پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,239 |
| تعداد مقالات | 67,849 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,377,026 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,144,816 |
ساختواژۀ تحلیلی‌پیوندی زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ صرف توزیعی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 7، دوره 11، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 147-172 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2020.304807.666611 | ||
| نویسندگان | ||
| شبنم مجیدی1؛ مهین ناز میردهقان* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در مقالۀ حاضر انگارۀ «صرف توزیعی» به عنوان شالودۀ نظری با هدف تحلیل رده‌شناسی ساختواژی زبان فارسی به کار بسته شده است. بدین‌ترتیب، بر پایۀ یافته‌های نظریۀ صرف توزیعی، گرایش ردۀ ساختواژی زبان فارسی در نمودار دوبعدی آیکنوالد (2007) که بر اساس معیارهای ساپیر (1921) ارائه‌شده، مورد تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش در پی آنیم تا بدانیم: جایگاه زبان فارسی بر روی محور «پیچیدگی درون ساخت‌های دستوری» کجاست؟ و از منظر «شفافیت مرز میان تکواژها»، زبان فارسی در چه ردۀ زبانی می‌گنجد؟ در رسیدن به اهداف پژوهش، پیکرۀ زبانی متنوعی از متون فارسی، مشتمل بر داستان، درسنامه، فیلمنامه و مقاله‌های مختلف زبان فارسی گردآوری شده است. پیکرۀ یادشده، 24 نوع متن گوناگون معاصر را در برمی‌گیرد و از هریک از آنان، 400 واژه به صورت تصادفی در قالب جمله نمونه‌گیری شده، که در مجموع 9600 واژه را شامل می‌شود. نتایج حاصل از پژوهش حاضر، همراه با حصول عدد 1.506 بر مبنای تحلیل داده‌ها با شاخص کمّی گرینبرگ، نمایانگر آن است که در پاسخ به پرسش اول، گرایش زبان فارسی امروز بر اساس معیار «میزان پیچیدگی درون ساخت‌های دستوری واژه‌ها» یا همان معیار «ترکیب‌پذیری واژه‌ها»، به سوی ردۀ زبان‌های «تحلیلی» است. یافتۀ دیگر پژوهش را در پاسخ به پرسش دوم آن می‌توان چنین برشمرد که زبان فارسی بر اساس معیار «شفافیت مرز تکواژها» که نمایانگر راه‌های اتصال تکواژهاست، به ردۀ زبان‌های «پیوندی» گرایش بیشتری دارد. بدین‌ترتیب، گرایش غالب ساخت‌های صرفی‌نحوی زبان فارسی از منظر صرف توزیعی که تفاوت‌های بنیادین در نوع و شمار تکواژها با صرف واژه‌گرا دارد، در ردۀ زبان‌های «تحلیلی‌پیوندی» قرار می‌گیرد. از این‌رو، انگارۀ دستوری صرف توزیعی نیز تأییدکنندۀ تحلیلی‌پیوندی بودن ردۀ ساختواژی زبان فارسی است؛ با این تفاوت که کمتر شدن عدد کمّی به‌دست‌آمده در این پژوهش، نسبت به یافته‌های پژوهشهای پیشین، حاکی از آن است که بر پایۀ تقطیع ساختواژی در صرف توزیعی، ساختواژۀ زبان فارسی به ردۀ زبان‌های تحلیلی گرایش بیشتری دارد و به سوی تحلیلی‌تر شدن می‌رود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صرف توزیعی؛ رده‌شناسی ساختواژی؛ رویکرد کمّی؛ زبان تحلیلی؛ زبان پیوندی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Agglutinative-Analytic Morphology of Persian: A Distributed Morphology Approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shabnam Majidi1؛ Mahinnaz Mirdehghan2 | ||
| 1Ph.D. Candidate of Linguistics, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate Professor Linguistics, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The present research is aimed to analyses the morphological typology of Persian on the basis of the framework of Distributed Morphology (DM). According to the findings of DM, the predominant tendency of Persian's morphological type is defined here on a two-dimensional chart; a chart provided by Aikhenvald (2007) from the conjugation typology of languages, which itself was defined on the basis of the criteria proposed by Sapir. The horizontal axis in this diagram deals with the degree of internal complexity of words and its horizontal axis includes the transparency of morphological boundaries between the morphemes within a grammatical word. Accordingly, the main research questions are to determine: the position of Persian language on the basis of “degree of internal complexity of words”, as well as, its typology on the basis of “border transparency criteria”. To analyses the grammatical structures of Persian, a variety of diverse structures, among different Persian text types, including stories, textbooks, scenarios, and research papers was gathered, which contained a total number of nine thousand and six hundred words. The investigation on the first question on the basis of Greenberg’s quantitative standards illustrates that, by achieving a number of one thousand and five hundred and six words from the above-mentioned index, the orientation of today’s Persian language, according to the “degree of internal complexity of words” or what is called as “word combinability criteria”, is towards “analytic” language type. Considering the second question, the research demonstrates that in view of the “border transparency criteria” for morphemes which indicates ways to connect morphemes, Persian language is more inclined towards “agglutinating” language type. Finally, it can be concluded that based on the findings of DM, the dominant tendency of morphosyntactic structures of Persian is towards “agglutinating-analytic” languages. Therefore, the research findings in considering Persian within the DM framework approves its grouping within agglutinating-analytic language types, though in comparison to the previous studies, the reduction of the statistical results here illustrates the main tendency of Persian's morphological type towards analytic languages and its movement towards becoming more analytic. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| distributed morphology, morphological typology, quantitative approach, analytic language, agglutinating languages | ||
| مراجع | ||
|
آل‌احمد، جلال، (1345). مدیر مدرسه، سازمان کتاب‌های پرستو، چاپ سوم. انوشه، مزدک، (در دست چاپ). صرف در نحو: از کمینه‌گرایی تا صرف توزیعی، تهران،دانشگاه تهران. انوشه، مزدک، (1397). «بازنگری در تصریف زمان گذشته در زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ صرف توزیعی»، جستارهای زبانی، د 9، ش 1 (پیاپی43)، صص 57-80. بیضایی، بهرام، (1380). سگ‌کشی، نشر روشنگران و مطالعات زنان، چاپ اول. پایگاه دادگان زبان فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. پرسپولیس نیوز، هفتم شهریور (1398). «اطلاعیۀ باشگاه پرسپولیس: هواداران برای حمایت از پرسپولیس به ورزشگاه بیایند». ثمره، یدالله، (1369). «تحلیلی بر رده‌شناسی زبان: ویژگی‌های رده‌شناختی زبان فارسی»، مجلۀ زبان‌شناسی، س 7، ش 1، صص 61-80. خبرگزاری تسنیم، دهم شهریور (1398). «مراسم رونمایی از پیراهن تیم اسکواش بانوان مهرسان با حضور مسئولان فدراسیون برگزار شد». خبرگزاری فارس، دهم شهریور (1398). «دانشگاه‌ها به سمت تغییر سرفصل‌های درسی پیش می‌روند» و «جلسۀ نمایندگان آموزشگاه‌های آزاد هنری» و «بازدید سرپرست دفتر آموزش و توسعۀ فعالیت‌های هنری از روند برگزاری آزمون‌های جامع و ادواری». خبرگزاری مهر، دهم شهریور (1398). «بی‌خوابی با افزایش ریسک بیماری قلبی و سکته مرتبط است». دولت‌آبادی، محمود، (1369). روزگار سپری‌شدة مردم سالخورده، کتاب اول، اقلیم باد، نشر چشمه، تهران، چاپ اول. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، (1398). تاریخ 3، ایران و جهان معاصر، پایة دوازدهم، دورة دوم متوسط، رشتة علوم انسانی، شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، چاپ دوم. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، (1396). زیست‌شناسی 1، پایة دهم، دورة دوم متوسط، رشتة علوم تجربی، شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، چاپ دوم. شریفی، شهلا. الهام اخلاقی، (1392). «بررسی ساختواژۀ زبان فارسی امروز بر پایۀ رویکرد کمّی رده‌شناسی»، هشتمین همایش بین‌المللی انجمن ترویج و زبان و ادب فارسی ایران، دانشگاه زنجان، 13 تا 15 شهریور. دبیرمقدم، محمد، (1392). رده‌شناسی زبان‌های ایرانی، جلد اول، سمت، چاپ اول. رضایی، والی، فاطمه بهرامی، (1394). مبانی رده‌شناسی زبان، دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول. روزنامۀ ابتکار، دهم شهریور (1398). «مستاجران از اینجا مانده، از آنجا رانده». روزنامۀ جوان، دهم شهریور (1398). «احتمال توقف تولید پراید و ۴۰۵». روزنامۀ جمهوری اسلامی، دهم شهریور (1398). «برای ماندگاری مکتب عاشورا». روزنامۀ خراسان، دهم شهریور (1398). «بورس 11 میلیون نفری شد» و «چالش‌های پس از جدایی» و «مسمومیت ۳۳۲ نفر در شاندیز». روزنامۀ کیهان، دهم شهریور (1398). «ماهواره‌های آمریکا را چه کسی منهدم کرد؟» و «سوداگری در بازار مسکن نتیجه انفعال در اخذ مالیات از خانه‌های خالی». روزنامۀ مردم‌سالاری، دهم شهریور (1398). «رایزنی با مجامع هواداران برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها و تماشای لیگ فوتبال» و «آغاز عملیات بازار باز در شهریورماه». روزنامۀ همدلی، دهم شهریور (1398). «بعد از مرمت و احیای خانه جلال، این بار خانه همسایه او یعنی نیما یوشیج چشم‌انتظار بازسازی است» و «تعریفی از مردم». هدایت، صادق، (1321). سگ ولگرد: تاریک‌خانه، امیرکبیر، چاپ پنجم، تهران. Aikhenvald, A.Y., 2007. Typological Distinctions in Word-Formation. In Language Typology and Syntatic Description Vol III: Grammatical Categories and the Lexicon, T. Shopen (Ed.), 2nd ed., Cambridge, Cambridge University Press, p 1-65. Al-e-Ahmad, J.,1966. Headmaster (modir-e madrese), sazman-e ketabha-ye parastu, Third Edition.[In Persian]. Anushe, Mazdak, (in press). Morphology in Syntax: From Minimalist Program to Distributed Morphology, Tehran: University of Tehran.[In Persian]. Anushe, M., 2018. “A Revision of Persian Past Tense Inflection a Distributed Morphology Approach”, Language Related Research, volume 9, issue 1. P. 57-80.[In Persian]. Bayzai, B., 2001. Killing Mad Dogs (Sagkoshi), Roshangaran and Women Studies publication, First Edition.[In Persian]. Bloomfield, L.,1933. Language, New York: Henry Holt. Chomsky, N., 1995. The Minimalist program, MIT Press, Cambridge. Comrie, B.,2001. Different Views of Language Typology. In M. Haspelmath, E. Konig, W. Oesterreicher, & W. Raible (Eds.), Language Typology and Language Universals (pp. 25-39). Berlin & New York: Walter de Gruyter. Dabir Moghaddam, M., 2013. Typology of Iranian Languages, Volume 1, Tehran: SAMT, First Edition.[In Persian]. Dolat Abadi, M., 1990. Time spent on older people; Book I: (climate, wind), Tehran: Cheshmeh Publishing, First Edition.[In Persian]. Ebtekar Newspaper, 1 September 2019.[In Persian]. Educational Research and Planning Organization, 2019. History 3: Iran and the contemporary world, Twelfth grade, Secondary high school, Field of Humanities, Iran Textbook Publishing Company, second edition.[In Persian]. Educational Research and Planning Organization,2017. Biology 1, tenth grade, Secondary high school, Field of Experimental Sciences, Iran Textbook Publishing Company, second edition.[In Persian]. Embick, D., 2015. The Morpheme, Berlin: Mouton de Gruyter. Fars News Agency, 1 September 2019.[In Persian]. Greenberg, J.H.,1954. “A Quantitative Approach to the morphological Typology of Language”, in Spencer, R. (Ed), Method and Perspective in Anthropology, Minneapolis. Greenberg, J.H.,1974. Language Typology: A Historical and Analytic Overview. The Hague, Paris: Mounton. Halle, M. & A. Marantz.,1993. Distributed Morphology and the pieces of inflection. In: K. Hale & S.J. Keyser (Eds). The View from Building 20. Essays in Linguistics in Honour of Sylvain Bromberger, Cambridge, MA: MIT Press, p111–176. Hamdeli Newspaper, 1 September 2019.[In Persian]. Hedayat, S., 1942. The Stray Dog (Sag-e velgard): Darkroom (tarikkhane), Tehran: Amir Kabir, Fifth Edition.[In Persian]. Hockett, Ch. ,1958. Two models of grammatical description. In: M. Joos (Ed). Readings in linguistics [2nd Ed], Chicago: University of Chicago Press, p386-399. Humboldt, W. v.,1825. Über das Entstehen der grammatischen Formen, und ihren Einfluss auf die Ideeentwiccklung. Abhandlungen der hist. phil. Klasse, Berlin: königliche Akademi der Wissenschaften, 401-30. Humboldt, W. v.,1836. Über die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaus (Vol. I of Über die Kawispache auf der Insel Java). Berlin: königliche Akademi der Wissenschaften. Javan Newspaper, 1 September 2019.[In Persian]. Jomhouri-e Eslam Newspaper, 1 September 2019. [In Persian]. Kayhan Newspaper, 1 September 2019.[In Persian]. Khorasan Newspaper, 1 September 2019.[In Persian]. Marantz, A., 1997. No Escape from Syntax; Don’t Try Morphological Analysis in the Privacy of Your Own Lexicon. In: A. Dimitriadis, L. Siegel, C. Surek-Clark, and A. Williams (Eds). University of Pennsylvania Working Papers in Linguistics, Philadelphia: University of Pennsylvania, 201-225. Mardomsalari Newspaper, 1 September 2019.[In Persian]. Mehr News Agency, 1 September 2019. [In Persian]. Nida, E.,1949. Morphology: The Descriptive Analysis of Words,Ann Arbor: The University of Michigan Press. Nida, E.,1965. Morphology: The Descriptive Analysis of Words [2nd Ed], Ann Arbor: University of Michigan Press (First published 1949). Noyer, R.,1997. Features, Positions and Affixes in Autonomous Morphological Structure, NY: Garland. Persian Linguistic Database (PLDB), Institute for Humanities and Cultural Studies.[In Persian]. PerspolisNews Agency, 29 August 2019. [In Persian]. Rezaei, vali. Bahrami, F., 2015. Fundamentals of Linguistic typology, Tehran: Shahid Beheshti University, First Edition.[In Persian]. Samareh, Y., 1990. “An analysis of the typology of language: typology features of Persian language”, Iranian journal of linguistics, volume 7, issue 1. P. 61-80. [In Persian]. Sapir, E., 1921. Language, New York: Harcourt, Brace, and World. Schlegel, A.W.v.,1818. Observations sur la langue et la littérature provinçales. Parise. Schlegel, K. W. F. v., 1808. Über die Sprache und Weisheit der Indier. Heidelberg: Mohr and Zimmer. Sharifi, Shahla. Akhlaghi, e., 2013. “A study of the Morphology of Persian Language Today Based on a Quantitative Approach to Typology”, The 8th International Conference of the Association for the Promotion of Persian Language and Literature of Iran, University of Zanjan. [In Persian]. Shopen, T., 2007, Language Typology and Syntactic Description, Volume 3: Complex Constructions (2nd Edition), Cambridge University Press. Siddiqi, D.,2009. Syntax within the Word. Amsterdam: John Benjamins Publishing. Tasnim News Agency, 1 September 2019.[In Persian]. Thompson, L. C.,1987. A Vietnamese Reference Grammar. Honolulu: University of Hawai’i Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 568 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 378 |
||