پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,022 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,498,131 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,995 |
تاریخ دقیق درگذشت خاقانی شروانی | ||
| ادب فارسی | ||
| دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 28، اسفند 1400، صفحه 61-72 اصل مقاله (470.87 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2022.336479.2008 | ||
| نویسنده | ||
| سید محسن حسینی وردنجانی* | ||
| دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| تاریخ دقیق درگذشت خاقانی شروانی یکی از خوشبختی‌های هر شاعر کهن می‌تواند وجود دستنویس‌های مضبوط از اشعار او و وجود آگاهی‌های درست از سوانح زندگی‌اش باشد. متاسفانه دستنویس‌های کهن و ارزشمند شاعران پیش از مغول کم هستند و نیز آگاهی‌های دقیق و درستی دربارة سوانح زندگی بسیاری از این شاعران در اختیار نداریم. خوشبختانه خاقانی از معدود گویندگان کهن است که هم دستنویس‌های خوب و مضبوطی از آثار او در اختیار داریم و هم بسیاری از سوانح زندگی‌اش برای ما شناخته شده است و این دو دلیل عمده دارد؛ نخست خود خاقانی است که دربارة بسیاری از وقایع زندگی‌اش به مخاطب آگاهی می-بخشد و دیگر وجود منابعی است که اطلاعات ارزشمندی دربارة زندگانی خاقانی در اختیار ما می‌گذارند. یکی از این آگاهی‌ها سال‌زاد و سال‌مرگ دقیق اوست که به‌واسطة دستنویس‌های کهن اکنون در اختیار ما است. در این پژوهش تلاش کرده‌ایم با تکیه بر روش کتابخانه‌ای نخست تاریخ‌های مختلفی که برای درگذشت خاقانی عنوان شده را گزارش کنیم و سپس آن‌ها را نقد کنیم و در پایان تاریخ دقیق و درست درگذشت او را که در میانة دو دستنویس کهن و مضبوط دیوان او یافته‌ایم، ارائه کنیم؛ بر این اساس خاقانی در 21 شوال سال 581ق درگذشته است که این تاریخ برابر است با هفتم بهمن‌ماه سال یکصد و هفت ملکشاهی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خاقانی؛ تاریخ دقیق درگذشت خاقانی؛ نسخه؛ دستنویس دیوان خاقانی؛ 21 شوّال 581ق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Exact Date of Death of Khaqani Shervani | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Mohsen Hosseini Vardanjani | ||
| Graduate of PhD in Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the happiness of any ancient poet can be the existence of strong manuscripts of his poems and the existence of correct knowledge of the events of his life. Unfortunately, the ancient and valuable manuscripts of pre-Mongol poets are scarce, and we do not have accurate information about the life tragedies of many of these poets. Fortunately, Khaqani is one of the few ancient narrators whose works have good and solid manuscripts and many of his life's accidents are known to us, and there are two main reasons for this; The first is Khaqani himself, who informs the audience about many events in his life, and the second is the existence of sources that provide us with valuable information about Khaqani 's life.One of these details is his exact anniversary and death, which are now available to us through ancient manuscripts. In this research, we have tried to report the different dates mentioned for Khaqani 's death, relying on the method of the first library, and then critique them, and at the end, the exact date of his death, which is between the two Let us present the ancient and solid manuscript of his divan; According to this, Khaqani died on the 21st of Shawwal in the year 581 AH, which is equal to the seventh of Bahman in the year one hundred and seven. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khaqani, Exact Date, Manuscript, Death | ||
| مراجع | ||
|
آزاد بلگرامی، محمّدعلی، خزانۀ عامره، چاپ هومن یوسفدهی، مجلس، تهران 1393.
آذر بیگدلی، لطفعلی بیک، تذکرۀ آتشکده، چاپ جعفر شهیدی، نشر کتاب، تهران 1337.
ابن الشعار الموصلی، قلائد الجمان فی فرائد الشعراء هذا الزّمان، تحقیق کامل سلمان الجبوری، ج6، دار الکتب العلمیة، بیروت 2005.
ابن المستوفی الاربلی، تاریخ اربل، تحقیق سامی الصقار، ج 1، دار الرّشید، عراق 1980.
اسرار تبریزی، محمّدکاظم، منظر الاولیاء، چاپ هاشم محدّث، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، تهران 1388.
باکویی، عبدالرّشید صالح، تلخیص الآثار و عجائب الملک القهّار، ترجمه و علق علیه ضیاءالدّین بن موسی بونیاتوف، دار نشر العلم، مسکو 1971.
بقایی بخارایی، محمّدعارف، مجمع الفضلاء، چاپ محمّد خشکاب، بنیاد شکوهی، تهران 1393.
بناکتی، تاریخ بناکتی، چاپ جعفر شعار، انجمن آثار ملی، تهران 1348.
بهاری سیستانی، شاهحسین، تذکرۀ خیرالبیان، چاپ عبدالعلی اویسی کهخا، دانشگاه، زاهدان 1397.
حاجی‌خلیفه، مصطفی، تقویمالتواریخ، ترجمۀ ناشناس، چاپ میرهاشم محدّث، میراث مکتوب، تهران 1376.
حمیدی شیرازی، مهدی، بهشت سخن، پاژنگ، تهران 1371.
خاتونآبادی، سیّدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، چاپ محمّدباقر بهبودی، کتاب‌فروشی اسلامیه، تهران 1352.
خاقانی (1)، دیوان اشعار، دستنویس ش 439، کتابخانۀ لالااسماعیل، ترکیه.
ـــــــــــ (2)، دیوان اشعار، نسخۀ خطّی ش4644، کتابخانۀ آستان قدس رضوی، مشهد.
ـــــــــــ (3)، دیوان اشعار، چاپ ضیاءالدّین سجّادی، زوّار، تهران 1378.
ـــــــــــ (4)، مجموعه، منشآت عربی خاقانی و مقدّمۀ دمیة القصر، نسخۀ 3798، چستربیتی، دوبلین.
ـــــــــــ (5)، غایت ابداع، منشآت عربی خاقانی، چاپ محمّدرضا ترکی، خاموش، تهران 1398.
خواندمیر، غیاثالدّین، حبیب السیر فی اخبار افراد یشر، چاپ محمّد دبیرسیاقی، خیام، تهران 1380.
دولتشاه، ابن بختیشاه (1)، تذکرة الشعرا، چاپ ادوارد براون، اساطیر، تهران 1382.
ـــــــــــ (2)، تذکرة الشعرا، نسخۀ خطّی 8412، کتابخانۀ دانشگاه تهران، تهران.
ـــــــــــ (3)، تذکرة الشعرا، چاپ فاطمه علاقه، پژوهشگاه علوم انسانی، تهران 1385.
دیهیم ، محمّد، تذکرۀ شعرای آذربایجان، آذربادگان، تبریز 1371.
رازی، احمد امین، هفت اقلیم، چاپ سیّد محمّدرضا طاهری (حسرت)، سروش، تهران 1378.
رضازاده شفق، صادق، تاریخ ادبیّات ایران، دانشگاه پهلوی، تهران 1352.
ریپکا، یان، تاریخ ادبیّات ایران از دوران باستان تا قاجاریّه، ترجمۀ عیسی شهابی، علمی و فرهنگی، تهران 1385.
زرّینکوب، عبدالحسین، با کاروان حلّه، علمی، تهران 1378.
شاهنوازخان، میرزا عبدالرزّاق، بهارستان سخن، چاپ عبدالمحمّد آیتی و حکیمه دسترنجی، مرکز آثار و مفاخر فرهنگی، تهران 1388.
شبلی نعمانی، محمّد، شعر العجم، ترجمۀ سیّدمحمّدتقی فخر داعی گیلانی، چاپ دوم، دنیای کتاب، تهران 1362.
شیرازی، محمّدمعصوم، طرائق الحائق، چاپ محمّدجعفر محجوب، سنایی، تهران 1345.
شیروانی، زینالعابدین، ریاض السیاحة، چاپ اصغر ربّانی، سعدی، تهران 1361.
صفا، ذبیحاللّه، تاریخ ادبیّات در ایران، ج 2، فردوس، تهران 1369.
عطّار نیشابوری، منطق الطیر، چاپ محمّدرضا شفیعی کدکنی، سخن، تهران 1383.
فخری هروی، محمّد، روضة السّلاطین و جواهر العجایب، چاپ سیّدحسامالدّین راشدی، انجمن ادبی سندی، حیدرآباد 1968.
فروزانفر، بدیعالزّمان، سخن و سخنوران، زوّار، تهران 1387.
فصیح خوافی، مجمل فصیحی، چاپ محمود فرخ، باستان، مشهد 1340.
القزوینی، زکریا بن محمّد، آثار البلاد و أخبار العباد، دار صادر، بیروت 1389ق.
کاشانی، تقیالدّین، خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار، نسخۀ خطّی ش 272، کتابخانۀ مجلس، تهران.
کربلایی تبریزی، حافظ حسین، روضات الجنان و جنّات الجنان، چاپ جعفر سلطان القرائی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران 1344.
گوپاموی، محمّدقدرت اللّه، تذکرۀ نتایج الأفکار، چاپ یوسف بیگ باباپور، مجمع ذخایر اسلامی، قم 1387.
گوینده تبریزی، حاجی‌محمّد، جنگ خطّی، ش 487، کتابخانۀ لالااسماعیل، ترکیه.
لودی، شیرعلیخان، تذکرۀ مرّآة الخیال، چاپ بهروز صفرزاده، روزنه، تهران 1377.
مستوفی، حمداللّه، تاریخ گزیده، چاپ عبدالحسین نوایی، امیرکبیر، چاپ سوم، تهران 1364.
موسوی بجنوردی، محمّدکاظم، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران 1381.
هدایت، رضاقلیخان،مجمع الفصحاء، چاپ مظاهر مصفّا، امیرکبیر، تهران، 1382.
همایی، جلالالدّین، تاریخ ادبیّات، چاپ ماهدختبانو همایی، هما، تهران 1375.
یمنی، نظامالدّین، لطایف اشرفی، چاپ محمّدیاسین قادری، حلقۀ اشرفیّه، کراچی 1999. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 695 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 899 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب