پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,115,373 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,219,463 |
تغییرات ریتمیک کرشمه در پیشدرآمدهای درویش‌خان | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| دوره 29، شماره 4، دی 1403، صفحه 79-91 اصل مقاله (1.55 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2024.375606.615878 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا زینعلی* 1؛ هوتن شرف‌بیانی2 | ||
| 1عضو هئیت علمی گروه نوازندگی ساز جهانی، دانشکده موسیقی، دانشگاه هنر ایران، تهران، ایران. | ||
| 2کارشناسی ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در پژوهش حاضر چگونگی استفاده از گوشة کرشمه به‌عنوان مهم‌ترین دورِ ریتمیک موجود در موسیقی کلاسیک ایرانی در پیشدرآمدهای درویش‌خان که از بنیان‌گذاران ژانر پیش‌درآمد در موسیقی ایرانی شناخته می‌شود بررسی شده است. به این منظور روش‌های ایجاد دگرة ریتمیک در کرشمه‌های ردیف مورد بررسی قرار گرفته و با روش‌هایی که درویش‌خان در ساختن پیش‌درآمد از کرشمه استفاده کرده مقایسه شده‌اند. این پژوهش که به‌طور کلی برپایة تحقیقات کتابخانه‌ای و گردآوری منابع نوشتاری و صوتی انجام شده علاوه بر این‌که نشان می‌دهد کرشمه یکی از عوامل مهمِ سازندة ساختار ریتمیکِ نخستین پیشدرآمدهای ساخته‌شده در موسیقی کلاسیک ایرانی است روش‌های به‌کار‌رفته در ایجاد تنوع و دگره نیز در ردیف و پیشدرآمدهای مذکور مشابه‌اند. این روش‌ها به‌طورکلی با تغییر در افزایش یا کاهشِ تعداد یا دیرش نغمات و سکوت‌ها در تکرارهای پیاپیِ کرشمه شکل می‌گیرند. تفاوت عمدة نحوة استفاده از این روش‌ها در پیشدرآمدهای درویش‌خان عدم استفاده از دو روش افزایش و کاهشِ دیرشِ نغمات به دلیل ملاحظات متریک است. همچنین در این پیش‌درآمدها برای حفظِ ثباتِ متر استفاده از روش‌های افزایش و کاهشِ تعدادِ نغمات، کاهش یافته و روش‌های تجمیع و تقسیم نغمات و جایگزینیِ نغمه و سکوت بیشتر به کار‌رفته‌اند. شناخت و بهره‌گیری از روش‌های مذکور که بخشی از شیوه‌های آفرینش در موسیقی کلاسیک ایرانی را نشان می‌دهند می‌تواند دستمایه‌ای برای ساخت پیشدرآمدهای امروزی باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کرشمه؛ پیش‌درآمد؛ درویش‌خان؛ دگره؛ دُور ریتمیک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Rhythmic Variations of Kereshmeh in Pishdaramad’s of Darvish-Khan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadreza zeinali1؛ hootan sharafbayani2 | ||
| 1Faculty Member of Music Department Iran University of Art, Tehran, Iran. | ||
| 2Master of Iranian Music Performance College of Fine Arts, University of Tehran, iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In this article, the method of using the Kereshmeh gusheh as the most important and widely used rhythmic cycle in Iranian classical music in the pishdaramads made by Gholamhossein Darvish, who is known as the inventor or one of the inventors of the pishdaramad genre in Iranian music, has been investigated. For this purpose, the methods of creating variety and creating rhythmic differences in Kereshmeh in various interpretations of the radifs have been studied and compared with the methods used by Darvish-Khan in making pishdaramad of Kereshmeh. Through the investigation of audio and written sources of Darvish Khan's works, it was found that there are seven pishdaramads from him, of which the rhythmic pattern of Kereshmeh is used in five of the pishdaramads. In four pieces out of these five preludes, the rhythmic pattern of Kereshmeh forms the main rhythmic structure and they are presented with various changes from the beginning to the end. In this article, these four pishdarmads have been examined, which are described in order as follows: 1. Mahur 2. Shushtari 3. Abuata 4. Abuata (second). The result of this study and comparison shows that Kereshmeh is one of the important constructive and generative factors in the rhythmic structure of the first preludes made in Iranian classical music. The known methods are divided into seven parts: 1. increasing the number of tones or rests; 2. reducing the number of tones or rests 3. increasing the duration of tones or rests; 4. reducing the duration of tones or rests; 5. Dividing the duration of tones or rests; 6. combining the duration of tones or rests; and 7. substitution of tones and rests. These methods are generally formed by increasing or decreasing the number of tones or rests, increasing or decreasing the duration of tones and rests, as well as replacing rests and tones in successive repetitions of the presentation of the rhythmic cycle of Kereshmeh. The main difference in the way these methods are used in Darvish Khan's pishdaramads is not using two methods of increasing the duration of tones and decreasing the duration of tones due to metrical considerations. Also, in these advances, to maintain the stability of the meter and prevent many changes in their metric structure, the use of methods of increasing and decreasing the number of notes has been reduced, and the methods of combining the duration of notes and dividing the duration of tones and replacing the tone and rests have been used more. Using the methods of increasing or decreasing the number of tones in this writing have been done only by removing or adding the part of the fa’alaton or mafa’elon in the rhythmic structure of Kereshmeh. Recognizing and using the mentioned methods that show some of the ways of composition in Iranian classical music can be a tool for making today's advances; also, the study of how to use other rhythmic cycle such as Masnavi in other genres of percussive pieces such as reng will complement this research. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Kereshmeh, Pishdaramad, darvish-khan, Rhythmic Variations | ||
| مراجع | ||
|
برومند، نورعلی (1385)، ردیف میرزا عبدالله برای تار و سه‌تار، به روایت و اجرای نورعلی برومند، MCD-216، ماهور: تهران.
تهماسبی، ارشد (1384)، مجموعة آثار درویش‌خان، تهران: ماهور.
درویش، غلامحسین (1387)، غلامحسین درویش، آثار ضبط‌شده بر روی صفحات سنگی، (1906-1909-1914 م)، مجموعة موسیقی ایرانی 16، تهران: آوای مهربانی.
جعفرزاده، خسرو (1392)، موسیقی ایرانی شناسی، تهران: هنر موسیقی حنّانه، مرتضی (1383)، گام‌های گمشده، پژوهشی در مبانی و مفاهیم موسیقی ایرانی، تهران: سروش.
خالقی، روح‌الله (1378)، سرگذشت موسیقی ایران، تهران: صفی علیشاه.
ذبیحی‌فر، احسان (1383)، کرشمه، مقام موسیقایی، تازه (12)، 57 – 61. http://ehsanzabihifar.com/fa/work/
ذوالفنون، جلال (1383)، تجزیه‌وتحلیل موسیقی ایران، بر اساس آثاری از درویش‌خان و مقایسه‌ی آن با ردیف موسیقی ایران، تهران: هوای تازه.
شرف‌بیانی، هوتن؛ طلایی، داریوش (1397)، تنوع ریتمیک در ضربی‌های ردیف فروتن، نشریة هنرهای زیبا – هنرهای نمایشی و موسیقی، 23 (3)، 107- 122. doi.org/10.22059/jfadram.2018.67252
شرف‌بیانی، هوتن (1399)، ردیف موسیقی ایرانی و ضربی‌های قدیمی به روایت یوسف فروتن، تهران: عارف.
شرف‌بیانی، هوتن (1400)، ردیف موسیقی ایرانی به روایت سعید هرمزی، نغمه‌نگاری تحلیلی، تهران: نخبگان.
شرف‌بیانی، هوتن (1402)، ردیف موسیقی ایرانی به روایت ابوالحسن صبا، تحلیل و نغمه‌نگاری، تهران: پرگار.
شمیسا، سیروس (1381)، آشنایی با عروض و قافیه، تهران: انتشارات فردوس.
صالحی، حبیب‌الله (1377)، ردیف دورة عالی علی‌اکبرخان شهنازی، تهران: نشر آروین.
صلحی، مهدی (1392)، ردیف موسیقی ایرانی به روایت مهدی صلحی (منتظم‌الحکما)، نت‌نویسی مهدیقلی هدایت (مخبرالسلطنه)، تصحیح و بازنویسی امیرحسین اسلامی با همکاری آرشام قادری و رضا پرویززاده، تهران: دانشگاه هنر.
طلایی، داریوش (1391)، ردیف میرزا عبدالله، نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی، تهران: نشر نی.
طلایی، داریوش (1394)، تحلیل ردیف، بر اساس نت‌نویسی ردیف میرزا عبدالله با نمودارهای تشریحی، تهران: نشر نی.
فخرالدینی، فرهاد (1392)، تجزیه‌وتحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران، تهران: انتشارات معین.
فرهت، هرمز (1337)، وزن و ضرب در آهنگ‌های درویش، مجلة موسیقی، (25)، 18-23. https://ensani.ir/fa/article/268151/
کیانی، مجید (1368)، هفت دستگاه موسیقی ایران، تهران: مؤلف.
معروفی، موسی (1374)، ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی، تهران: انجمن موسیقی ایران.
Azadehfar, Mahammad Reza. (2004), Rhythmic Structure in Iranian Music, Department of Music, The university of Sheffield. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 340 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 145 |
||