type of audience or address. There are, of course, differences in the application of rhetorical elements between these two poets. For instance, Yooshij expands his poems through repeating the concepts of sentences and by using allegories and metaphors, but Malaika does so by the repetition of the imperative sentences. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rhetoric, Semantics, Sermon, Advice, Nima Yooshij, Nazik al-Malaika | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم ابو القاسمی، محسن (1380)، «یسن پنجاه و سه»، فرهنگ زبان‌شناسی، ش 37 و 38، صص 1ـ24. اسلامی ندوشن، محمدعلی (1370)، جام جهان‌بین، تهران، جامی. امرایی، افشین (1389)، «بررسی رومانتیسم در شعر نازک‌الملائکه»، دانشگاه کاشان. ایشانی، طاهره (1389)، «مقایسۀ تطبیقی نمود فقر و تهیدستی در شعر نیما یوشیج و نازک‌الملائکه»، دهخدا، ش 4، صص 119ـ136. پرتوی، اعظم (1393)، عشق در اشعار نازک‌الملائکه و نیما یوشیج، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان. پورنامداریان، تقی (1381)، خانه‌ام ابری است، چ 2 تهران، سروش. الجارم، علی و مصطفی امین (2004)، البلاغة الواضحه، بیروت، المکتبة العلمیة. جاحظ، عمرو بن بحر (1965م.)، الحیوان، شرح عبدالسلام محمد هارون، مصر، مکتبة مصطفی البابی. ـــــــــــــــــــ (1922م.)، البیان و التبیین، شرح علی ابو ملحم، ج 1، چ 2، بیروت، دار و مکتبة هلال. صالح مناع، هاشم (1993م.)، النثر فی العصر الجاهلی، بیروت، دار الفکر العربی. خاطر، محمد عبدالمنعم (2007م.)، دراسة فی شعر نازک الملائکة، مصر، الهیئة المصریة العامة للکتاب. داد، سیما (1385)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، واژه‌نامه مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی و اروپایی، تهران، مروارید. رجائی، محمد خلیل (1392)، معالم البلاغة، چ 4، شیراز، دانشگاه شیراز. رضانژاد، غلامحسین (1367)، اصول علم بلاغت در زبان فارسی، تهران، الزهراء. زرقانی، مهدی (1391)، چشم‌انداز شعر معاصر ایران، تهران، نشر ثالث. سلیمی، علی (1389)، «مطالعۀ تطبیقی واژۀ شب در شعر نیما یوشیج و نارک‌الملائکة»، نشریات ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان،دورۀ جدید، ش 3، صص 157ـ178. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1352)، «انواع ادبی و شعر فارسی»، رشد آموزش ادب فارسی، س 8، ش 32، صص 96ـ119. شمیسا، سیروس (1373)، انواع ادبی، چ 2، تهران، انتشارات فردوس. ــــــــــــــ (1327)، معانی، چ 4، تهران، میترا. صالح مناع، هاشم (1993م.)، النثر فی العصر الجاهلی، بیروت، دار الفکر العربی. طبیبیان، حمید (1392)، برابرهای علوم بلاغت در فارسی و عربی، چ 2، تهران، امیرکبیر. الطلبة، محمد سالم (2008م.)، الحجاج فی البلاغة المعاصرة، بیروت، دار الکتب الجدیدة. علوی مقدم، محمد (1372)، در قلمرو بلاغت، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی. عتیق، عبدالعزیز (2009م.)، علم المعانی، بیروت، دار النهضة. هاشمی، احمد، (1387)، جواهر البلاغه، شرح حسن عرفان، چ 9، قم، نشر بلاغت. فتوحی، رودمعجنی (1385)، بلاغت تصویر، تهران، سخن. فیل، توفیق (1991م.)، بلاغه التراکیب فی علم المعانی، القاهره، مکتبة الأدب. قادری، آزاده (1396)، «واکاوی زیباشناسی و معناشناسی سبک تکرار در چند قصیده از نازک‌الملائکه و نیما یوشیج»، پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت، ش 1، صص 17ـ32. کزازی، میر جلال‌الدّین (1373)، زیباشناسی سخن پارسی (معانی)، چ 3، تهران، کتاب ماد. کیانوش، محمود (1389)، نیما یوشیج و شعر کلاسیک فارسی، تهران، نشر قطره. گندمکار، مهین (1389)، مقایسه مضامین و مفاهیم اجتماعی در اشعار نازک‌الملائکه و نیما یوشیج، پایان‌نامه، دانشگاه تربیت معلم سبزوار، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. نازک‌الملائکه (1986م.)، دیوان نازک‌الملائکه، 2 ج، بیروت، دار العودة. ـــــــــــ (1998م.)، یغیر ألوانه البحر، القاهرة، الهیئة العامة لقصور الثقافة. المراغی، احمد مصطفی (1993م.)، علوم البلاغة، چ 3، بیروت، دار الکتب العلمیة. یوشیج، نیما (1395)، مجموعه اشعار، گردآوری سیروس طاهباز، چ 4، تهران، انتشارات نگاه. هاشمی، سید احمد (1999م.)، جواهر البلاغة، مصر، مکتبة الإیمان. هنریش، بلیت (1999م.)، البلاغة والأسلوبیة، ترجمۀ محمد العمری، مغرب، افریقیا الشرق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 570 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 560 |
||