تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,116,247 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,220,703 |
بررسی علل شکست سیاستهای مدیریت مشارکتی آب در ایران | ||
سیاستگذاری عمومی | ||
مقاله 8، دوره 6، شماره 3، 1399، صفحه 169-190 اصل مقاله (5.21 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jppolicy.2021.79496 | ||
نویسندگان | ||
محمد قربانیان* 1؛ عبدالمجید لیاقت2؛ مرضیه مالمیر3 | ||
1دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران | ||
2استاد مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران | ||
3دکتری منابع آب پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
پس از نیم قرن ناتوانی رویکرد ماموریت هیدرولیکی در مدیریت منابع آب کشور، سیاستگذاران به دنبال راه حلی برای برون رفت از وضعیت کنونی با بهره مندی از توانمندیهای مردمی هستند. به رغم دو دهه سیاستگذاری در زمینه مشارکت، این موفقیت حاصل نشده و همچنان شیوه حکمرانی «دستور و کنترل» شیوه غالب ولی کم توان حکمرانی آب است که با وخیم تر شدن بحران آب همراه بوده است. در این مقاله ضمن بررسی تاریخچه فروپاشی نظامهای بهره برداری سنتی آب و مروری بر سیاستگذاری مدیریت مشارکتی آب کشور، با استفاده از نظریه «عملِ هنجاری» به تجزیه و تحلیل آخرین دستورالعمل سیاستگذاری مشارکتی آب خواهیم پرداخت. به این منظور پس از تحلیل محتوای دستورالعمل مذکور، قواعد موجود براساس طبقه بندی مدل عمل هنجاری، دسته بندی شده و نقاط اصطکاک بین این قوانین مشخص گردید. نتایج نشان می دهد نه تنها برخی سیاستهای اتخاذ شده دارای جهت گیری متضادی هستند بلکه ساختار سیاستهای مشارکتی آب کشور با اهداف آن در یک راستا نیست. ابعاد چندگانه و چندلایه و پیچیده مدیریت آب به گونه ای است که ارائه یک بسته مجزا سیاستهای مشارکتی به عنوان افزونه ای به ساختار کلان سیاستگذاری نمی تواند به مدیریت مشارکتی منجر شود. | ||
کلیدواژهها | ||
سیاستگذاری اجتماعی آب؛ مدیریت مشارکتی؛ عمل هنجاری؛ حکمرانی آب؛ تشکل بهره-برداران | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigating and analysis the causes of failure of participatory water management policies in Iran | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Ghorbanian Kerdabadi1؛ Liaghat AbdolMajid2؛ Marzieh Malmir3 | ||
1Ph.D. Condidate, Deptment of Irrigation and Reclamation Engineering, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran | ||
2Professor, Deptment of Irrigation and Reclamation Engineering, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran | ||
3Ph.D, Deptment of Irrigation and Reclamation Engineering, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
After half a century of the ineffectiveness of the ‘hydraulic mission’ approach in Iran's water resource management, policymakers are looking for ways to get out of the current situation by using people's capabilities. Despite participatory policy-making, the goal has not been achieved. While the "command and control" is dominant, albeit weak, mode of the country's water governance, the water crisis has intensified. In this article, examine Iran’s policy of participatory water management and history of the collapse of traditional water management, as well as analyze the latest guidelines of the water participatory policy using "normative practice theory”. after analyzing the content of the mentioned instruction, the existing rules were classified based on the classification of the NPM and the points of friction between these rules were determined. The results show that not only a few of the policies have mutually contradictory directions, but also that the structure of the participatory water management policy is not aligned with its goals. water management has multi-layered and complex dimensions, adding the regulation of a set of participatory policies as a rule to the macrostructure of the policies cannot lead to participatory management. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Water Social Policy, Participatory Management, Normative Practice, Water Governance, Non-Governmental Organizations (NGO) | ||
مراجع | ||
1- آگاه، مهدی؛ حسنیسعدی مریم. 1393. حقوق آب در فلات ایران در بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی. تهران. اندیشکده تدبیر آب ایران. 160 ص. 2- امینی، امیر مظفر؛ خیاطی، مهدی. 1385. عوامل موثر بر عدم موفقیت طرح تشکیل تعاونیهای آببران (استفاده از رگرسیون فازی). شماره 53. ص 73-91. 3- افخمی، مریم؛ زهرایی، بنفشه؛ قربانی، مهدی. 1398. تحلیل شاخصهای شبکه اجتماعی در مدیریت مشارکتی منابع آب مناطق نیمه خشک(ماطلعه موردی: روستای قلعه شمسی، شهرستان بروجرد). سومین کنفرانس هیدرولوژی مناطق نیمه خشک با محوریت آب-انسان-طبیعت. کردستان. 3 و 4 اردیبهشت ماه 1398. ص 1-7. 4- بلالی، محمدرضا؛ کئولارتز، ژوزف؛ کورتهالز، میشل. 1389. مدیریت بازتابی اراضی و آب در ایران: ارتباط فناوری، حکمرانی و فرهنگ، قسمت اول: پارادایمهای مدیریت اراضی و آب. مجله پژوهش آب در کشاورزی. ب. جلد 24. شماره 2. ص 71-97. 5- بی نام. 1394. ارزیابی مقدماتی حکمرانی آب کشور. تهران. اندیشکده تدبیر آب. ص. 102. 6- بی نام. 1397. گزارش توسعه مدیریت مشارکتی آب و ضرورت آب در طرح احیا و تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی، دفتر نظامهای بهرهبرداری و حفاظت آب و آبفای وزارت نیرو، گروه مدیریت مشارکتی آب شرکت مدیریت منابع آب ایران. 27 آذر 1397. 7- پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو. (http://news.moe.gov.ir/Home) 8- تاهباز صالحی، نیلوفر؛ کوپایی، مجید؛ نظری محمدرضا. 1389. بررسی عملکرد مدیریت مشارکتی آبیاری در ایران «مطالعه موردی تعاونی آب بران تجن». نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی. جلد 24، شماره 2. ص 205-216. 9- حسینی ابری، سیدحسین. 1377. مدیریت سنتی آب زایندهرود بحثی در دانش بومی ایران، مجله علمی-پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. شماره 15. 10- حقوقی اصفهانی، مرتضی. 1392. نظام بهره برداری از منابع آب در کشاورزی ایران. انتشارات سمر با همکاری جامعه مهندسین مشاور.397 ص. 11- جمعهپور، محمود. 1386. کاریز دستاور دانش و فرهنگ بومی، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 33. 12- جمعهپور، محمود؛ میرلطیفی، محمود رضا. 1389. نقش دانش بومی و کارکرد نظام سنتی مدیریت مشارکتی منابع آب در معیشت پایدار روستایی. فصلنامه علوم اجتماعی. شماره 56. 13- حیاتی، داریوش؛ ابراهیمی، اسماعیل؛ رضاییمقدم، کوروش. شناخت صرفه های اقتصادی جلب مشارکت های مردمی در توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی (مطالعه موردی: بند امیر در استان فارس). نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی). دوره 24. شماره 3 . ص. 371-383. 14- خورشیدیفر، جواد. 1384. تشکلهای آببران، گذشته حال آینده. چهارمین کارگاه فنی مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکاهای آبیاری و زهکشی )اصول و روشهای کاربردی(، 8 دیماه، ص67-74. 15- دستورالعمل توسعه مدیریت مشارکتی آب، سند مشترک وزارت نیرو و جهاد کشاورزی، آبان ماه 1398. 16- سلیمی کوچی، جمیله؛ ابراهیمی، پیام. 1396. تحلیل شبکه ذینفعان محلی و انسجام اجتماعی در مدیریت مشارکتی منابع آب )مطالعه موردی: حوزه آبخیز میان جنگل، شهرستان فسا(. نشریه علوم و مهندسی آبخیزداری. دوره 11. شماره 37. ص 56-64. 17- طالبی اسکندری، سروش. 1398. پنج دهه بازتخصیص خاموش (تحولات نظام بهرهبرداری زایندهرود)، اندیشکده تدبیر آب. 18- فصیحی هرندی، مهدی. 1397. ارزیابی ساختاری مصوبه تشکیل کارگروه سازگاری با کم آبی. مجله تحقیقات منابع آب ایران. دوره 14، شماره 4. ص. 257-262. 19- فیض، روزبه. 1398. راهِ مبارزه با استرس: پذیرش و انعطاف. مجله اینترنتی یوتوپیا (سواد اکولوژیک برای همگان) 20- قربانیان کردآبادی، محمد؛ فصیحی هرندی، مهدی؛ لیاقت، عبدالمجید. 1398. بانکداری اجتماعی آب، باز تعریف رژیمهای حکمرانی. مجله تحقیقات منابع آب ایران. دوره 15. شماره 4. ص 425-437. 21- محمودیان، محمد. 1349. زاینده رود، اصفهان. انتشارات دانشگاه اصفهان. 22- میرعمادی، طاهره. 1396. آینده پژوهشی انتقادی حکمرانی آب ایران. ). فصلنامه علمی-پژوهشی سیاستگذاری عمومی، دوره 3، شماره 4، ص 105-124. 23- مرید، سعید. 1397. مروری بر اقدامات کشور در مدیریت خشکسالی و ظرفیت آنها برای مواجهه با بحرانهای آبی. مجله تحقیقات منابع آب ایران. دوره 14، شماره 1. ص. 239-252. 24- میبدی، جواد. 1388. طرح تحول در مدیریت آب زیرزمینی کشور. عمران آب (نشریه بین المللی مهندسی آب). شماره 22. 25- میبدی، جواد. 1396. ایجاد تشکلهای آببران برای کاهش تصدیگری دولت در بخش آب/ اجرای سیستم مدیریت مشارکتی آب با همکاری فنی جایکای ژاپن. خبرگزاری ایلنا. کد خبر: 567677. 17/09/1396. 26- نوری اسفندیاری، انوش. 1397. به سوی چارچوب مفهومی و و تحلیلی اصلاح حکمرانی آب. تهران. اندیشکده تدبیر آب. 27- نجفی، بهاءالدین، شیروانیان، عبدالرسول. 1385. بررسی موانع مشارکت آببران در مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی. نشریه روستا و توسعه. شماره 3. دوره 9. 53-71. 28- وحید، مجید؛ رنجبر، محسن. 1397. آسیب شناسی بعد سیاسی حکمرانی آب در ایران (1392-1368). فصلنامه علمی-پژوهشی سیاستگذاری عمومی، دوره 4، شماره 4، ص. 203-223. 29- هوشنگ مهدوی، عبدالرضا. 1380. سیاست خارجی ایران در دورهی پهلوی، تهران، نشر پیکان. 30- Clouser, R. 2009. A brief sketch of the philosophy of Herman Dooyeweerd. Axiomathes, 20(1), 3–17.
31- Dooyeweerd, H. 1969. A New Critique of Theoretical Thought. (4 vols). Philadelphia: The Presbyterian and Reformed Publishing Company.
32- G. Nia M, Harandi M F, De Vries M J .2017. Technology Development as a Normative Practice: A Meaning-Based Approach to Learning About Values in Engineering—Damming as a Case Study. Sci Eng Ethics,25(1):55-82.
33- Glas, G. 2012. Competence development as normative practice—Educational reform in medicine as heuristic model to relate worldview and education. Bulletin for Christian Scholarship, 77(1), 1–6.
34- Hossaini, S. 2006. Water use and social organisation in the desert border of Iran., Environment agriculture and poverty in developing countries (pp. 17–32). New Delhi, India: Concept Publishing Company.
35- Harandi M F, G. Nia M, J. de Vries M .2015 .Water Management: Sacrificing Normative Practice Subverting the Traditions of Water Apportionment-‘Whose Justice? Which Rationality?’. Sci Eng Ethics 21:1241–1269.
36- Harris, F. S. 1953. The beginnings of point IV work in Iran. Middle East Journal, 7(2), 222–228.
37- Hoogland, J., & Jochemsen, H. 2000. Professional autonomy and the normative structure of medical practice. Theoretical Medicine, 21, 457–475.
38- Jochemsen, H. 2006. Normative practices as an intermediate between theoretical ethics and morality. Philosophia Reformata, 71, 96–112.
39- Jochemsen, H. 2013. An ethical foundation for careful animal husbandry. NJAS-Wageningen Journal of Life Sciences, 66, 55–63.
40- Jochemsen, H. 2015. A normative model for the practice of cooperation in development as a basis for international social justice. In P. Nullens & S. van den Heuvel (Eds.), Challenges of moral leadership (pp. 129–149). Leuven: Peeters Publishers.
41- Jochemsen, H., & Glas, G. 1997. Verantwoord medisch handelen. Proeve van een christelijke medische ethiek. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn.
42- Macintyre A .1981. After Virtue: A Study in Moral Theory. London: Duckworth, 305p
43- Molle, F., Ghazi, I., & Murray-Rust, H. 2009. River basin trajectories: Societies, environments and development. In F. Molle & P. Wester (Eds.), Buying respite: Esfahan and the Zayandeh Rud river basin Iran. Oxfordshire: CAB International.
44- Molle, F., & Mamanpoush, A. 2012. Scale, governance and the management of river basins: A case study from Central Iran. Geoforum, 43(2), 285–294.
45- Pahl-Wostl, C., G. Holtz, B. Kastens and C. Knieper, 2010. Analysing complex water governance regimes: The Management and Transition Framework. Environmental Science & Policy, 13(7), 571-581.
46- Reisner, M. 1993. Cadillac desert: The American West and its disappearing water. New York: Penguin Book.
47- Searle, J. R. 1969. Speech acts: An essay in the philosophy of language (Vol. 626). Cambrige: Cambridge University Press.
48- Van Burken, C. G., & De Vries, M. J. 2012. Extending the theory of normative practices: An application to two cases of networked military operations. Philosophia Reformata, 77(2), 135–154.
49- Swyngedouw, E. 1999. Modernity and hybridity: Nature, regeneracionismo, and the production of the Spanish waterscape, 1890–1930. Annals of the Association of American Geographers, 89(3), 443– 465. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,015 |