پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,759 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,138,017 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,901,352 |
تخلّص از ربای معاوضی از دیدگاه امام خمینی(ره) | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 382-361 اصل مقاله (318.29 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2022.323079.669163 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی راغبی* 1؛ محمد اسدی2؛ محمدجواد حیدری خراسانی3 | ||
| 1دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم | ||
| 2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم؛ | ||
| 3استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم | ||
| چکیده | ||
| حرمت ربا از دیدگـاه فقیهان امامیه، امری مسلّم است و عقـل به قباحت آن معترف می باشد. قبح عقلی ربا اقتضا می کند که حکم به حرمت ربا در غیر از موارد مستثنا شده با دلیل قطعی، قابل تخصیص نباشد و ربا تحت هر شرایطی، قبـیح و حرام باشد. با وجود حرمت شرعی و قبح عقلی و مفاسد اجتماعی ناظر بر امر ربا، عدهای از فقها راه‌هایی برای تخلّص از ربا بیان کرده و به مشروعیت آن حکم داده اند. در این میان، امام خمینی(ره) از معدود فقیهانی است که با ورود به مسأله و بازنگری در ادلّه، به حرمت آن در تمام مورادی که ماهیت ربا محفوظ بماند، فتوا داده اند و به هیچ یک از حیله ها و چاره جوئی های فقها برای فرار از ربا اعتنا نکرده اند. ایشان با بررسی دلالت اخبار، روایات را ناظر بر ربای حکمی دانسته اند (نه ربای واقعی). بر این اساس، راههای تخلص از ربا نمی توانند به عنوان قاعده کلی برای تخصیص حرمت ربا به کار روند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام خمینی(ره)؛ تخلص از ربا؛ ربا؛ ربای معاوضی؛ ربای واقعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Escaping from Exchanging Usury from Imam Khomeini’s Point of View | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadali Raghebi1؛ mohammad asadi2؛ mohammadjavad heydari khorasani3 | ||
| 1Associate Professor, Faculty of Theology and Islamic Teachings, University of Qum; | ||
| 2Ph. D. Candidate in Jurisprudence and Foundations of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Teachings, University of Qum | ||
| 3Assistant Professor, Faculty of Theology and Islamic Teachings, University of Qum. | ||
| چکیده [English] | ||
| Prohibition of usury is well-established according to Imamiyah jurists and it is considered to be disapproved by reason. Disapproval by reason of usury requires that the rule on the prohibition of usury except for those case excluded by definitive reason be non-specifiable and usury be disapproved and forbidden under any circumstances. In spite of religious prohibition and by rational disapproval and social depravities of usury, some jurists have introduced certain ways for escaping from usury and have ruled for its legitimacy. In this regard, Imam Khomeini is among few jurists who through considering and reviewing the question, have ruled for its prohibition in all cases in which the nature of usury is secured and has neglected all ways and excuses for escaping from usury. By examining the implication of the narrations, he has considered them to be for peremptory usury (and not for real usury). Accordingly, the ways for escaping from usury cannot be applied as a general rule for specifying the prohibition of usury. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imam Khomeini, escaping from usury, usury, exchanging usury, real usury | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم.
[2]. نهج البلاغه.
[3]. ابن جنید، محمد (1416ق). مجموعه فتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[4]. ابن حمزه، محمد (1408ق). الوسیله، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
[5]. ابن زهره، حمزه (1417ق). غنیه النزوع، قم، مؤسسه امام صادق(ع).
[6]. ابن عقیل، حسن (بیتا). مجموعه فتاوی، قم، بینا.
[7]. ابن فارس، احمد (1404ق). معجم مقائیس اللغه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
[8]. ابن منظور، محمد (1414ق). لسان العرب، بیروت، دارالفکر.
[9]. اردبیلی، احمد (1403ق). مجمع الفائده و البرهان، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[10]. انصاری، مرتضی (1415ق). رساله سراج العباد، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
[11]. بحرانی، یوسف (1405ق). الحدائق الناضره، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[12]. بهجت، محمدتقی (1423ق). وسیله النجاه، قم، شفق.
[13]. ـــــــــــــــــ (1426ق). جامعالمسائل، قم، دفتر معظم‌له.
[14]. جواهری، حسن محمد تقی (1405ق). الربا فقهیا و اقتصادیا، قم، بی نا.
[15]. حسینی عاملی، جواد (1419ق). مفتاحالکرامه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[16]. ـــــــــــــــــــــ (بیتا). مفتاح الکرامه، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
[17]. حلی، احمد (1407ق). مهذبالبارع، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[18]. حلی، جعفر (1408ق). شرائع الإسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان.
[19]. حلی، حسن (1381ق). رجال العلامه الحلی- خلاصه الأقوال، نجف اشرف، منشورات المطبعه الحیدریه.
[20]. ــــــــــــ (1410ق). ارشاد الأذهان، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[21]. ــــــــــــ (1414ق). تذکره الفقها، قم، مؤسسه آل البیت(ع).
[22]. حمیداله، محمد (1374). نامهها و پیمانهای سیاسی حضرت محمد(ص) و اسناد صدر اسلام، محمدرضا حسینی. تهران، سروش.
[23]. خمینی، روحالله (1389ش). صحیفه امام، تهران، تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
[24]. ـــــــــــــــ (1392ش). امامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی، تهران، تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
[25]. ـــــــــــــــ (1421ق). کتاب البیع، تهران، تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
[26]. ـــــــــــــــ (بیتا). تحریرالوسیله، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
[27]. خوانساری، احمد (1405ق). جامع المدارک، قم، موسسه اسماعیلیان.
[28]. خویی، ابوالقاسم (1410ق). منهاج الصالحین، قم، مدینه العلم.
[29]. روحانی، صادق (1412ق). فقه الصادق(ع)، قم، دار الکتاب- مدرسه امام صادق(ع).
[30]. سبزواری، عبدالأعلی (1413ق). مهذّب الأحکام، قم، مؤسسه المنار-دفتر حضرت آیه الله.
[31]. سیستانی، علی (1417ق). منهاجالصالحین، قم، دفتر آیه الله سیستانی.
[32]. سیفی، علیاکبر (1430ق). دلیل تحریر الوسیله- فقه الربا، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
[33]. سیوطی، عبدالرحمان (1387ش). الدرالمنثور، قم، موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان.
[34]. شریف مرتضی، علی (1415ق). الإنتصار فی انفرادات الإمامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[35]. صدوق، محمد (1413ق). من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[36]. ــــــــــــــ (1418ق). الهدایه فی الأصول و الفروع، قم، مؤسسه امام هادی(ع).
[37]. طباطبایی، علی (1418ق). ریاض المسائل، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
[38]. طباطبایی، محمدحسین (1363ش). تفسیر المیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[39]. طباطبایییزدی، محمدکاظم (1414ق). تکمله العروه الوثقی، قم، کتابفروشی داوری.
[40]. طوسی، محمد (1387ق). المبسوط، تهران، المکتبه المرتضویه.
[41]. ــــــــــــــ (1407ق). تهذیب الأحکام، تهران، دارالکتب الإسلامیه، 1407ق.
[42]. عاملی جبعی، زینالدین (1413ق). مسالک الافهام، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه.
[43]. عاملی جزینی، محمد (1417ق). الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[44]. عراقی، ضیاءالدین (1414ق). شرح تبصره المتعلمین، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[45]. فیاض، محمدصادق (1398). «چالش حیله های شرعی فرار از ربا در نظام فقهی امام خمینی-ره»، گفتمان فقه حکومتی، سال3، شماره5، پاییز و زمستان.
[46]. قمّی، تقی طباطبایی (1423ق). الدلائل فی شرح منتخب المسائل، قم، کتابفروشی محلاتی.
[47]. قمی، محمد (1413ق). من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[48]. کلینی، محمد (1407ق). کـافی، تهران:، دارالکتب الإسلامیه.
[49]. مجلسی، محمدباقر (1404ق). مرآة العقول، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
[50]. ــــــــــــــــــ (1410ق). بحارالأنوار، بیروت، مؤسسه الطبع و النشر.
[51]. مجلسی، محمدتقی (1406ق). روضه المتقین، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور.
[52]. مظفر، محمدرضا (1423ق). اصول الفقه، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[53]. مکارم، ناصر (1428ق). حیله‌های شرعی و چاره‌جوئی‌های صحیح، قم، مدرسه امام علی بن أبی طالب(ع).
[54]. ــــــــــــ (بی تا). بررسی طرق فرار از ربا، قم، بی نا.
[55]. نجاشی، احمد (1407ق). رجال النجاشی، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[56]. نجفی، بشیرحسین (1427ق). بحوث فقهیه معاصره، نجف، دفتر آیهالله نجفی.
[57]. نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 446 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 504 |
||