پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,694 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,005,524 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,685,935 |
درنگی در بایستگی اخذ برائت از بیمار | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 12، دوره 17، شماره 2، تیر 1400، صفحه 629-655 اصل مقاله (666.86 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2020.296074.1008698 | ||
| نویسندگان | ||
| اردوان ارژنگ* 1؛ سید مهدی جوکار2 | ||
| 1دانشیار، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران | ||
| 2استادیار، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران | ||
| چکیده | ||
| نگاهی گذرا به تنوع و افزایش خطای پزشکی لزوم تعیین روش‌های جبران خسارات، به‌نحو عادلانه، متناسب با شرایط جامعه را ناگزیر می‌نماید. در این مهم بررسی‌های فقهی و حقوقی در تعیین جبران‌کنندۀ خسارت، بسیار جدی است. امر تعیین‌کننده در این موضوع، ضمان یا عدم ضمان پزشک است. از عواملی که می‌تواند یکی از این آثار را داشته باشد، گرفتن برائت از بیمار است. این مسئله با عناوینی چون شرط عدم ضمان و شرط عدم مسئولیت نیز بیان می‌شود. براساس یک دیدگاه، اخذ برائت از بیمار به‌منظور عدم ضمان پزشک، لازم است انگاره‌ای دیگر صرفِ رضایت بیمار به معالجه توسط پزشک را برای عدم ضمان کافی دانسته و اخذ برائت را نه‌تنها ضروری ندانسته، بلکه آن را برخوردار از پشتیبانی ادلۀ فقهی و توجیهات حقوقی نمی‌داند. اجرا و تحقق نظریۀ اول و به‌تبع آن ضامن ندانستن پزشک، سبب افزایش آمار خطاهای پزشکی و تلفات افزون‌تر است. علاوه‌بر این، رأی به صحت این برائت، که در واقع گونه‌ای از شرط عدم مسئولیت است، پیامدهایی دارد. تحقق انگارۀ دوم در عمل، صلاح بیمار و پزشک را بهتر تأمین می‌کند. این نظر اگرچه آرای مشهور فقها را به‌همراه ندارد، مستند به نظر برخی چون ابن‌ادریس است. مدعای کانونی و ایدۀ محوری این جستار، تبیین و مدلل نمودن عدم لزوم اخذ برائت از بیمار در کسوت نادرستی شرط عدم مسئولیت، با نگاهی نو به ابعاد فقهی و حقوقی مسئولیت پزشک و با تقریر و صورت‌بندی دیگرگونه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اذن؛ برائت؛ خطای پزشکی؛ رضایت؛ شرط عدم مسئولیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reflection on the Necessity of the Obtaining Letter of Innocence from the Patient | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ardavan Arzhang1؛ Seyyed Mahdi Jokar2 | ||
| 1Associate Professor, Faculty of Theology, Meybod University, Meybod, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Faculty of Humanities, Yasouj University, Yasouj, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| A brief look at the variation and magnitude of medical errors necessitates that compensatory ways be determined equitably and appropriate to the situations of the society. In this regard, jurisprudential and legal inquiries to determine the compensator for damages is very essential. The crucial matter in this regard is the doctor's guarantee or non-guarantee. One factor that might have such effect is obtaining letter of innocence from the patient, which has also been known as non-guarantee, or non-liability. According to a view, it is necessary to obtain letter of innocence from the patient for not guaranteeing a physician. Other views consider that the mere consent of a patient to receive medical treatment by the physician is sufficient for not being a guarantee. They not only consider that it is necessary to obtain letter of innocence from the patient but also maintain that there is no jurisprudential arguments and legal support for that. The implementation of the first view and consequently not guaranteeing the physician boosts the number of medical errors and further fatalities. Moreover, establishing the validity of such an innocence, which is, in fact, a condition of non-liability, has consequences. Realization of the other view provides the best for both the patient and the physician. Although famous jurists have not decreed on the recent opinion, it has documented based on the opinion of some scholars such as Ibn Idris. The central claim and idea of the current inquiry are to clarify and justify the lack of necessity to obtain letter of innocence from a patient in the context of inaccuracy of the condition of non-liability with a new look at jurisprudential and legal dimensions of the physician's responsibility in a different statement and configuration. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Consent, Permission, Innocence, Medical Error, Non-Liability Condition | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب، الطبعه الثالثه، بیروت: دار صادرو. 2. اردبیلی(محقق)، احمد (1416ق). مجمع الفائده‌و البرهان، قم: موسسۀ النشرالاسلامی. 3. امامی، سید حسن (1374). حقوق مدنی، چ پانزدهم، تهران: اسلامیه. 4. انصاری، مرتضی بن محمدامین (1411ق). المکاسب، چ اول، قم: دارالذخائر. 5. انصاری، مسعود؛ طاهری، محمدعلی (1384). دانشنامۀ حقوق خصوصی، چ اول، تهران: محراب فکر. 6. پوراسماعیلی، علیرضا (1389). «بررسی مفاهیم اذن، رضایت و برائت و تأثیر آنها در مسئولیت پزشک»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال دوم، ش 2.صص53-70 7. جعفری تبار، حسن (1377). «از آستین طبیبان، قولی در مسئولیت مدنی پزشکان»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران، دوره41، ص 86-55. 8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1380). فلسفۀ حقوق مدنی، تهران: گنج دانش. 9. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1390). ترمینولوژی حقوق، چ بیست‌وسوم، تهران: گنج دانش. 10. حر عاملی، محمد بن حسن. (1409ق)و وسائل الشیعه، چ اول، قم: آل‌البیت(ع). 11. حسینی شیرازی، سید محمد (1409ق). الفقه، بیروت: دارالعلوم. 12. حلی، ابن ادریس (1411ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: النشر الاسلامی. 13. حلّی، محقق، جعفر بن حسن (1408ق). شرائع، چ دوم، قم: اسماعیلیان. 14. راغب اصفهانی، حسین بن محمد ( 1416ق). مفردات، تحقیق صفوان عدنان، بیروت: دارالقلم. 15. شاهرودی، سید محمود، (1423ق). موسوعه الفقه الاسلامیالطبعه الاولی، قم. 16. شهید ثانی، زین‌الدین ابن علی (1403ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، شرح سید محمد کلانتر، لبنان: دار احیاءالترات العربی. 17. ـــــــــــــــــــــــــــ (1414ق). مسالک‌الافهام فی شرح شرایع‌الاسلام، موسسۀ المعارف الاسلامیه، 18. صفایی، سید حسین (1391). «مبانی مسئولیت مدنی پزشک با نگاهی به قانون جدید مجازات اسلامی»، فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش41، ص156-141. 19. طاهری، حبیب‌الله (1377). «آیا پزشک ضامن است؟»، نامۀ مفید، تابستان 77، ش14، ص 116 – 101. 20. عمید، حسن (1389). فرهنگ عمید، ویرایش عزیزالله علی زاده. چ1. تهران. راه رشد 21. قانون تجارت. 22. قانون مجازات اسلامی1370. 23. قانون مجازات اسلامی139۲. 24. قانون مدنی. 25. کاتوزیان، ناصر (1378). الزام های خارج از قرارداد، ج1، چ دوم، دانشگاه تهران. 26. ــــــــــــــ (1388). قواعد عمومی قراردادها، ج 1، تهران: تهران شرکت انتشار. 27. مراغه‌ای، میر عبدالفتاح (1418ق). العناوین.قم، موسسه النشر الاسلامی. 28. معیری، حسن؛ یحیی فریدی سقزلو؛ سعید بیرودیان؛ افسانه قنبری؛ کورش دل‌پسند(1398)، چالش‌های اخلاقی و حقوقی یک جراح در بیان خطای پزشکی، مجله تاریخ پزشکی, دوره 11 شماره 40، صص 7-18 29. نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهرالکلام، البطعه السادسه، تهران: المکتبه الاسلامیه. 30. هاشمی‌شاهرودی، سید محمود ( 1423ق). کتاب‌الاجاره، قم: مؤسسۀ دائره‌المعارف الفقه الاسلامی، الطبعه‌الاولی. References
1. Ameli, Mohammad Ibn Hasan [Hor e ‘Ameli (1989). Vasayel Alshiea Ela Tahsil Masael Al-Shareia, first edition, Qom, Al-Bayt (AS) .( in Arabic)
2. Amida, Hassan (2010). Amid dictionary, Edited by Azizullah Alizadeh, Tehran. Rah Roshd.(in Persain)
3. Ansari, Massoud; Taheri, Mohammad Ali (2005). Encyclopedia of Private Law, First Edition, Tehran, Mihrab Fekr Publishing.(in Persain)
4. Ansari, Morteza Ibn Mohammad Amin (1991). Al-Makasib, first edition, Qom, Dar al-Zakhair.( in Arabic)
5. Ardabili (mohaghegh), Ahmad (1997). Al-Faida and Al-Burhan Association, Qom, Islamic Publishing Institute.( in Arabic)
6. Emami, Seeyed Hassan (1995). Civil Law, Fifteenth Edition, Tehran: Islamic Publishing.(in Persain)
7. Group of investigators under the supervision of Hashemi Shahroudi SM. Culture of Feqh according to the religion of the Household, Qom: the institution for Islamic Feqh Encyclopedia.( in Arabic)
8. Hali, Ibn Idris (1991). Al-Sarair Al-Hawi for writing Fatwas, Qom, Islamic Publishing.( in Arabic)
9. Halli, mohaghegh, Ja'far ibn Hassan (1998 AH). Sharia, second edition, Qom, Ismailis, .( in Arabic)
10. Hashemi Shahroudi, Seyyed Mahmoud (1423). Book of Rent, Institute of Encyclopedia of Islamic Jurisprudence, First Edition.( in Arabic)
11. Hosseini Shirazi, Seyyed Mohammad (1999). Fiqh, Dar al-Ulum, Beirut.( in Arabic)
12. Ibn Manzoor, Muhammad ibn Makram (2004). Lisan al-Arab, third edition, Beirut, Dar Sader.( in Arabic)
13. Jafari Langroudi, Mohammad Jafar (2001). Philosophy of Civil Law, Tehran, Ganj-e-Danesh.(in Persain)
14. Jafari Langrudi, Mohammad Jafar(2011)). Legal Terminology, 23rd Edition, Tehran, Ganj-e-Danesh.(in Persain)
15. Jafari Tabar, Hassan, (1998). “From Austin Tabiban, A Promise in Physicians' Civil Liability”, Journal of the Faculty of Law, University of Tehran, Vol. 41, pp. 55 -86.(in Persain)
16. Katozian, Nasser (1999). Non-contractual obligations, Vo1. 1. , Second Edition, University of Tehran .(in Persain)
17. Katozian, Nasser (2009). General Rules of Contracts, Tehran, Vol. 1, Tehran Publishing Company.(in Persain)
18. Maraghei, Mir Abdolfattah (1998). Titles, Qom, Islamic Publishing Institute. ( in Arabic)
19. Najafi, Mohammad Hassan (1984). Jawaher al-Kalam, Al-Bata'a al-Sadseh, Tehran, Islamic Library, .( in Arabic)
20. Pourasmaili, Alireza (2010). “A Study of the Concepts of Permission, Satisfaction and Innocence and Their Impact on the Physician's Responsibility”, Studies in Islamic Jurisprudence and Law, Second Year, No. 2.(in Persain)
21. Ragheb Esfahani, Hussein Ibn Mohammad (1996). Articles, research of Safwan Adnan, Beirut, Dar al-Qalam.( in Arabic)
22. Safaei, Seyed Hossein (2012). “Fundamentals of Physician Liability with a Look at the New Islamic Penal Code”, Quarterly Journal of Judicial Law Perspectives, No. 41, pp141-156 1141 - 156.(in Persain)
23. Shahid Thani, Zayn al-Din Ibn Ali (1983). Al-Rawdha al-Bahiyya in Sharh al-Lama'a al-Damashqiyyah, Sharh Sayyid Muhammad Kalantar.( in Arabic)
24. Shahid Thani, Zayn al-Din Ibn Ali (1994). Masalak al-Afham fi Sharh Sharia al-Islam, Institute of Islamic Knowledge.( in Arabic)
25. Taheri, Habibollah (1998). “Is the Doctor a Guarantor”, Mofid Letter, No. 14, pp. 101 - 116.(in Persai(
26. John T. James (2013). “A New Evidence-based Estimate of PatientHarms Associated with Hospital Care”, Journal Patient Safety, Vol.9, pp.122-128.
27. Law of Commerce.
28. Islamic Penal Code 1991.
29. Islamic Penal Code 1392.
30. Civil Law. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 345 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 196 |
||