سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,230
تعداد مقالات67,757
تعداد مشاهده مقاله115,120,710
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,889,104
باشی زاده مقدم, مهرناز, راد, علی, کریمی, احمد. (1401). تبیین انعطاف‌پذیری نورونی از نگرۀ تجویز قرآن به مناسک عبادی و بازتاب آن در اشتدادپذیری ایمان. , 19(2), 151-175. doi: 10.22059/jpht.2022.341205.1005897
مهرناز باشی زاده مقدم; علی راد; احمد کریمی. "تبیین انعطاف‌پذیری نورونی از نگرۀ تجویز قرآن به مناسک عبادی و بازتاب آن در اشتدادپذیری ایمان". , 19, 2, 1401, 151-175. doi: 10.22059/jpht.2022.341205.1005897
باشی زاده مقدم, مهرناز, راد, علی, کریمی, احمد. (1401). 'تبیین انعطاف‌پذیری نورونی از نگرۀ تجویز قرآن به مناسک عبادی و بازتاب آن در اشتدادپذیری ایمان', , 19(2), pp. 151-175. doi: 10.22059/jpht.2022.341205.1005897
باشی زاده مقدم, مهرناز, راد, علی, کریمی, احمد. تبیین انعطاف‌پذیری نورونی از نگرۀ تجویز قرآن به مناسک عبادی و بازتاب آن در اشتدادپذیری ایمان. , 1401; 19(2): 151-175. doi: 10.22059/jpht.2022.341205.1005897

تبیین انعطاف‌پذیری نورونی از نگرۀ تجویز قرآن به مناسک عبادی و بازتاب آن در اشتدادپذیری ایمان

مجله علمی " فلسفه دین "
دوره 19، شماره 2، تیر 1401، صفحه 151-175    اصل مقاله (819.94 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2022.341205.1005897
نویسندگان
مهرناز باشی زاده مقدم* 1؛ علی راد2؛ احمد کریمی3
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشکدۀ علوم و معارف قرآن، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران
2دانشیار دانشکدۀ الهیات، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
3دانشیار گروه کلام، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران
چکیده
برخلاف خوانش سنتی از نظریۀ تکامل که نگره‌ای پایین به بالا دارد و کنش‌های انسانی از جمله باورمندی دینی را مقهور علیت ژنی و مم‌ها معرفی می‌کند، خوانش نوین نگره‌ای بالا به پایین دارد و سازوکارهایی را ارائه می‌کند که طی آن چگونگی بروز ژن‌ها از بالاترین سطوح زیستی کنترل می‌شود. انعطاف‌پذیری نورونی[1] از جملۀ این سازوکارهاست. مسئلۀ این پژوهش واکاوی و تبیین مؤلفه‌های اشتدادپذیری ایمانِ اختیاری در چارچوب مفهومی ِنوروبیولوژیک و مقایسۀ آن با مؤلفه‌های مناسک عبادی، به‌ویژه نماز، مطابق آموزه‌های قرآنی است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و به‌صورت مقایسه‌ای صورت گرفته است و یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد وجود سه مؤلفۀ همپوشان در مناسک دینی توصیه‌شدۀ قرآنی و یادگیری در دانش اعصاب، یعنی تکرار، توجه و هیجان، به انعطاف‌پذیری نورونی و اشتداد ایمان فرد منجر می‌شود. این مهم توجیه‌کنندۀ علیت ذهنی و مقوّم سطحی از اختیارگرایی در ایمان است.
 
کلیدواژه‌ها
انعطاف‌پذیری نورونی؛ اشتدادپذیری ایمان؛ تکرار؛ توجه؛ هیجان
عنوان مقاله [English]
Explaining Neuroplasticity From the Viewpoint of the Quranic Prescriptions About Worshipping Rituals and Its Reflection in the Gradual Intensification of Faith
نویسندگان [English]
Mehrnaz Bashizadeh Moghaddam1؛ Ali Rad2؛ Ahmad Karimi3
1PhD Student in Quran and Hadith Sciences, Faculty of the Sciences and Knowledge of the Quran, University of Quran and Hadith, Qom, Iran
2Associate Professor of the Quran & Hadith Sciences, Faculty of Theology, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran
3Associate Professor, Department of Philosophy of Religion, University of Quran and Hadith, Qom, Iran
چکیده [English]
Contrary to the traditional reading of the evolution theory that has a bottom-up view and introduces the human actions – including religious belief – as dominated by genes and memes, the new reading has a top-down viewpoint and gives in mechanisms in which the working manner of genes is controlled by the highest levels of life. One of these mechanisms is neuroplasticity. This study aimed at exploring and explaining the factors of the gradual intensification of volitional faith within the neurobiological conceptual framework and its comparison with the factors contributing to worshiping rituals – especially prayers – that come from the Quranic teachings. This comparative study is done through the descriptive-analytical method. The findings show that the existence of the three factors common in the worshipping rituals (as recommended by the Quran) and neurobiological learning, i.e., repetition, attention, and emotion, lead to neuroplasticity and gradual intensification of faith. This justifies the mental causality and supports a level of voluntarism in faith.
کلیدواژه‌ها [English]
neuroplasticity, intensification of faith, repetition, attention, emotion
مراجع
ـ قرآن کریم، بی‌تا، ترجمۀ محمدمهدی فولادوند، بی‌جا: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

  1. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب، محقق/ مصحح: جمال‌الدین میردامادی، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع دار صادر.
  2. پلاچیک، روبرت (1375). هیجان‌ها، حقایق، نظریه‌ها و یک مدل جدید، ترجمۀ محمود رمضان‌زاده، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  3. جوادی آملی، عبدالله (1388). تسنیم، ج 7، محقق: حسن واعظی محمدی، قم: اسراء.
  4. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل‌الشیعة الی التحصیل مسائل الشریعة، تحقیق: مؤسسۀ آل‌البیت (ع)، قم: آل‌البیت (ع).
  5. خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله (1382). شرح حدیث جنود عقل و جهل، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  6. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن، محقق: صفوان عدنان داوودی، چ اول، لبنان ـ بیروت: دار الشامیة.
  7. طباطبائی، محمدحسین (1390ق). المیزان، چ دوم، لبنان ـ بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  8. طبرسی، فضل بن حسن (بی‌تا). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح فضل‌الله یزدی طباطبائی، هاشم رسولی، تهران: ناصرخسرو.
  9. عیاشی، محمد بن مسعود (1380ق). تفسیرالعیاشی،محقق/ مصحح: هاشم رسولی محلاتی، تهران: المطبعة العلمیة.
  10. فضل الله، سید محمدحسین (1419ق). من وحی القرآن، چ اول، بیروت: دارالملاک.
  11. قرشی بنایی، علی‌اکبر (1371) . قاموس قرآن، چ ششم، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
  12. کاویانی، محمد (1398). روان‌شناسی در قرآن بنیان‌ها و کاربردها، چ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،
  13. کلینی، محمد (1362). کافی، محقق/ مصحح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  14. محمدی ری‌شهری، محمد (1387). خردگرایی در قرآن و حدیث، ترجمۀ مهدی مهریزی، قم: مؤسسۀ علمی و فرهنگی دارالحدیث.
  15. مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  16. موریس، ریچارد (1395). علوم اعصاب، دانش مغز، ترجمۀ علی شهبازی، رضا پناهی و بهنام سور، تهران: انسان.
References

Quran. Translated by Mohammad Mahdi Fuladvand (1998). Qom: Office of Islamic History and Education Studies.(in Persian)

  1. Al-Raghib al-Asfahani, Al-Husayn bin Muhammad (1992). Al-Mufradat fi Gharib al-Quran, Beirut: Dar Ihya al-Turath.
  2. Ayyashi, Mohammad ibn Masoud (1961). Ayyashi Commentry, Ed. By Hashim Rasuli Mahallati, Tehran: Al-Matbah Al-Ilmiyah.(in Persian)
  3. Barbour, Ian Graeme I. G. (1999). “Neuroscience, Artificial Intelligence, and Human Nature: Theological and Philosophical Reflections”, Zygon, Vol.34, No.3,361-398.
  4. Begley, S. (2007). Train Your Mind, Change Your Brain, New York: Random House.
  5. Berlucch, H., Buchtel, A. (2007). “Neuronal Plasticity: Historical Roots and Evolution of Meaning”, Experimental Brain Research, Vol.192, No.3, pp.307-319.
  6. British Neuroscience Association (2003). Neuroscience: Science of the Brain - An Introduction for Young Students,K, British Neuroscience Association.
  7. Carlisle, C. (2013). “The Question of Habit in Theology and Philosophy: From Hexis to Plasticity”, Body and Society, Vol.19, No.2-3, pp.30-57.
  8. Chiew, Florance. (2012). “Neuroplasticity as an Ecology of Mind: A Conversation with Gregory Bateson and Catherine Malabou”, Journal of Consciousness Studies,19, No.11-12, pp.32-54
  9. Davidson, Richard. Lutz, Antoine. (2008). “Buddha’s Brain: Neuroplasticity and Meditation”, IEEE Signal Process Mag, Vol.25, No.1, pp.176-174.
  10. Doidge, N. (2007). The Brain That Changes Itself, New York: Penguin Books.
  11. Fadl Allah, Sayyid Muhammad Husayn (1999). Min Fadlil al-Quran,Beirut: Dar-almilak.(in Persian)
  12. Garland, Eric. Howard, Matthew, (2009). “Neuroplasticity, Psychosocial Genomics, and the Biopsychosocial Paradigm in the 21st Century”, Health & Social Work, 34(3), 191-9.
  13. Gazzaniga, Michael. Ivry, Richard, B. Mangun, George. R. (2019). Cognitive Neuroscience: The Biology of the Mind, New York: Norton.
  14. Green, Joel. B. (2006). “Conversion in Luke-Acts: The Potential of a Cognitive Approach”, United Kingdom: Baker Academic.
  15. Hebb, D. (1949). The Organization of Behavior, New York, Wiley & Sons.
  16. Hurr ‘Amilī, Muhammad ibn Hassan (1989). Wasā’il al-Shī’ah ilā Tahsīl Masā’il al-harī’ah, Tehran: Dar al-Kutub al-Islāmiya.
  17. Ibn Manzur, Muhammad ibn Mukarram (1994). Lisan al-'Arab, Beirut : Dar Sadir.(in Persian)
  18. James, (1890). Principles of Psychology. New York, Henry Holt.
  19. Javadi Amoli, ‘AbdoAllah (2009).Tasnim Commentary of the Noble Quran, Vol 7. Qom: Isra.(in Persian)
  20. Jovanov, E., Maxfield, M. (2013). Entraining the Brain and Body, in Music, Science, and the Rhythmic Brain, ed. by Jonathan Berger and Gabe Turow, New York: Routledge.
  21. Kaviyani, Muhammad (2019). Psychology in the Quran; Foundation and Application, Qom: Research Institute of Hawzeh and University.(in Persian)
  22. Kelemen, Deborah. (2004). “Are Children Intuitive Theists? Reasoning about Purpose and Design in Nature”, Psychological Science, Vol.15, No.5, pp.295-301.
  23. LeDoux, Joseph. (2002). Synaptic Self: How Our Brains Become Who We Are, New York: Penguin Books.
  24. McGaugh, James L. (1990). “Significance and Remembrance: The Role of Neuromodulatory Systems”, Psychological Science, Vol.1, No.1, pp.15-25.
  25. McNamara, Patric. (2009). The Neuroscience of Religious Experience, Cambridge: Cambridge University Press.
  26. Muhaamadi Reyshahri, Muhammad (2008). Rationalism in the Quran, Trans, Mahdi Marizi, Qom: Dar-al-Hadith Sientific and Cultural Institut.(in Persian)
  27. Muḥammad ibn Yaʿqūb, Kulaynī (1983). al-Kāfī. Ed, Aliakbar Ghaffari & Mohammad Akhundi, Tehran: Dar-alkutub Al-Islamiyah.
  28. Murphy, Nancy. Ellis, George F.R., O’Connor, Timothy. (2009). Downward Causation and the Neurobiology of Free Will, Berlin: Springer.
  29. Musawi Ḵomeyni, Ruḥ-Allāh (2018). Sharḥ-e ḥadiṯ-e jonud-e ʿaql wa jahl ("Commentary on the Hadith of the Battalions of Intelligence and Ignorance),Qom: The Institute of Writing and Publishing Imam Khomaeynis Work.(in Persian)
  30. Newberg, Andrew. (2010). Principles of Neurotheology, Ashgate Science and Religion Series, England, Ashgate Publishing.
  31. ______________ . Robert, W. (2007). Born to Believe: God, Science, and the Origin of Ordinary and Extraordinary Beliefs, New York: Free Press.
  32. _______________ .d’ Aquili, Eugene. Rause, Vince (2001). Why God Won’t Go Away: Brain Science and the Biology of Belief, New York: Ballantine Books.
  33. Noble, Denis. (2012). Dance to the Tune of Life, Biological Relativity, Cambridge, University Press.
  34. Peacocke, Arthur. (2007). All That Is: A Naturalistic Faith for the Twenty First Century.ed, By Philip Clayton Minneapolis, U.S.A, Fortress Press.
  35. Plutchik, Robert (1980). Emotion: Theory, research, and Experience,New York, Academic.(in Persian)
  36. Quintanilla, Pablo (2013). “Naturalism and the Mind, the Final Questions”, Reflection on Naturalism, Vol.101, No. 403, pp.421-441.
  37. Qurashi Banayi, Aliakbar (1992). Qamus Quran, Tehran: Dar-alkutub Al-Islamiyah.(in Persian)
  38. Saver, J., Rabin, J. (1997). “The Neural Substrates of Religious Experience”, The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences,10, No.4, pp.475-479.
  39. Seybold, Kevin. (2010). “Biology of Sprituality”, Perspectives on Science & Christian Faith,62, No.2, pp.69-87.
  40. Tabataba'I, Sayyid Muhammad Husayn (1971). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an, Beirut: Muassesah al-Aalami Lil-Matbuat.(in Persian)
  41. Ţabrisī Fadl ibn Hassan. Majma' al-bayan fi tafsir al-Qur'an, Ed. By Fazl -o –Alla azdi Tabatabayi & Hashim Rasuli, Tehran: Nasir Khosro.(in Persian)
  42. https://plato.stanford.edu/entries/attention/#LocAttModTho.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 520
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 235


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب