پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,001,241 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,679,333 |
کارکرد سیاق در فهم آیات متشابه لفظی در محاورۀ خداوند و ابلیس | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 52، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 223-244 اصل مقاله (331.87 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2020.293776.669419 | ||
| نویسندگان | ||
| داود اسماعیلی1؛ اکرم مختاری* 2 | ||
| 1استادیارگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانش آموختۀ کارشناسی ارشد تفسیر، مرکز تخصصی تفسیر حوزۀ اصفهان | ||
| چکیده | ||
| تشابه لفظی و تکرار داستانهای قرآن از جمله مواردی است که میتوان با تأمل بر نقش سیاق به تحلیل آن پرداخت. پژوهش پیشرو با بررسی کارکرد سیاق به تبیین علل تکرار داستان آفرینش در قرآن پرداختهاست. از اینرو با توجه به نقش محوری ابلیس در سورههای اعراف، حجر، اسراء و ص، قرائن پیوستۀ لفظی و غیرلفظی این آیات مورد توجه قرار گرفته است. یافتههای پژوهش، حاکی است که با وجود تکرار برخی عبارات در ظاهر این آیات، داستان در هر سوره در سیاقی متفاوت شکل گرفته؛ بهگونهای که چینش اعجازآمیز عباراتِ به ظاهر مکرر، در راستای آن قابل تحلیل است. در سورۀ اعراف محاورۀ خداوند و ابلیس از شدت و غضب بیشتری نسبت به مورد مشابه آن در سورههای دیگر برخوردار است. در سورۀ حجر سرپیچی ابلیس و در سورۀ ص تکبرورزی وی بروز بیشتری دارد و در سورۀ اسراء قرائن سیاق، از تحقیر آدم توسط ابلیس حکایت دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابلیس؛ سورۀ اسراء؛ سورۀ اعراف؛ سورۀ حجر؛ سورۀ ص؛ سیاق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Function of Context in Understanding the Mutashābih Verbal Verses of the Dialogue between Allah and Iblis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| davod esmaeli1؛ akram mokhtari2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, University of Isfahan, Iran. | ||
| 2MA in Tafsir (Qur’anic Exegesis), Tafsir Specialized Center of Isfahan Seminary, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Verbal Similarities (tashābuh) and repetition in the Qur’anic stories may be studied through the context (sīyāq). The present research through the function of the context explains the reasons behind the repetition of the Qur’anic story of creation. For this purpose, verbal and nonverbal context of the verses referring to Iblis in Surahs 'A'rāf, Ḥijr, 'Isrā', and Ṣād are studied. Findings show that in spite of repetition of some statements, the context of the story in each Surah is different as such the order of apparently repeated statements are considered as miraculous. In Surah 'A'rāf, the dialogue between Allah and Iblis is more fierceful than similar statements in other Surahs. In Surah Ḥijr, disobedience of Iblis and in Surah Ṣād, his arrogance is more emphasized. In Surah 'Isrā', the context shows humiliation of Adam by Iblis. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Context, Iblis, Surah 'A'rāf, Surah Ḥijr, Surah 'Isrā', Surah Ṣād | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم. [2]. آذرنوش، آذرتاش (1388). فرهنگ معاصر عربی- فارسی بر اساس فرهنگ عربی – انگلیسی هانس‌‌ور. تهران، نقش جهان. [3]. آلوسی، سیدمحمودبنعبدالله (1415). روحالمعانی فیالتفسیرالقرآنالعظیم. جلد12، بیروت، دارالکتبالعلمیه، منشورات محمدعلی بیضون. [4]. ابنشهرآشوب، محمدبنعلی (1328). متشابهالقرآن ومختلفه. (؟)، شرکت سهامی طبع کتاب. [5]. ابنعاشور، محمدبنطاهر (؟). التحریر و التنویر؛ تفسیر ابن عاشور. جلد 13، 14، بیروت، مؤسسهالتاریخ. [6]. ابنعطیه اندلسی، عبدالحقبنغالب (1422). المحررالوجیزفیالتفسیرالکتابالعزیز. جلد3، محقق: عبدالسلام عبدالشافی، محمد، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [7]. ابنفارس، احمدبنفارس (؟). معجمالمقاییساللغه. جلد 3، قم، مکتبالاعلامالاسلامیه. [8]. ابنمنظور، محمدبنمکرم (1414). لسانالعرب. جلد 10، بیروت، دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع. [9]. ابوالسعود، محمدبنمحمد (؟). ارشادالعقلالسلیم الی مزایا القرآنالکریم؛تفسیر ابوالسعود. جلد2، 3، بیروت، داراحیاءالتراثالعربی. [10]. ابوحیان اندلسی، محمدبنیوسف (1420). بحرالمحیط فیالتفسیر. مصحح: جمیل، صدقی محمد، جلد 5، بیروت، دارالفکر. [11]. ابوزینه، محمدبنمنصور (2002). الحذف و الذکر فیالمتشابهاللفظی. عمان، جامعهالاردنیه، رساله ماجیستر. [12]. ازهری، محمدبناحمد (1421). تهذیباللغه. جلد1 و 11، بیروت، داراحیاءالتراثالعربی. [13]. الاطرش، عطیه (1997). دراسات فی کتبالمتشابهاللفظی. عمان، الجامعهالاردنیه. [14]. ایزدی مبارکه، کامرن (1376). شروط و آداب تفسیر و مفسر، تهران، امیرکبیر. [15]. بابایی، علیاکبر و دیگران (1381). بررسی مکاتب و روشهای تفسیری. قم، پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه. [16]. بدوی، احمد احمد (1950). من بلاغهالقرآن. قاهره، مطبعه لجنهالبیانالعربی. [17]. برحمون، فاطمه زهره (2017). دلاله المتشابه اللفظی فی السیاقات القرآنیه. الجمهوریه الجزائریه، اطروحه مقدمه لنیل شهاده د.کتوراه فیالادب العربی. [18]. حقی بروسوی، اسماعیلبنمصطفی (؟). تفسیر روح البیان. جلد 3، بیروت، دارالفکر. [19]. الحمداوی رشید (2003). المتشابه اللفظی فیالقرآن و مسالک توجیهه عندابی جعفر بن الزبیر الغرناطی. قاهره، مکتبه اولاد الشیخ التراث. [20]. خامهگر، محمد (1386). ساختارهندسی سورههای قرآن کریم. چاپ: چهارم، تهران، سپهر. [21]. خوری شرتونی، سعید (1392). اقربالمواردفی فصحالعربیه و الشوارد. جلد 1، تهران، اسوه. [22]. راغب اصفهانی، حسینبنمحمد (1374). مفردات الفاظ القرآن. جلد 1، تهران، مرتضوی. [23]. رجبی، محمود (1387). روش تفسیرقرآن. چاپ: پنجم: قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [24]. رشیدرضا، محمد (؟). تفسیرالقرآنالکریم. جلد2، بیروت، دارالمعرفه للطباعه والنشر. [25]. سیوطی،جلالالدین (1414). قطفالازهارفی کشفالاسرار. مصحح: احمد بن محمد الحمادی، جلد 2، قطر، اداره شئونالاسلامیه. [26]. ــــــــــــ و محلی، جلالالدین (1416). تفسیرالجلالین. تحقیق عبدالرحمنبنابیبکر سیوطی، جلد 6، بیروت، مؤسسهالنور للمطبوعات. [27]. السامرایی، فاضل صالح (1418). التعبیرالقرآنی. جلد 2، اردن، دار عمار. [28]. الصدر، محمدباقر (1987). دروس فی علم الاصول. جلد 1، بیروت، انتشارات دارالکتباللبنانی. [29]. طبرسی، فضلبنحسن (1372). مجمعالبیان فی التفسیر القرآن. جلد 23، چاپ: سوم، تهران، انتشارات ناصرخسرو. [30]. طریحی، فخرالدینبنمحمد (1375). مجمعالبحرین. محقق: احمد، حسینی اشکوری، جلد 1، 5، تهران، مرتضوی. [31]. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1383). تفسیرالمیزان. مترجم: محمدباقر موسوی همدانی، جلد 13، چاپ: نوزدهم، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [32]. طوسی، محمدبنحسن(؟). التبیان فیالتفسیرالقرآن. تحقیق: احمد قصیر عاملی، جلد 4، 8، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [33]. طیب، سیدعبدالحسین (1378). اطیبالبیان فیالتفسیرالقرآن. جلد 5، تهران، انتشارات اسلام. [34]. عسکری، حسنبنعبدالله (1400). الفرو ق اللغویه. جلد 1، بیروت، دارالافاق الجدیده. [35]. الغرناطی، ابیجعفراحمدبنابراهیم (1971). ملاک التأویل. جلد 1، بیروت، دارالکتب العلمیه. [36]. فخررازی، محمدبنعمر (1420). مفاتیحالغیب؛ التفسیر الکبیر. جلد 26، چاپ سوم، بیروت، داراحیاءالتراثالعربیه. [37]. فراهیدی، خلیلبناحمد (1409). العین. محقق: مهدی محزومی و ابراهیم سامرایی، جلد 11، قم، نشر هجرت. [38]. فیروزآبادی، محمدبنیعقوب (1952). القاموسالمحیط. چاپ: دوم، قاهره، شرکه مکتبه و مطبعه مصطفیالبابیالحلبی و اولاده. [39]. فیومی، احمدبنمحمدبنعلی (1912). مصباحالمنیر فی غریب الشرح الکبیر للراقی. جلد 2، (؟)، مطبعه الامیریه. [40]. قاسمی، محمدجمالالدین (1418). تفسیر القاسمیالمسمی محاسنالتأویل. تحقیق: محمد باسل عیونالسود، جلد 5، 6، بیروت، دارالکتبالعلمیه، منشورات محمدعلی بیضون. [41]. سیدقطب، ابراهیم حسین (1412). فی ظلالالقرآن. جلد 5، چاپ: هفدهم، قاهره، دارالشروق. [42]. الکرمانی محمودبنحمزه (1418). البرهان فی متشابه القرآن. محقق: احمد عزالدین عبدالله، خلف الله، چاپ دوم، المنصوره، مصر. [43]. محمدقاسمی، حمید (1378). جلوههایی از هنر تصویرآفرینی در قرآن. تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. [44]. مصطفوی، حسن (1430). التحقیق فیالکلماتالقرآنالکریم. جلد 6، 9، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [45]. المطعنی، عبدالعظیم ابراهیم محمد (1413). خصائصالتعبیرالقرآنی وسماتهالبلاغیه. قاهره، مکتبهالوهبیه. [46]. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیرنمونه. جلد 8، 12، 19، تهران، دارالکتبالاسلامیه. [47]. مهدوی راد، محمدعلی (1382). آفاق تفسیر مقالات و مقولاتی در تفسیر پژوهی. تهران، هستینما. [48]. نیشابوری، نظامالدین حسنبنمحمد (1416). تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان. جلد 3، بیروت، دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون. [49]. تابان، جعفر. «نقش سیاق درتفسیرقرآن». دین و سیاست، شمارۀ 15، بهار 87، صص 99-118. [50]. رضایی کرمانی، محمدعلی (1376). «جایگاه سیاق در تفسیر المیزان». فصلنامۀ پژوهشهای قرآنی، شمارۀ 9، صص194ـ205. [51]. کنعانی، سیدحسین (1384). «سیر تحول کاربرد سیاق در تفسیر». فصلنامۀ مشکوه، شمارۀ 87، صص28-43. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 397 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 353 |
||