پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,086,023 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,189,513 |
دیانوئیا:وجه تمایز تعزیه از تراژدی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| دوره 29، شماره 4، دی 1403، صفحه 53-63 اصل مقاله (435.06 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2024.371512.615837 | ||
| نویسنده | ||
| ابوالفضل حری* | ||
| دانشیار مطالعات ترجمه، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و زبانها، دانشگاه اراک، اراک، ایران. | ||
| چکیده | ||
| این مقاله می‌کوشد به شیوۀ کیفی - تبیینی و با ابزار کتابخانه‌ای در دسترس، مؤلفۀ دیانوئیا/اندیشه را که مبتنی بر تقابل خیر و شر است، در تعزیه و تراژدی بررسی تطبیقی کند. در واقعة کربلا، حسین (ع) با انتخاب آگاهانة خود برای مبارزه با شر، خویشکاری خود را انجام می‌دهد، اما برخلاف سیاوش یا تراژدی یونانی، «بخت» و «تقدیر»، نقشی کم‌رنگ دارند. در بینش اساطیری و اسلامی، مرگ سرچشمة فنا نیست. ازاین‌رو، سیاوش الهی به حسین، و سوگ سیاوش به تعزیه بدل می‌شود. بااین‌حال، نه شخص حسین به قهرمان اسطوره‌ای و ارسطویی؛ و نه بنیان اندیشگانی این واقعه، به دیانوئیای پیشنهادی ارسطو شباهت دارد. برخی یافته‌ها عبارت‌اند از: تعزیه و تراژدی هر دو تیره و تبار مشابه، اما اهدافی کاملاً متمایز دارند. در تعزیه، دیانوئیا بر اساس تقابل همیشگی میان خیر و شر مطلق است؛ در تراژدی، دیانوئیا معطوف به تقابل خیر و شر میان افراد است. در تعزیه، قهرمان از سرنوشت محتوم خود خبر دارد؛ در تعزیه، قهرمان راه گریزی از مرگ ندارد. در تعزیه، قهرمان، نقص تراژیک ندارد؛ در تراژدی، قهرمان خطاکار است. درعین‌حال، در تعزیه، اشقیا، نه خطاکار، بلکه گناهکارند! کاثارسیس در تعزیه و تراژدی به شیوۀ خاص خود مشترک است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تعزیه؛ تراژدی؛ دیانوئیا؛ خیر و شر؛ رستگاری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Dianoia: The Distinguishing Aspect of Ta'zieh from Tragedy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abolfazl Horri | ||
| Associate Professor, Department of English, Faculty of Literature & Languages, Arak University, Arak, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Adopting a qualitative-explanatory approach and drawing upon available library resources, this study aims to delve into the tragedy of Karbala, with a focus on the concept of Dianoia/Thought as proposed by Aristotle. In Islamic perspectives, death is not viewed as the ultimate end, especially when it is seen as a martyr's sacrifice for truth in the face of oppression. One could propose that the divine Siavash transforms into Hussein, and the mourning associated with Siavash evolves into Ta’ziyeh. However, neither the historical-human persona of Hussein resembles the mythical or Aristotelian hero, nor does the underlying ideology of this event mirror Aristotle's concept of Dianoia, which is predominantly myth-based. On the contrary, Ta’ziyeh is deeply rooted in the religious and national myths of Iran through which the perpetual conflict between good and evil transcends the common time and space. Imam Hussain's (AS) actions during his uprising against the tyrants of his era align with the quest for human salvation as taught in the Quran as well as the Prophet's and the infallible Imams’ traditions. Initially, the commemoration of this uprising involved recitations of eulogies in gatherings, evolving over time into what is now recognized as mourning or lamentation ceremonies. These ceremonies serve as a representation, reenactment, and portrayal of the tragedies within the Quranic narrative of the Prophet's family. In Christian discourse, there are also performances about the suffering and pain of Jesus (AS). However, determining the exact origin and nature of what we now know as mourning, especially in Shia discourse, is a difficult task. Some consider its origin to be solely the Karbala uprising, some see it as influenced by ancient rituals, and others view it as similar to Christian rituals or even modern drama. Nonetheless, the religious underpinnings derived from Quranic teachings significantly shape the religious essence of mourning. In conclusion, mourning exhibits fundamentally distinct foundations and principles compared to Aristotelian drama. Key findings include the similarities in origin and lineage between Ta’ziyeh and tragedy: 1) both Ta’ziyeh and tragedy are similar in origin and ancestry, but have completely distinct goals. 2) In Ta’ziyeh, "Thought" is based on the eternal conflict between absolute good and evil, while in tragedy, "Thought" is devoted to the conflict between individuals. 3) In Ta’ziyeh, the hero is aware of his inevitable fate, while in tragedy, the hero has no escape from death. 4) In Ta’ziyeh, the hero has no tragic flaw and is free from error, while in tragedy, the hero is flawed. 5) However, in Ta’ziyeh, the wretched is not flawed but sinful. 6) Both Ta’ziyeh and tragedy try to arouse fear and mercy, called catharsis, but each in its own specific way: In Ta’ziyeh, catharsis resulting from the audience's emotional empathy with the Imam-khans and their aversion to the Mukhalif-khans. In tragedy, catharsis resulting from the human fear and compassion for the action that is performed before their eyes. However, the similarities and differences between Ta’ziyeh and tragedy are not only related to Dianoia/Thought, but also include the components of ethos, lexis, and opsis, which need to be examined and analyzed separately. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ta’ziyeh, Tragedy, Dianoia, Good & Evil, Salvation | ||
| مراجع | ||
|
آلگونه جونقانی، مسعود (۱۴۰۲). دایانویا {دیانوئیا} به مثابه موضوع محاکات در روایت. روایت‌شناسی، ۷ (۱۴)، ۳۹-۷۸. https://doi.org/10.22034/jlc.2022.344338.1478
احمدزاده، شیده (۱۳۸۶). بررسی تطبیقی قهرمان تراژدی و تعزیه. پژوهشنامة علوم انسانی، 54، 36-19.
ارسطو (1357). فن شعر. ترجمۀ عبدالحسین زرین‌کوب. تهران: امیرکبیر، چاپ اول
اسکندرنژاد، غزاله ، خاکی، محمدرضا (۱۳۹۳). تأثیر عوامل اجتماعی- تاریخی ایران عصر قاجار در شکوفایی تعزیه عصر ناصری. دوفصلنامه مطالعات تطبیقی هنر، ۵ (۱۰)، ۱۰۹-۱۱۹.
اسماعیلی، حسین (۱۳۹۶). تشنه در میقاتگه: متن و متن‌شناسی تعزیه (مجموعۀ لیتن). تهران: معین.
براکت، اسکار گ. (۱۳۶۳) تاریخ تئاتر جهان. ترجمۀ هوشنگ آزادی‌ور. تهران: نقره.
بیضایی، بهرام (1344). نمایش در ایران. تهران: کاویان.
بیمن، ویلیام (1389). ابعاد فرهنگی قراردادهای نمایشی در تعزیة ایرانی. در تعزیه: آیین و نمایش در ایران. ویراستة پیتر جی. چلکووفسکی. ترجمۀ داوود حاتمی. تهران: سمت ( 53-42).
جنتی عطایی، ابوالقاسم (۱۳۳۳). بنیاد نمایش در ایران. تهران: وزان.
حُرّی، ابوالفضل (۱۴۰۲). بررسی خاستگاه اسطوره‌ای، دین‌شناختی و سیاسی-اجتماعی تعزیه. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادبیات آیینی، ۲ (۲)، ۱-۱۸. HTTPS://DOI.ORG/10.22077/JCRL.2024.7004.1082
چلکووسکی، پیتر جی. (۱۳۶۷). تعزیه: هنر بومی پیشرو ایران. ترجمۀ داوود حاتمی. تهران: علمی و فرهنگی.
چلکووسکی، پیتر جی. (۱۳۷۹). روضه الشهدا و هنرهای نمایشی در ایران. فصلنامۀ تئاتر، ۲۲-۲۳، 112-97.
رضایی راد، محمد (1382). روضه‌خوانی همچون عنصری نمایشی. دفترهای تئاتر (دفتر سوم): نشر نیلا.
ستاری، جلال (۱۳۸۶). زمینۀ اجتماعی تعزیه و تئاتر در ایران. تهران: نشر مرکز.
شهیدی، عنایت‌الله، بلوکباشی، علی (1380). پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی از آغاز تا آخر دوره قاجار در تهران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
عزیزی، محمود (۱۳۶۷). نقاط مشترک میان تعزیه‌گردانی و نمایش تراژدی یونانی. ترجمۀ جلال ستاری. فصلنامۀ تئاتر، ۲-۳ (۱۴۲-۱۷۷). عناصری، جابر (۱۳۶۶). درآمدی بر نمایش و نیایش در ایران. تهران: جهاد دانشگاهی.
فنائیان، تابخش (۱۳۸۹). تعزیه و تراژدی: مقایسه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مجللی، علیرضا (۱۳۹۸). شبیه‌نامه: سیری در چگونگی شکل‌گیری تعزیه و تعزیه‌خوانی. تهران: فکر بکر
مختاباد، سید مصطفی (۱۳۷۴). درونمایۀ تشبیه در تعزیه. فصلنامۀ هنر، (28) ، 498-491.
مسکوب، شاهرخ (۱۳۵۱). سوگ سیاوش: در مرگ و رستاخیز. تهران: خوارزمی.
ممنون، پرویز (1380). تعزیه از دیدگاه تئاتر غرب. در تعزیه: آیین و نمایش در ایران. ویراستة پیتر جی. چلکووسکی. ترجمۀ داوود حاتمی تهران: سمت ( 209-192).
ناصربخت، محمدحسین (۱۳۷۸). شبیه‌خوانی؛ نمایش مقدس. فصلنامۀ تئاتر، (۲۰-۲۱) ،182-153.
ناصربخت، محمدحسین (۱۳۹۶). ادبیات ایران و آیین شبیه‌خوانی. تهران: سورۀ مهر.
همایونی، صادق (1354). تعزیه و تعزیه‌خوانی. تهران: جشن هنر شیراز.
یارشاطر، احسان (۱۳۵۵/۱۳۸۹). تعزیه و آئین‌های سوگواری در ایران قبل از اسلام. در کتاب تعزیه، نیایش و نمایش در ایران. پیتر جی. چلکووسکی (ویراستار). ترجمۀ داوود حاتمی. تهران: علمی و فرهنگی (۱۱۸-۱۲۶).
ورث، آندرزیج (۱۳۸۹). جنبه‌های نشانه‌شناختی تعزیه. در کتاب تعزیه، نیایش و نمایش در ایران. پیتر جی. چلکووسکی (ویراستار). ترجمۀ داوود حاتمی. تهران: علمی و فرهنگی (66-55).
Alemohammed, S. M. Reza. (1995). Ta’aziyeh: history, form and contemporary relevance. [Unpublished PhD thesis]. University of Warwick. Dabashi, H. (2005). Taziyeh as theatre of protest. The Drama Review, 49(4), 91–99. https://doi.org/10.1162/105420405774762925 Dabashi, H. (2010). Ta’aziyeh as the theatre of protest. In P. J. Chelkowsky (Ed.), Eternal performance: Ta’azyieh and other Shite rituals (pp. 178-199). Seagull Books. Else, G. F. (1965). The origin and early form of Greek tragedy, Harvard University Press. https://doi.org/10.4159/harvard.9780674368484 Aghaei, K. S. (2010). The origins of Sunitte-Shiite devide and the emergence of Tazy'eh tradition. In P. J. Chelkowsky (Ed.), Eternal performance: Tazy'eh and other Shite rituals. London (pp. 42–52). Seagull Books. Puchner, M. (2010). The Drama of Ideas: Platonic Provocations in Theater and Philosophy. Oxford University Press | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 97 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 149 |
||